آینده اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ / اقتصاد ایران رو به کجا؟
پیش بینی آینده اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ را در این خبر بخوانید.
در حالی که مدیران عامل بین‌المللی با نگاهی امیدوارانه به استقبال سال ۲۰۲۵ می‌روند، مدیران کسب‌وکار در ایران، سال ۱۴۰۴ را با نگرانی و دیدی بدبینانه نسبت به آینده اقتصادی آغاز کرده‌اند. این تفاوت در رویکرد، تنها ناشی از شرایط جهانی نیست، بلکه بازتاب‌دهنده تفاوت‌های عمیق ساختاری، سیاست‌گذاری، و چالش‌های مزمن داخلی در اقتصاد ایران نیز هست.
گرچه شاخص‌های کلان اقتصادی نظیر نرخ تورم، رشد اقتصادی، نرخ ارز و… معیارهای اصلی ارزیابی وضعیت اقتصاد کشورها محسوب می‌شوند، اما داده‌های کیفی و خرد که مستقیماً از درون بنگاه‌های اقتصادی به دست می‌آید، می‌تواند تصویر دقیق‌تری از شرایط جاری و آینده اقتصاد ارائه دهد.
روایت اقتصاد از درون بنگاه‌ها
شرکت «ایلیا» با تهیه و انتشار گزارشی تحلیلی تحت عنوان «گزارش مدیران عامل»، کوشیده است تا با جمع‌آوری داده‌هایی از درون بنگاه‌های اقتصادی و تحلیل دیدگاه مدیران ارشد، چشم‌انداز اقتصاد ایران را از زاویه‌ای واقع‌گرایانه‌تر و نزدیک‌تر به سطوح عملیاتی ترسیم کند. این گزارش که مبتنی بر نظرسنجی از مدیران عامل شرکت‌ها در صنایع مختلف است، به بررسی برداشت‌ها، نگرانی‌ها و پیش‌بینی‌های آن‌ها نسبت به سال ۱۴۰۴ پرداخته است.
چشم‌انداز کلی اقتصاد؛ غالب با بدبینی
بر اساس نتایج این پیمایش، تنها ۱۲ درصد از مدیران عامل، نسبت به وقوع «رونق اقتصادی» در سال جاری ابراز خوش‌بینی کرده‌اند؛ عددی که دقیقاً مشابه سال گذشته است و بیانگر ثبات در میزان خوش‌بینی، ولی در سطحی بسیار پایین است.
در مقابل، ۴۶ درصد از مدیران عامل پیش‌بینی کرده‌اند که در سال جاری، اقتصاد کشور با «رکود شدید» مواجه خواهد شد. این در حالی است که ۳۵ درصد دیگر نیز بر این باورند که اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴، با «رکود نسبی» دست‌وپنجه نرم خواهد کرد. در مجموع، ۸۱ درصد از مدیران از وقوع رکود سخن گفته‌اند؛ سهمی که نسبت به ۷۶ درصد سال گذشته، افزایشی معنادار داشته است.
این ارقام بیانگر کاهش اعتماد فعالان اقتصادی به بهبود شرایط در سال پیش‌رو است؛ کاهشی که می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری، توسعه، استخدام و حتی بقای بنگاه‌ها تاثیر مستقیم بگذارد.
شکاف با اقتصاد جهانی؛ خوش‌بینی جهانی، بدبینی داخلی
در مقایسه با فضای جهانی، این بدبینی رنگی شدیدتر می‌گیرد. گزارش اخیر PwC از وضعیت مدیران عامل در سطح بین‌المللی نشان می‌دهد که ۵۸ درصد از مدیران جهانی نسبت به آینده اقتصادی سال ۲۰۲۵ خوش‌بین هستند. در حالی که در سال ۲۰۲۴، ۴۵ درصد از آن‌ها نگران رکود اقتصادی بودند، در ارزیابی جدید، تنها ۲۰ درصد چنین دیدگاهی دارند. این موضوع از بهبود قابل توجه نگرش جهانیان نسبت به روند اقتصاد جهانی در سال پیش‌رو حکایت دارد؛ روندی که بر خلاف جریان فکری مدیران ایرانی است.
تفاوت در صنایع؛ خوش‌بینی و بدبینی‌های بخشی
همچنین به تفکیک صنعت، تفاوت دیدگاه مدیران عامل را بررسی کرده است. بر اساس این گزارش، مدیران صنایع کاغذ، چاپ و تکثیر، صنایع دارویی و بهداشتی، خدمات اجتماعی (مردم‌نهاد)، فرهنگی، هنری و رسانه‌ای بیشترین میزان خوش‌بینی را نسبت به آینده اقتصاد در سال ۱۴۰۴ داشته‌اند. در نقطه مقابل، مدیران فعال در بخش‌های عمران و ساخت‌وساز، برق و مخابرات، آب و مدیریت پسماند، پایین‌ترین سطح خوش‌بینی را گزارش کرده‌اند. البته در متن گزارش تاکید شده که این تفاوت‌ها از نظر آماری معنادار نیستند و نمی‌توان با قاطعیت درباره آن نتیجه‌گیری کرد؛ ولی می‌توان آن را به عنوان یک سیگنال اولیه از اعتماد یا بی‌اعتمادی صنایع مختلف نسبت به سیاست‌های اقتصادی دانست.
افق مالی بنگاه‌ها؛ کاهش اعتماد به سودآوری
شاخص دیگری که در گزارش بررسی شده، «افق مالی شرکت‌ها» است. طبق نتایج این پیمایش، میزان خوش‌بینی مدیران عامل نسبت به عملکرد مالی شرکت‌ها در سال ۱۴۰۴، نسبت به سال گذشته با کاهش ۲۳ واحد درصدی روبه‌رو بوده است. در سال جاری، ۴۲ درصد از مدیران پیش‌بینی کرده‌اند که عملکرد مالی سازمانشان با کاهش مواجه خواهد شد؛ این در حالی است که این رقم در سال گذشته، تنها ۲۵ درصد بود. بنابراین، سطح بدبینی نسبت به عملکرد مالی بنگاه‌ها طی یک سال گذشته، ۱۷ درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، ۱۸ درصد از مدیران عامل، وضعیت مالی شرکت‌شان را در سال جدید «بدون تغییر» ارزیابی کرده‌اند. در میان صنایع، سه گروه صنعتی شامل عمران و ساخت‌وساز، آب و مدیریت پسماند، و صنایع شیمیایی و پلاستیکی، بیشترین بدبینی نسبت به عملکرد مالی در سال ۱۴۰۴ را داشته‌اند. نتایج آماری نیز نشان می‌دهد که این تفاوت در پیش‌بینی‌ها، از نظر آماری معنادار است.
انگیزه‌ها و دغدغه‌های مدیران عامل
تنها به تحلیل چشم‌انداز اقتصادی بسنده نکرده و به بررسی نگرش‌ها و دغدغه‌های فردی مدیران عامل نیز پرداخته است. بر اساس نتایج این بخش، ۴۲ درصد از مدیران عامل تمایل دارند بیش از سه سال در جایگاه مدیریتی خود باقی بمانند. علاقه به حل چالش‌ها، لذت بردن از فرآیند کار، و تمایل به رهبری، از مهم‌ترین انگیزه‌های آن‌ها برای ادامه فعالیت عنوان شده است.
از سوی دیگر، ۵۷ درصد از مدیران، «احساس مسئولیت بیش از حد» و «ابهام‌های محیط کسب‌وکار» را از مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی خود دانسته‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که فشارهای کاری، فضای نامطمئن اقتصادی، و نبود شفافیت در سیاست‌گذاری‌ها، تأثیر قابل توجهی بر ذهنیت و پایداری مدیران در جایگاه‌های حساس مدیریتی دارد.
نظر شما