چرا در ساخت ورزشگاه جدید تهران از نمونه موفق الگوبرداری نمی‌شود؟
این روزها بحث ساخت یک ورزشگاه مجهز در تهران داغ شده است.
پس از حواشی مربوط به وضعیت بازسازی ورزشگاه آزادی و کیفیت چمن آن، رئیس جمهور خبر از ساخت یک ورزشگاه بزرگ و مجهز در استان تهران داد. ورزشگاهی که قرار است به زودی ساخت آن آغاز شود و جای ورزشگاه آزادی را بگیرد. آزادی برای بیش از نیم‌قرن مهم‌ترین ورزشگاه کشور بود که تقریبا تمام دیدارهای مهم تیم ملی در آن برگزار شده و علاوه بر آن میزبان مسابقات خانگی دو باشگاه پرطرفدار استقلال و پرسپولیس هم بوده است. با این وجود در چند ماه اخیر این ورزشگاه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده و شرایط مطلوبی نداشته است. فرسودگی ورزشگاه در کنار مشکلات مربوط به چمن آن بحث ساخت یک ورزشگاه جدید را به وجود آورده و طبق قول‌هایی که داده شده به زودی مراحل ساخت جایگزین آزادی آغاز خواهد شد.
چرا ساخت ورزشگاه جدید؟!
پس از وعده رئیس جمهور در خصوص ساخت ورزشگاه جدید، این سوال به وجود آمد که چرا به جای این کار، از ورزشگاه‌های قدیمی شهر تهران استفاده نمی‌شود. همین حالا دو ورزشگاه تختی و شیرودی در تهران بدون استفاده هستند و شاید بهتر بود به جای تصمیم برای ساختن ورزشگاه در یک مکان جدید، یکی از ورزشگاه‌های فعلی تهران تخریب شده و در همان مکان یک ورزشگاه مجهز و بزرگ ساخته شود. ورزشگاه تختی از نظر فضا کاملا شرایط چنین کاری را دارد و حتی می‌شد این کار روی ورزشگاه آزادی انجام شود. اتفاقی که می‌توانست تا حدی هزینه‌های ساخت یک استادیوم جدید را هم کاهش دهد. ورزشگاه‌هایی چون آزادی، تختی و شیرودی همگی از نظر موقعیت جغرافیایی شرایط خوبی دارند و دسترسی به آن‌ها نیز بسیار راحت است.
از طرفی ورزشگاه آزادی یک استادیوم ملی در ایران محسوب می‌شود و ساخت یک مورد مشابه یعنی استان تهران دارای دو استادیوم ملی باشد که این هم چندان منطقی نیست. در کشوری چون انگلیس هم ورزشگاه ومبلی برای سال‌ها استادیوم ملی بود و وقتی به مرز فرسودگی رسید، فدراسیون فوتبال این کشور عملیات تخریب و ساخت ومبلی جدید را آغاز کرد. انگلیسی‌ها حتی ورزشگاه المپیک لندن را هم چند سال پس از پایان این مسابقات برای ۹۹ سال به تیم وستهم اجاره دادند و آن را به عنوان ورزشگاه ملی خود حفظ نکردند.
نمونه دیگر این مسئله هم کشور قطر بود که استادیوم ۹۷۴ را به شکلی ساختند که اجزای آن قابل انتقال باشد و پس از جام جهانی آن را نگه نداشتند. نگه‌داری ورزشگاه‌ها هزینه زیادی دارد و شاید خیلی منطقی نباشد که در یک شهر دو استادیوم ملی با هزینه دولت وجود داشته باشد. اگر تیم‌های استقلال و پرسپولیس مانند تیم‌های خارجی توانایی ساخت استادیوم اختصاصی با هزینه بخش خصوصی را داشتند آن موقع شرایط فرق می‌کرد ولی در حال حاضر ساخت یک «آزادی دوم» خیلی توجیه اقتصادی ندارد.
موارد مشابه خارجی
بسیاری از کشورهای خارجی هم در زمان فرسوده شدن ورزشگاه‌های خود، به جای ساخت یک ورزشگاه جدید، همان قبلی را یا بازسازی می‌کنند، یا تخریب کرده و از نوع می‌سازند. رئال مادرید یکی از نمونه‌های موفق این موضوع در چند سال اخیر است که به تازگی ساخت دوباره ورزشگاه سانتیاگو برنابئو را به پایان رساند. بارسلونا هم به نوعی اقدام رقیب سنتی خود را تکرار کرده و پس از تخریب نیوکمپ، به طور موقت تا زمان ساخت دوباره آن در ورزشگاه المپیک اسپانیا دیدارهای خانگی خود را برگزار می‌کنند. بارسایی‌ها قرار است ورزشگاهی با ظرفیت ۱۰۵ هزار نفر و امکاناتی شگفت‌انگیز و مدرن بسازند.
ورزشگاه‌های ماراکانای برزیل و لوژنیکی مسکو هم دیگر مواردی هستند که در سال‌های اخیر از نو ساخته شدند و میزبان فینال جام‌های جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ بودند.
البته در سال‌های اخیر بعضی از باشگاه‌ها هم دست به تخریب ورزشگاه قبلی خود و ساخت یک ورزشگاه جدید زده‌اند اما نکته مهمی که در این اقدام وجود داشت این بود که همه آن‌ها از اسپانسرهای قدرتمندی برای ساخت ورزشگاه استفاده می‌کردند. تیم آرسنال سال‌ها قبل ورزشگاه قدیمی هایبری را ترک کرد و اتلتیکومادرید هم چند سالی است که دیگر در ویسنته کالدرون بازی نمی‌کند و این استادیوم به کل تخریب شده است. هر دو ورزشگاه امارات و وندا متروپولیتانو از جمله بهترین ورزشگاه‌های اروپا هستند ولی ساخت آن‌ها با کمک اسپانسر انجام شده و باشگاه‌ها پس از ساخت با درآمدزایی مناسب توانستند هزینه‌های ساخت آن را جبران کنند. اتفاقی که بعید است در خصوص ورزشگاه جدید تهران رخ دهد و تیم‌های ایرانی هنوز در بحث درآمدزایی محدودیت‌های فراوانی دارند.
دسترسی به این ورزشگاه سخت است!
جدا از بحث‌های مربوط به ساخت ورزشگاه جدید، محل تعیین‌شده برای آن هم کمی نگران‌کننده است. بر اساس صحبت‌های انجام شده قرار است این ورزشگاه در اتوبان تهران - قم و نزدیک فرودگاه امام خمینی (ره) ساخته شود. اتفاقی که دسترسی آن برای ساکنین شهر تهران را بسیار سخت می‌کند. رسیدن به این منطقه بیش از یک ساعت زمان نیاز دارد و بازگشت از آن در ساعات پایانی شب یک دردسر جدی برای تماشاگران خواهد بود.
این درحالی است که اغلب ورزشگاه‌های مهم جهان در داخل شهر هستند تا علاقه‌مندان بتوانند به راحتی خودشان را به محل برگزاری مسابقات برسانند. حتی چند سال قبل برای رفت و آمد تماشاگران به ورزشگاه آزادی هم مشکلات زیادی وجود داشت ولی در سال‌های اخیر و با ساخت مترو و گسترش شهر تهران این مسئله تا حد زیادی حل شده است. این درحالی است که همین حالا ورزشگاه‌هایی چون شیرودی و تختی از نظر دسترسی شرایط بسیار مطلوبی برای هواداران دارند و موقعیت جغرافیایی‌شان بسیار خوب است.
نظر شما