چه کسی برنده خوش شانس خصوصی‌سازی سایپا خواهد شد؟
برخی مدعی‌اند که سایپا با خصوصی‌سازی به سمت تولید پویا و هدفمند حرکت می‌کند برخی نیز مدعی‌اند که سایپا تبدیل به عامل قدرت برای سرمایه‌داران خواهد شد.
تاکنون نام ۵ فرد و شرکت به عنوان خریدار سایپا معرفی شده است. بابک زنجانی، محمد دیانی و گروه انتخاب، علی انصاری، کرمان موتور و گروه تجاری گرامی. به جهت بررسی موضوع فوق، با امیرحسین برخورداری، کارشناس خودرو گفتگو کرده و در آن به این سوال جواب داده‌ایم که شانس کدام یک از خریداران برای تصاحب سایپا بیشتر است.
به نظر شما کدامیک از گزینه‌های مطرح شده برای تصاحب سایپا، شانس بیشتری دارند؟
«تصاحب سایپا بیش از اینکه به توان اقتصادی و صنعتی یک گروه بستگی داشته باشد، یا به قول برخی از افراد، اهلیت داشته باشد، وابسته به قدرت سیاسی است. مسائل سیاسی در شانس این گروه‌ها خیلی دخیل است. تعریف شرکت دولتی به هویت سیاسی هر کشوری برمی گردد. در برخی از ادوار نهاد دولت دخالت جدی در خودروسازی داشته، اما در برخی از ادوار این وضعیت تغییر کرده است. در چین خیلی از شرکت‌ها به صورت مخفیانه در دست دولت هستند و دولت به عنوان یک تسهیلگر به میدان آمده است.
در ایران نهاد دولت بیشتر باعث اخلال در مسیر خودروساز است. خصوصی‌سازی اتفاق بدی هم نیست، چون مدیریت دولتی ۴ دهه تجربه شده و خودروساز‌ها به مرز ورشکستگی رسیده‌اند. راه دیگر فقط خصوصی است که باید تجربه شود. هرکدام از این گروه‌ها که صاحب سایپا شوند، از تبدیل شدن یک خودروساز دولتی به خودروساز خصوصی باعث شگفتی جامعه خواهد شد. بنگاه اقتصادی وقتی در مرحله واگذاری است، نباید درگیر پشت پرده‌های سیاسی شود. این یعنی در گام اول اصل اهلیت رعایت نشده است.»
در ترکیب خریداران تنها یک فعال خودرویی وجود دارد. آیا صاحب یک خودروسازی نباید آشنا با دنیای خودرو باشد؟
«اگر ترکیب سهام دار خودروساز‌های جهان را بررسی کنید، الزاماً تمامشان خودروساز نیستند. ما باید به ماهیت سایپا نگاه کنیم. سایپا یک بنگاه اقتصادی و صنعتی است. سایپا دنبال احیای مبانی سودرسانی به سهام‌داران و تولید بیشتر است. کسی نمی‌آید یک خودروساز را بخرد وآن را به ورشکستگی برساند. مسلماً کسی که سایپا را می‌خرد دنبال سوددهی است. بخش خصوصی تمرکز خود را روی کیفیت و سوددهی می‌گذارد. در دوره مدیریت دولتی برخی از مدیران برای ماندگاری، باعث ضرر و زیان در شرکت شدند. در نتیجه سودده کردن خودروسازی مهم‌تر از مسائل دیگر است.»
پس از خصوصی‌سازی سایپا، نخستین گام بخش خصوصی برای اصلاحات در این مجموعه چیست؟
«هدفمندسازی سبد محصولات، هدفمندسازی تولید، جلوگیری از تولید خودروهای زیان ده سه عاملی است که باید سریعاً بعد از خصوصی‌سازی اتفاق بیفتد. بخشی از کار‌ها نیز در گرو تصمیمات دولت است، از جمله قیمت‌گذاری دستوری؛ دولت چه صاحب خودروساز باشد چه نباشد، با قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند برای خودروساز مشکل ایجاد کند. در خودروسازی دولتی به شدت نگاه به تولید، داخلی‌سازی با درصد بالا بوده است. در بخش خصوصی تا جاییکه توانسته‌اند روی مونتاژ تمرکز کرده‌اند. مونتاژ کار فهمیده هزینه داخلی‌سازی بیشتر از مونتاژ است. هزینه پروژه‌های ملی را اگر دنبال کنید، بازگشت سرمایه بلندمدت و سختی داشته‌اند. تا زمانیکه نتوانیم صادراتی برای خودرو ایرانی تعریف کنیم، هزینه‌های طراحی پلتفرم قابل توجیه نیست.»
یکی از نگرانی‌های جامعه نسبت به خصصوی سازی سایپا، افزایش قیمت محصولات و اخراج کارگران است. نظر شما چیست؟
«باز هم تأکید می‌کنم خودروسازی یک فعالیت صنعتی و اقتصادی است. عامه جامعه اگر سهام دار نباشند نباید سهمی از این شرکت‌ها نصیبشان شود. من اگر سهام دار نباشم نمی‌توانم از سایپا بخواهم که برای من حتماً خودرو ۳۰۰ میلیون تومانی تولید کند. تولید خودرو، محصول نوسان نرخ ارز و سیاست است. هر اتفاقی مبنی بر آزادسازی قیمت‌ها رخ دهد، محصول اقتصاد کشورماست. با قیمت‌گذاری دستوری به زور یک ویترین قابل درک برای جامعه می‌سازیم. در عمل سالانه یک میلیون دستگاه خودرو با قیمت دستوری وارد بازار می‌کنیم که ۱۰ میلیون خواهان دارد و دلال‌ها آن را به قیمت آزاد تبدیل می‌کنند و به آن ۱۰ میلیون نفر عرضه می‌کنند.»
بابک زنجانی مدعی ساخت بنز در سایپا شده است. این ادعا ناشی از چیست؟
«نوع شعار زدگی این حرف مشخص است. ایشان از روز اولی که کار اقتصادی را شروع کرد روی ظاهر قضیه بیشتر از برنامه و باطن ماجرا تمرکز کرد. دانستن برنامه فعال اقتصادی خیلی مهم‌تر از ظاهر است. بالاترین مرحله خودروسازی در ذهن ایرانی، بنز است. فعال اقتصادی هم با این کلمه بازی می‌کند و شعار می‌دهد. شاید در برنامه هم چنین طرحی وجود داشته باشد، اما بیشتر شبیه شعار‌های انتخاباتی است. اینکه بنز تاکنون در ایران تولید نشده ربطی به مالک خودروسازی نداشته بلکه مسائل سیاسی کلان دخیل بوده است.»
نظر شما