ماه صفر در سال ۱۴۰۲ از چه روزی آغاز می شود؟ + وقایع ماه صفر
در این مطلب از صفحه اقتصاد، به توضیحاتی درباره آغاز ماه صفر در سال 1402 و وقایع ماه صفر خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
ماه صفر دومین ماه قمری است که برای آغاز آن اعمالی ذکر شده از جمله نماز، روزه و خواندن قرآن . در نامگذاری این ماه دو جهت ذکر شده است، یکی اینکه از “صُفْرَه(زردی)” گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است. دلیل دیگر اینکه از “صِفْر(خالی)” گرفته شده، زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، روانه جنگ می‌شدند و شهرها خالی می‌شد.
تاریخ دقیق شروع ماه صفر در تقویم سال 1402 :
تاریخ اول ماه صفر در تقویم شمسی برابر است با :
جمعه ۲۷ مرداد ۱۴۰۲ (مصادف با ۱ صفر در سال ۱۴۰۲)
تاریخ اول ماه صفر در تقویم قمری برابر است با :
جمعه ۱ ماه صفر سال 1445
تاریخ اول ماه صفر در تقویم میلادی برابر است با :
جمعه 18 اوت 2023
اعمال سفارش شده در ماه صفر:
ماه صفر دومین ماه از تقویم سال قمری می باشد، این ماه از ماه های بدشگون تقویم قمری می باشد که در روزهای بسیاری از آن ائمه در احادیث پرداخت صدقه را نیک دانستند، پیامبر اکرم در خصوص این ماه فرمودند « هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او میدهم.» روز بیستم ماه صفر (اربعین ) نیز زیارت امام حسین (ع) سفارش شده است. خواندن زیارت نامه این امام نیز دارای ثواب فراوانی می باشد. بهترین دعای زمان رؤیت هلال ماه صفر نیز، دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه است.
ماه صفر تنها ماهی از سال قمری می باشد که در آن ولادت ائمه وجود ندارد.
برخی اعمال ماه صفر
1- در این ماه، به دادن صدقه اهتمام بیشتری شود
پیامبر اکرم (ص) در باب صدقه دادن می فرمایند : " لبخند تو بر روی برادرت صدقه است ، امر به معروف و نهی از منکر کردنت صدقه است ، رهنمایی کسی که راه را گم کرده صدقه است و دور کردن سنگ و خا ر و استخوان از راه صدقه است . "
2- برای ایمنی از بلاها، دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود:
یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ! (مفاتیح الجنان)
ای سخت نیرو، و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگیات همه خلقت. پس کفایت کن از من شرّ خلق خودت را، ای احسان بخش! ای نیکوکار! ای نعمت بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزّهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غمّ و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمّد و آل پاک و پاکیزهاش!
3- ـ «سیّد بن طاووس» نقل کرده است: در روز سوم ماه صفر، دو رکعت نماز بخوان که در رکعت اوّل سوره «حمد» و سوره «انّا فتحنا» (فتح) و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» قرائت شود و پس از سلام نماز، صد بار صلوات بفرست و صد بار آل ابى سفیان را لعنت کن و صد مرتبه استغفار نما و آنگاه حاجت خویش را از خداوند بخواه. (ان شاء اللّه به هدف اجابت مى رسد).( اقبال، صفحه 587)
4ـ در روز اربعین (بیستم ماه صفر) زیارت امام حسین(علیه السلام) مستحبّ است و مورد تأکید قرار گرفته. در روایتى که «شیخ طوسى» از امام حسن عسکرى(علیه السلام) نقل کرده، چنین آمده است: نشانه هاى مؤمن پنج چیز است: به جاى آوردن پنجاه و یک رکعت نماز (17 رکعت نماز واجب و 34 رکعت نافله) و زیارت اربعین (امام حسین(علیه السلام)) و انگشتر را بر دستِ راست نهادن، و پیشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرّحمن الرّحیم را در نماز بلند گفتن.(2)
نامگذاری ماه صفر
ماه صفر دومین ماه قمری است که برای نامگذاری آن دو دلیل ذکر می‌شود:
نخست اینکه از صُفْرَة به معنای زردی گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام با فصل پاییز و زرد شدن برگ درختان مقارن بوده است.
دلیل دوم اینکه از صِفْر به معنای خالی گرفته شده است؛ چراکه با پایان یافتن ماههای حرام (رجب، ذی‌القعده، ذی‌الحجه و محرم) قبایل بار دیگر وارد جنگ می‌شدند و شهرها خالی می‌شد.
نحوست ماه صفر
معروف است که صفر ماهی منحوس است. در چرایی منحوس بودن ماه صفر دلایلی از جمله رحلت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)، شهادت امام حسن (علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) در این ماه را ذکر می‌کنند. همچنین ابتدای ماه صفر با ورود کاروان اسرا به شهر شام مصادف است و نیز آغاز جنگ صفین در نخستین روز صفر بوده است.
در برخی روایات اسلامی آمده است که مسلمانان از انجام کارهای مهم در ماه صفر، پرهیز و برای دفع آفات و بلایای این ماه بسیار صدقه دهند. به همین دلیل مسلمانان از این ماه به عنوان ماهی نحس و بدیُمن یاد می‌کنند؛ چراکه در این ماه وحی قطع می‌شود.
حضرت علی (علیه‌السلام) در این مورد فرموده است: با رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چیزی قطع شد که با فوت هیچ احدی قطع نشد.
در برخی روایات، روزهای اول، دهم و بیستم ماه صفر از ایام نحس شمرده و از سفرکردن در این روزها نهی شده است.
برخی از وقایع مهم ماه صفر عبارتند از:
- ۱ صفر ۶۱ق. ورود اسرا کربلا به همراه سرهای امام و شهدا به شام
- ۲ صفر ۱۲۰ق، ۱۲۱ق یا ۱۲۲ق. قیام و شهادت زید بن علی، فرزند امام سجاد(ع)، در کوفه.
- ۷ صفر ۵۰ق. شهادت امام حسن مجتبی(ع) (به قولی).
- ۷ صفر ۱۲۸ق. ولادت امام کاظم(ع).
- ۲۰ صفر ۶۱ق. اربعین امام حسین (ع).
- ۲۸ صفر ۱۱ق. رحلت حضرت محمد(ص).
- ۲۸ صفر ۵۰ق. شهادت امام حسن مجتبی(ع).
- آخر صفر ۲۰۳ق. شهادت امام رضا(ع).
مناسبت های ماه صفر
اوّل ماه صفر:
آغاز جنگ صفّین، مطابق نقل مورّخان در سال 37 هجرى است. جنگ صفّین از سوى امیرمؤمنان(علیه السلام) و لشکریانش، در برابر معاویه و سپاه غارتگر شام، آغاز شد و مدّت 110 روز طول کشید،(2) و در آستانه شکست لشکر شام، عمرو عاص خدعه اى به کار زد و قرآن ها را بر سر نیزه کردند و داستان تأسّف بار حکمین پیش آمد.
همچنین در این روز در سال 61 هجرى (بنا بر روایتى) سرِ مبارک حضرت سیّدالشّهدا(علیه السلام) را همراه کاروان اهل بیت(علیهم السلام)وارد شهر شام کردند.
دوم ماه صفر:
روز شهادت زید بن على بن الحسین(علیه السلام) پس از قیام بر ضدّ بنى امیّه در سال 120 هجرى است; وى به هنگام شهادت 42 سال داشت
هفتم ماه صفر:
بنا بر نقل شیخ مفید و کفعمى، روز شهادت امام حسن مجتبى(علیه السلام) است.
همچنین ولادت امام کاظم(علیه السلام) طبق روایتى در سال 128، در این روز در منطقه «ابواء» (محلّى میان مکّه و مدینه) واقع شده است. این روز از جهتى روز حزن و از جهتى روز سرور است.
بیستم ماه صفر:
روز اربعین امام حسین(علیه السلام) است; بنابر نقل جمعى از بزرگان مانند شیخ مفید، شیخ طوسى و کفعمى، جابر بن عبداللّه انصارى در این روز براى زیارت امام حسین(علیه السلام) به کربلا آمد و همین روز، روزى است که اهل بیت امام حسین(علیه السلام) طبق روایتى از شام به مدینه آمدند.
ولى در ارتباط با آمدن اهل بیت حسینى(علیه السلام) در روز اربعین به کربلا میان مورّخان گفتگوست; مرحوم حاج شیخ عبّاس قمى در «منتهى الآمال» از سیّد بن طاووس نقل مى کند که اهل بیت حرم حسینى(علیه السلام) در مسیر بازگشت به مدینه، نخست به کربلا آمدند و زمانى به آنجا رسیدند که جابربن عبدالله انصارى و گروهى از بنى هاشم به زیارت امام حسین و یارانش آمده بودند (و با توجه به اینکه جابر در بیستم صفر به کربلا آمد، بنابراین اهل بیت نیز ورودشان به کربلا همان روز بود).
اما مرحوم حاج شیخ عباس قمى با توجه به نقل دیگر مورّخان و قرائن و شواهد دیگر، ورود اهل بیت(علیهم السلام) را در بیستم صفر (اربعین حسینى) به کربلا بسیار بعید مى داند و از شیخ مفید و شیخ طوسى نقل مى کند که اهل بیت(علیهم السلام) روز بیستم صفر از شام به مدینه مراجعت کردند.
بیست و هشتم ماه صفر:
در چنین روزى، در سال یازدهم هجرى، رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) وفات یافت و همه مورّخان اتّفاق دارند که روز وفات آن حضرت، روز دوشنبه بود و آن حضرت به هنگام وفات شصت و سه سال از عمر مبارکشان مى گذشت.
همچنین بنا بر نقل جمعى از علما و مورّخان، روز بیست و هشتم صفر سال 50 هجرى، روز شهادت امام حسن مجتبى(علیه السلام) است و این روایت بیشتر در میان شیعیان مشهور است تا روایت هفتم ماه صفر.
روز آخر ماه صفر:
بنا بر قول «شیخ طبرسى» و «ابن اثیر» آخر ماه صفر سال 203 هجرى، روز شهادت امام رضا(علیه السلام) است که در سنّ پنجاه و پنج سالگى، توسّط مأمون عبّاسى مسموم شده و به فیض شهادت نائل آمدند.
دعای آخرین چهارشنبه ماه صفر
«بسم الله الرحمن الرحیم اللهم یا ذا العَرشِ العظیم و العطاءِ الکریم عَلیکَ اِعتمادِی یا اللهُ یا اللهُ یا اللهُ الصمدُ الرحمنُ الرحیمُ، یا فردُ یا وترُ یا حیُّ یا قَیُّوم ، اِمْنَعْ عَنِّی کُلَّ بلاءٍ و بلیّةٍ و فرقةٍ و هامةٍ ، وامنع عَنِّی شَرَّ کُلِّ ظالمٍ و جبارٍ یا قدوسُ یا رحمنُ یا رحیمُ.»
«به نام خداوند بخشنده و مهربان ، خدایا ای صاحب عرش بزرگ و بخشنده سخاوتمند، توکلم بر توست ای خدا، ای خدا، ای خدای بی نیاز بخشنده مهربان اى فرد، اى ریسمان، اى زنده، اى رزق، از من هر گرفتارى و گرفتارى و تفرقه و مهمّى را بازدار و از شر هر ستمگر و ستمگرى بازدار، اى قدوس، اى بخشنده، اى مهربان
روش خواندن نماز آخرین چهارشنبه ماه صفر:
این نماز 4 رکعتی به صورت 2 رکعت 2 رکعت است که برای خانه دار شدن مجرب است.
- در نماز اول، برای رکعت اول یک مرتبه سوره حمد و 11 مرتبه سوره توحید را می خوانید و بعد از رکوع و سجود، در رکعت دوم، یک مرتبه سوره حمد و 21 مرتبه سوره توحید را می خوانید بعد هم قنوت و رکوع و سجده ها مانند نماز صبح به جای می آورید و سلام می دهید.
- در نماز دوم، ابتدا نیت کرده سوره ی حمد را یکبار خوانده و "31 مرتبه سوره ی توحید" را بخوانید و به رکوع و سجود بروید. در رکعت دوم، نیز پس از خواندن یکبار سوره ی حمد "41 مرتبه سوره ی توحید" را خوانده و سپس قنوت و بعد از آن به رکوع و سجود بروید و تشهد و سلام بخوانید و نماز را تمام کنید.
- بعد از نماز 6 مرتبه هر کدام از سوره های " الم نشرح، تین، اذا جا، توحید، ناس، فلق " خوانده شود. مومنان برای انجام دادن این اعمال، از طلوع خورشید در روز چهارشنبه تا پایان شب فرصت دارند.
نظر شما