رئیس کل بانک مرکزی:

سامانه های نظارت هوشمند بانکی بزودی راه اندازی می شود

رئیس کل بانک مرکزی در آیین رونمایی از ریال دیجیتال با اشاره به گستردگی خدمات بانکداری الکترونیک در کشور گفت: ریال دیجیتال همان اسکناس است و خدمتی نوین برای رفاه هموطنان در مبادلات پولی به شمار می رود.

صفحه اقتصاد -

دکتر محمد رضا فرزین همچنین از توسعه و عملیاتی کردن سامانه یکپارچه نظارت هوشمند در حوزه نظارت بانکی و رونمایی از سامانه ارز توافقی اشخاص و سامانه سلف ارزی و استفاده از ریال آفشور در مبادلات با روسیه در آینده نزدیک خبر داد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به شمولیت و گستردگی خدمات بانکداری الکترونیک در کشور گفت: به گواه مراجع معتبر بین‌المللی در زمینه استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک ایران جزء کشورهای سرآمد در دنیا و در منطقه به لحاظ شمول مالی در رتبه نخست قرار دارد. این موضوع به خوبی توسعه دانش و ابزار در این حوزه را نشان می دهد و ریال دیجیتال گامی دیگر در توسعه این ابزارهاست.

دکتر فرزین با شاره به سهم ۹۸.۷ درصدی ابزارهای پرداخت الکترونیک در مبادلات پولی گفت: سهم اسکناس و مسکوک از پول تنها ۱.۳ درصد است و این آمار ایران را در زمره بهترین کشورها در شمولیت و گستردگی خدمات بانکی قرار داده است.

وی افزود: یکی از مقامات بانکی کشورهای حوزه خلیج فارس در سفر به یکی از مناطق روستایی و دورافتاده در مواجهه با دسترسی اشخاص به خدمات بانکداری الکترونیک در این مناطق اظهار تعجب کرده بود که این موضوع نشان از شرایط رضایت بخش و گستردگی ارائه این خدمات توسط شبکه بانکی در سطح استانداردهای جهانی دارد.

دکتر فرزین اظهار داشت: ریال واحد پول ملی ماست و ما از این واحد در تمام مبادلات پولی استفاده خواهیم کرد و چیزی جایگزین ان نخواهد بود. بنابراین ریال دیجیتال نیز همان اسکناس است و انتشار آن در انحصار بانک مرکزی است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اجرای فاز آزمایشی ریال دیجیتال در جزیره کیش گفت: با اجرای پایلوت پروژه ریال دیجیتال در جزیره کیش، ایران سیزدهمین کشور دارای «پول دیجیتال بانک مرکزی» در حوزه پرداخت خرد است که به فاز پایلوت (آزمایشی) و با امکان دسترسی عمومی رسیده است و امیدواریم با اجرای موفق فاز آزمایشی به زودی وارد مرحله عملیاتی استفاده از این ابزار شویم. در پروژه ریال دیجیتال از QR_CODE استفاده می‌شود و گام بعدی حرکت به سمت NFC است.

رئیس هیئت عالی بانک مرکزی در خصوص فواید استفاده از ریال دیجیتال در شبکه پرداخت گفت: تنوع بخشی به ابزارهای پرداخت خرد، مدیریت پدافند غیرعامل در زیرساخت‌های پرداخت کشور، بسترسازی اقتصاد دیجیتال و آماده سازی اقتصاد جهت توسعه ظرفیت‌ها بر اساس قراردادهای هوشمند از مهمترین منافع ابزار ریال دیجیتال است.

دکتر فرزین با اشاره به حرکت کشورها برای استفاده از پول دیجیتال بانک مرکزی برای کاهش استیلای دلار در مبادلات پولی بین المللی گفت: می توان با استفاده از ظرفیت های ریال دیجیتال در مبادلات منطقه ای و بین المللی در مراوده با سایر کشورها گام موثری در کم اثر کردن تحریم ها برداریم. همچنین از ظرفیت این ابزار در ریال افشور که به زودی استفاده از آن در مبادلات مالی با کشور روسیه عملیاتی می شود نیز بهره خواهیم برد.

رئیس کل بانک مرکزی بهره گیری از فناوری های نوین در ایجاد نظارت دقیق و منظم بانک مرکزی بر شبکه بانکی را از مهمترین برنامه های این بانک عنوان کرد و گفت: راه اندازی و عملیاتی سازی سامانه نظارت هوشمند امکان نظارت یکپارچه و متمرکز بر عملیات پولی و بانکی را برای بانک مرکزی فراهم می کند که این ابزار به زودی از سوی این بانک راه اندازی خواهد شد.

دکتر فرزین با اشاره به لزوم بهره گیری از فناوری در مدیریت بازار ارز نیز گفت: سامانه ارز توافقی اشخاص که امکان مبادله ارز اشخاص را فراهم می کند به زودی در بستر مرکز مبادله ارز و طلا راه اندازی می شود. همچنین سامانه بازار سلف ارزی که امکان معاملات ارزی آتی را برای فعالان این حوزه فراهم می کند نیز به زودی در مرکز مبادله اجرایی خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی توسعه چک دیجیتال و طرح نظام اعتبار سنجی که پوشش صد در صدی برای تمام شهروندان در راستای استفاده از تسهیلات نظام بانکی را فراهم می کند را از دیگر فعالیت در دست اقدام بانک مرکزی برشمرد و گفت: چک دیجیتال نیز در ۱۲ بانک وجود دارد که به زودی در تمام شبکه بانکی توسعه یافته و قابل استفاده خواهد شد.

مراسم رونمایی از فاز آزمایشی ریال دیجیتال در جزیره کیش با حضور رئیس و اعضای هیئت عامل بانک مرکزی، مدیران عامل بانک های تجارت و ملت به عنوان ارئه کنندگان خدمات در فاز آزمایشی و برخی مدیران عامل بانک ها یکشنبه ۳ تیرماه در بانک مرکزی برگزار شد و اولین تراکنش ریال دیجیتال نیز به صورت زنده و به صورت همزمان در جزیره تهران و کیش انجام شد.

محرمیان: ۹۳.۵ درصد از افراد بالای ۱۸ سال در ایران به خدمات بانکداری الکترونیک دسترسی دارند

در ادامه این مراسم، دکتر مهران محرمیان، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با اشاره به اینکه در زمینه استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک، ایران جزو کشورهای سرآمد در دنیا و در منطقه به لحاظ شمول مالی در رتبه نخست قرار دارد، گفت: یکی از هدفگذاری‌های بانک مرکزی در حوزه فناوری‌های نوین توسعه و ارتقای شمول مالی و میزان بهره‌مندی مردم از خدمات مالی و به طور اخص استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک است.

وی اظهار کرد: با توجه به این توسعه و فراگیری خدمات الکترونیک شبکه بانکی در بین آحاد مردم شاهد ادامه رشد سالانه تراکنش‌ها هستیم که به صورت فزاینده در حال افزایش است و امروزه عملاً مردم به صورت روزانه برای برخی تراکنش‌های خرد از فیزیک اسکناس استفاده نمی‌کنند. در حال حاضر، نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در کشور ایران به 1.3 درصد رسیده است که از بهترین‌های دنیا هستیم و در منطقه هم رتبه اول را داریم.

به گفته دکتر محرمیان، حدود 93.5 درصد از افراد بالای 18 سال در ایران به خدمات بانکداری الکترونیک دسترسی دارند این موضوع نشان می‌دهد ایران در زمینه شیوه‌های نوین بانکی جزو کشورهای پیشرو است. تمام این موفقیت ها با وجود تحریم های صورت گرفته انجام شده و مهندسان ایرانی هیچ وقت این موضوع را مانع پیشرفت نمی دانند.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: ایران با این اقدام سیزدهمین کشور دارای پول دیجیتال بانک مرکزی با امکان پرداخت خرد در دنیا است. در دنیا ۷۶ کشور در حال بررسی و تلاش برای ایجاد پول دیجیتال بانک مرکزی هستند که از این تعداد ۱۶ کشور در مرحله مطالعات مقدماتی و پیش آزمایشی، ۱۰ کشور پایلوت و آزمایشی و ۳ کشور در مرحله عملیاتی قرار دارند.

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی اظهار کرد: به طور میانگین هر ایرانی روزانه 5 تراکنش بانکداری الکترونیک انجام می دهد. علاوه بر این، سالانه در شبکه شتاب 50 میلیارد تراکنش به میزان 14 هزار همت انجام می شود. این میزان در ساتنا حدود 100 میلیون تراکنش و به مبلغ 40 هزار همت است. همچنین 120 میلیون تراکنش از طریق چک به میزان 8 هزار همت در سال انجام می شود.

وی افزود: لزوم دستیابی به زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال، خصوصاً در حوزه قراردادهای هوشمند، شمول مالی و استفاده از ابزارهای پرداخت نوین همگام با دستاوردهای جهانی، هزینه بالای چاپ اسکناس و... نیاز به توسعه یک ابزار پرداخت مبتنی بر قراردادهای هوشمند با تمرکز روی جابه‌جایی مبالغ خرد را می‌طلبد که ضمن کاهش بار شبکه پرداخت و تسویه بانکی، هزینه تمام شده کاربر نهایی را نیز کاهش دهد.

دکتر محرمیان با بیان اینکه، ریال دیجیتال می‌تواند این مشکلات را برطرف سازد و به عنوان یک جایگزین تدریجی پول نقد در پرداخت‌های خرد قرار گیرد، تاکید کرد: ریال دیجیتال همان اسکناس است که فاقد فیزیک اسکناس است، اما همه اطلاعات آن در گوشی موبایل مشتری خواهد بود. به‌علاوه اسکناس را نمی‌توان به واحدهای کوچکتر تبدیل کرد اما در ریال دیجیتال ارقام ریز هم قابل پرداخت است و مشکلی که در زمینه پرداخت های خرد وجود داشت نیز برطرف خواهد شد.

به گفتۀ معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با راه‌اندازی ریال دیجیتال فواصل و محدودیت‌های مکانی برای انتقال اسکناس حذف شده و افراد می توانند در دو نقطۀ مختلف از کشور در کمترین زمان پول‌را جا‌به‌جا کنند.

وی با اشاره به جزئیات پرداخت با ریال دیجیتال بیان کرد: با ریال دیجیتال انتقالات به سرعت انجام می‌شود. روش اول این است که با استفاده از کد دو شخص پرداخت‌کننده و دریافت‌کننده وجه منتقل می‌شود و در روش دوم بارکد QR پرداخت انجام خواهد شد. در این پروژه، تراکنش در مرحله نخست با کد دیجیتال و بارکد انجام می‌شود و در مراحل بعدی با nfc نیز انجام می‌شود.

دکتر محرمیان ادامه داد: در جزیره کیش بانک‌های ملت و تجارت دستگاه های پوز را مجهز کردند، در تاکسی ها هم به صورت نزدیک کردن موبایل ها با هم یا اسکن Qr پرداخت انجام می شود. اکنون سامانه اعتبارسنجی مراحل نهایی آزمایشی را طی می کند و به زودی اجرایی خواهد شد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در پایان با بیان اینکه یکی دیگر از اهداف بانک مرکزی تقویت سامانه های نظارتی ارزی است، گفت: در ادامه پروژه‌ای دیگری نیز رونمایی خواهد شد به طوری که پرداخت حسابی امکان پذیر خواهد بود.

ریال دیجیتال عملیات پرداخت و خرید را تسهیل می‌کند

فرشید فرخ نژاد، مدیرعامل بانک ملت نیز در این مراسم، گفت: ریال دیجیتال اقدام بسیار مناسبی است که عملیات پرداخت و خرید را تسهیل می‌کند. همچنین نرم افزار سکه به عنوان نرم‌افزار مورد استفاده برای ارائه خدمات ریال دیجیتال در بانک ملت در نظر گرفته شده است. بر این اساس برای عملیاتی شدن ریال دیجیتال ۸۵۰ پایانه فروش قدیمی در جزیره کیش به‌روزرسانی شده است.

وی خاطرنشان کرد: در همین زمینه، سامانه به‌پرداخت بانک ملت نیز به‌روزرسانی شده است. اقدام دیگر اینکه، ۳۰ پشتیبان به جزیره کیش ارسال شدند تا آموزش‌های لازم در این زمینه را ارائه دهند. ریال دیجیتال در حال حاضر در جزیره کیش عملیاتی شده و تلاش می‌کنیم به زودی در تمام کشور عملیاتی شود.

هادی اخلاقی، مدیرعامل بانک تجارت نیز در این مراسم اظهار کرد: ریال دیجیتال قابلیت استفاده در زنجیره تأمین مالی که به عنوان یکی از ابزارهای مهم مالی به شمار می‌رود را دارد و برنامه‌هایی داریم تا استفاده از ریال دیجیتال را در تأمین مالی زنجیره‌ای توسعه و گسترش دهیم. در جزیره کیش با اصناف و تاکسی‌ها صحبت شده تا مردم بتوانند به صورت پایلوت از ریال دیجیتال برای خرید و پرداخت استفاده کنند تا زمینه توسعه بیشتر آن فراهم شود.

وی تاکید کرد: در حال حاضر به صورت آزمایشی تنها جزیره کیش را برای استفاده از ریال دیجیتال انتخاب کرده‌ایم و در صورت صلاحدید بانک مرکزی برنامه‌ای طراحی شده تا از این ابزار در سطوح گسترده‌تر و به خصوص برای اصناف استفاده کنیم. با پیوستن سایر بازیگران نظام بانکی و توسعه بیشتر ریال دیجیتال امیدواریم پول ریال دیجیتال بانک مرکزی به زودی تمام سیستم پولی و اقتصادی کشور را به یکدیگر متصل کند و خدمات متنوع جدیدی از این طریق ارائه شود.