آیا مصرف استامینوفن در بارداری می‌تواند باعث اوتیسم شود؟
ارتباط مصرف استامینوفن در دوران بارداری و افزایش خطر ابتلا به اوتیسم، موضوعی جنجالی است که تحقیقات علمی درباره آن همچنان ادامه دارد. شواهد نشان می‌دهند که مصرف این داروی رایج ممکن است با برخی مشکلات رشدی در کودکان مرتبط باشد.
مسئله مصرف استامینوفن در طول بارداری به یکی از موضوعات پرجنجال تبدیل شده است، چرا که برخی افراد ادعا می‌کنند که این دارو می‌تواند ارتباطی با بروز اوتیسم داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی علمی این ادعا و مسائل مرتبط با آن بپردازیم.
استامینوفن که با نام‌های دیگری همچون پاراستامول یا تایلنول نیز شناخته می‌شود، یکی از داروهای پرمصرف برای تسکین درد و تب در دوره بارداری است. آمارها نشان می‌دهند که بسیاری از زنان باردار در سراسر جهان از این دارو استفاده می‌کنند. اما در سال‌های اخیر، بحث‌هایی پیرامون ارتباط احتمالی میان استفاده از این دارو و افزایش خطر اوتیسم یا اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) مطرح شده است.
بررسی‌های متعددی در رابطه با مصرف استامینوفن و افزایش خطر اوتیسم انجام شده است
بررسی مصرف استامینوفن در بارداری
استامینوفن یکی از داروهایی است که برای کاهش درد و تب در دوره بارداری به طور معمول مصرف می‌شود. دلیل این استفاده گسترده، خطرات بالقوه کم‌تر آن در مقایسه با داروهایی چون آسپیرین و ایبوپروفن است. حتی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و سازمان دارویی اروپا (EMA) نیز استامینوفن را به عنوان دارویی با خطر حداقلی در دوران بارداری معرفی کرده‌اند. با این وجود، در سال 2021 عده‌ای دانشمندان و پزشکان هشدار داده‌اند که بهتر است زنان باردار از مصرف غیرضروری این دارو خودداری کنند تا از هرگونه خطر احتمالی برای اختلالات رشد عصبی در کودکان پیشگیری شود.
مسئله مصرف استامینوفن در دوره بارداری در سال 2025 با اظهارات رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، و وزیر بهداشت رابرت اف. کندی جونیور دوباره به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شد. در حالی که ترامپ به صراحت اعلام کرد "استامینوفن یا تایلنول مصرف نکنید زیرا موجب اوتیسم می‌شود"، FDA یک برچسب هشدار برای "ارتباط احتمالی" با اوتیسم بر روی این دارو اضافه نمود. اما این ادعا باعث ایجاد نقدهای زیادی در میان دانشمندان شد که تأکید داشتند شواهد کافی برای این ارتباط وجود ندارد. برخی اعتقاد دارند این بحث‌ها ممکن است توجه‌ها را از عوامل واقعی مؤثر بر اوتیسم پرت کند.
نگاهی علمی به اوتیسم
اوتیسم یکی از اختلالات مرتبط با رشد عصبی است که افراد مبتلا به آن معمولاً تفاوت‌هایی در ارتباطات اجتماعی، رفتارهای خود و تعاملات روزمره از خود نشان می‌دهند. هرچند میزان مبتلایان به این اختلال نسبت به گذشته بیشتر گزارش می‌شود، اما پژوهشگران باور دارند که این افزایش عمدتاً به دلیل تشخیص بهتر و ارتقاء آگاهی عمومی است.
مطالعات علمی به ما چه می‌گویند؟
یکی از تحقیق‌های جامع در این زمینه، مقاله‌ای بود که در مجله BMC Environmental Health در سال 2025 منتشر شد و توسط پروفسور آندره‌آ باکّارلی و همکارانش از دانشگاه هاروارد انجام گرفت. این تحقیق که شامل تحلیل 46 مطالعه مختلف بود، رابطه‌ای بین مصرف استامینوفن در دوران بارداری و افزایش خطر اوتیسم و ADHD گزارش داد. این مسئله به خصوص زمانی که مصرف دارو بیشتر از چهار هفته به طول می‌انجامید، جدی‌تر به نظر می‌رسید. با این حال، محققان توصیه کردند که این دارو تنها در موارد ضروری و با کمترین دوز ممکن و تحت نظارت پزشک استفاده شود.
توصیه شده است تا استامینوفن در کمترین مقدار و مدت زمان ممکن مورد استفاده قرار گیرد
مطالعات کنترلی با محوریت خانواده
تحقیقی بزرگتر و جامع‌تر که توسط ویکتور آل‌کویست و همکارانش صورت گرفت و در مجله JAMA در سال 2024 منتشر شد، نشان داد که مصرف استامینوفن ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم، ADHD و ناتوانی‌های ذهنی را با درصدهای بسیار ناچیزی افزایش دهد. اما در مطالعه جفت‌های خواهر-برادر (برای کنترل عوامل ژنتیکی و محیطی)، این خطر دیگر تأیید نشد. مطالعه‌ای مشابه در ژاپن نیز این یافته‌ها را تأیید کرد و هیچ ارتباطی بین این دارو و اوتیسم نشان نداد.
موانع تحقیقاتی
ضرورت انجام تحقیقات دقیق‌تر در این زمینه از چند چالش اصلی نشأت می‌گیرد:
- عوامل مخدوش‌کننده مانند بیماری‌های مادر یا ژنتیک ممکن است تأثیرات واقعی را پنهان کنند.
- گزارش‌های نادرست از میزان مصرف دارو می‌تواند نتایج تحقیقات را تحریف کند.
- رویکردهای رسانه‌ای و تأثیر ادعاهای نادرست سیاسی ممکن است تصویر نادرستی ارائه کند.
مصرف طولانی مدت استامینوفن ممکن است باعث ایجاد نگرانی‌هایی شود
پرسش‌های پرتکرار
1. آیا استامینوفن موجب اوتیسم در کودکان می‌شود؟
هیچ شواهد قطعی در این زمینه وجود ندارد، اما بهتر است استامینوفن تحت نظارت پزشک و با کمترین مقدار لازم مصرف شود.
2. علت ارتباط استامینوفن با اوتیسم در برخی مطالعات چیست؟
این احتمالاً به علت دخالت عواملی همچون عفونت‌ها، شرایط ژنتیکی مادر یا دیگر عوامل مخدوش‌کننده در مطالعات است.
3. آیا FDA مصرف این دارو را ممنوع کرده است؟
خیر، اما نسبت به احتیاط هنگام استفاده از این دارو در دوران بارداری توصیه کرده است.
4. جایگزین‌های موجود برای استامینوفن چیست؟
بیشتر جایگزین‌ها ممکن است خطرات خاصی داشته باشند، بنابراین مشورت با پزشک برای درمان تب و درد در دوران بارداری ضروری است.
5. مصرف استامینوفن در سه‌ماهه‌های مختلف بارداری چه تأثیری دارد؟
مطالعات موجود هنوز اطلاعات قطعی در این مورد ارائه نداده‌اند که آیا زمان مصرف دارو در بارداری می‌تواند تأثیر متفاوتی داشته باشد یا خیر.
جمع‌بندی
با وجود موارد مطرح‌شده، شواهد محکمی درباره تأثیر مستقیم و قطعی مصرف استامینوفن در بروز اوتیسم وجود ندارد. برای به حداقل رساندن هرگونه خطر احتمالی، خانم‌های باردار باید به پزشک معالج مراجعه کرده و طبق توصیه‌های تخصصی عمل کنند. تحقیقات دقیق‌تری برای پاسخ به سؤالات موجود نیاز است و اطلاعات غیر علمی و گمراه‌کننده باید از تصمیم‌گیری‌های خانواده‌ها در این زمینه دور نگه داشته شود.
نظر شما