گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد
عرضه اولیه چیست؟ صفر تا صد عرضه اولیه + پادکست صوتی
در این گزارش هر آنچه در مورد عرضه اولیه، دلایل شرکت ها از این نوع عرضه سهام، نحوه اعلام، چگونگی خرید و زمان فروش عرضه اولیه را بررسی می کنیم.
عرضه اولیه برای تمام فعالان بورس واژه ای آشناست، شاید اولین تجربه شیرین هر فعال بازار سرمایه شرکت در عرضه اولیه در ماه های نخست سرمایه گذاری در بورس باشد. با این حال خرید عرضه اولیه برای فعالین قدیمی بازار هم همچنان جذاب و سرمایه گذاری کم ریسکی محسوب می شود. در این مقاله هر آنچه در مورد عرضه اولیه، دلایل شرکت ها از این نوع عرضه سهام، نحوه اعلام، چگونگی خرید و زمان فروش عرضه اولیه را بررسی می کنیم.
عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه، به انگلیسی Initial Public Offering) IPO) نامیده می‌شود و به فرآیندی اطلاق می‌شود که شرکتها به منظور جذب سرمایه‌گذاری‌های عمومی، اولین بار سهام خود را در بازار سرمایه به فروش می‌رسانند. این فرآیند نه تنها به شرکتها اجازه می‌دهد تا منابع مالی لازم برای توسعه و گسترش کسب و کار خود جذب کنند، بلکه افزایش اعتبار و شهرت شرکت نیز از جمله مزایای آن می‌باشد.
در صورتی که یک شرکت از نظر عملکرد و بازدهی در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد، می‌تواند پس از کسب مجوزهای لازم از سازمان بورس، وارد این بازار شده و جهت عرضه سهام خود اقدام کند. به این ترتیب زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌شود، به آن عرضه اولیه گفته می‌شود.
پس از ورود به بازار بورس، سهام این شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل شده و تمامی کاربران حاضر در بازار بورس می‌توانند سهام این شرکت را خریداری کنند. از آنجایی که اغلب سهم‌های عرضه شده در عرضه اولیه سودآور هستند، خرید سهام شرکتها مورد استقبال بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. ازاین‌رو، تاریخ و ساعت دقیق عرضه اولیه شرکتها از قبل به اطلاع سرمایه‌گذاران بازار رسیده و آنها می‌توانند در زمان مقرر برای خرید سهام شرکتها اقدام کنند.
عرضه اولیه چگونه اعلام می شود؟
بر طبق قانون سازمان بورس هر شرکت موظف می باشد تا حداقل 48 ساعت قبل از عرضه اولیه سهام خود خبر ورود سهام جدید را در بخش اطلاعیه های سایت بورس یا فرابورس اعلام کند .
مثلا اعلام می گردد که عرضه سهام شرکت «a» در ساعت ۱۲:۳۰ آغاز می‌شود و هر سرمایه گذار می‌تواند ۱۰۰۰ سهم را در قیمت ۱۰۰ تومان سفارش بگذارد.
پس در این روش، قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص می‌شد و شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت می‌کردید. اگر هم تعداد سهم‌های تقاضا شده از تعداد سهم‌های عرضه شده بیشتر می‌شد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند.
شاید چندین سال قبل، خرید این سهام به راحتی حال حاضر نبود. چون به طور همزمان تعداد سفارش‌های متعددی به سیستم معاملاتی فرستاده می‌شد و همچنین تعداد سهام شرکت‌‌های مربوطه هم محدود بود. با توجه به این شرایط، بسیاری از مردم نمی‌توانستند که مالک سهام باشند و از طریق آن به سود برسند. اما به مرور زمان و با استفاده از روش سفارش بوک بولدینگ (Book Building) کار مردم راحت‌تر از گذشته شده است. در حال حاضر افراد بیشتری می‌توانند در این موضوع شرکت داشته و خرید سهام عرضه اولیه را به انجام برسانند.
معمولاً در آگهی رسمی عرضه اولیه به موارد زیر اشاره می‌شود:
-
نام سهم قابل عرضه
-
تاریخ و روز عرضه اولیه
-
تعداد سهام قابل عرضه
-
مدیر عرضه
-
متعهد عرضه
-
درصد میزان سقف تعهد عرضه
-
حداکثر تعداد سهم قابل خرید توسط هر کاربر حقیقی یا حقوقی
-
دامنه قیمتی مجاز جهت ثبت سفارش خرید
-
زمان ثبت سفارش
-
و روش عرضه
چگونه سهام عرضه اولیه را بخریم؟
ساعت سفارش توسط ناظر بازار بورس اعلام می‌شود. پس از اینکه از ساعت سفارش گذاری مطمئن شدید در قسمت جستجو، نماد مورد نظر را جستجو کنید.
در مرحله بعد روی دکمه خرید کلیک کنید. سپس قیمت خرید مورد نظر خودتان را با توجه به محدوده قیمت که در قسمت بالای صفحه مشخص شده است در حد بالاترین قیمت انتخاب و تعداد سهامی را که می‌خواهید وارد کنید. با فشردن دکمه خرید، سفارش برای شما ثبت می‌شود و در ساعات آغاز عرضه این معامله انجام می‌شود.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه (در زمان عرضه اولیه) معامله‌ای روی این نماد صورت نگرفته، جداول اطلاعاتی آن خالی است.
خرید سهام در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
در روش ثبت سفارش عرضه اولیه به شکل بوک بیلدینگ، یک بازه قیمتی برای سفارش در نظر گرفته شده است و به خاطر همین دیگر نیازی به ثبت سریع سفارش نیست. با ایجاد چنین شرایطی، درصد خطا در خرید سهام عرضه اولیه شرکتها تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این، دیگر شاهد کندی سامانه‌های معاملاتی و هسته معاملات در بازار بورس نیستیم.
اطلاعات مورد نیاز برای سفارش‌گذاری به این روش، شامل روز عرضه اولیه، تعداد کل سهام قابل ارائه ، بازه زمانی مجاز برای ثبت سفارش، محدوده قیمتی سهام قابل ارائه و سهمیه هر کد معاملاتی از این سهام است. لازم به ذکر است که علاوه بر سایت‌ها و کانال‌های خبری، عمدتاً کارگزاری‌ها نیز این اطلاعات را از طریق سایت خود در اختیار سهامداران قرار می‌دهند. در خصوص محدوده قیمتی سهم، این نکته قابل ذکر است که معمولاً سقف قیمت در حدود ۱۰٪ بیشتر از کف آن است.
اختصاص سهم در بوک بیلدینگ بر خلاف روش‌های قدیمی، دیگر براساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. گفتنی است که در روش بوک بیلدینگ، تمام افراد سقف قیمتی را برای سفارش خود انتخاب می‌کنند چرا که احتمال تخصیص سهم در قیمت‌های پایین‌تر به دلیل تقاضای زیاد در عرضه اولیه، بسیار کم است.
نکته۱: در روش بوک بیلدینگ، زمان ارسال سفارش و تخصیص سهم متفاوت است. یعنی تخصیص سهام در روزهای بعد از فرایند ثبت و انجام معامله است که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار صورت می‌گیرد.
نکته۲: معمولا ۴۸ ساعت قبل از عرضه اولیه سهام، خبر آن از طریق درگاه‌های مختلف منتشر می‌شود و در روز عرضه اولیه، اطلاعیه توسط ناظر بازار در سایت Tsetmc.com ارسال می‌شود. همچنین در سایت کدال هم می توانید آخرین اطلاعیه ها، اخبار و صورت های مالی را مشاهده بفرمایید.
تفاوت عرضه اولیه با پذیره نویسی
برخی از سرمایه گذاران تازه وارد ممکن است به دلیل شباهت های پذیره نویسی سهام با عرضه اولیه هر دو را یکی بدانند. شباهت اصلی در روش ثبت سفارش آن ها است که هر دو به روش بوک بیلدینگ (book building) ثبت سفارش می شوند.
پذیره نویسی سهام چیست؟
پذیره نویسی در لغت به معنای نوشتن و امضا کردن سند است. در بازار سرمایه، پذیره نویسی فرایندی است که طی آن افراد متعهد می شوند تا بخشی از سرمایه اولیه مورد نیاز شرکت را فراهم نمایند. پذیره نویسی در مورد شرکت هایی صورت می‌گیرد که هنوز تاسیس نشده‌اند. پس می توان گفت شرکت برای شروع کار خود سرمایه ای را نیاز دارد. افراد از طریق پذیره نویسی در تأمین سرمایه شرکت می کنند.
نقاط تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه
-
بازه قیمت: ما در عرضه اولیه آستانه قیمت داریم و سهم در یک بازه قیمت مشخص عرضه می شود. اما در پذیره نویسی سهم با قیمت اسمی خود (که معادل 100 تومان است) عرضه می گردد.
-
بازه زمانی: یک روز پس از ارائه عرضه اولیه ، نماد آن مانند دیگر نماد ها معامله می شود. این در حالی است که پذیره نویسی با شروع مهلت آن آغاز می شود و تا زمانی که تمام اوراق مدنظر شرکت عرضه گردند، ادامه دارد. مهلت زمانی معمولا 30 روزه در نظر گرفته می شود. در مراحل بعد، ثبت شرکت ممکن است به طول بیانجامد و پس از آن نماد بسته می شود.
در واقع پذیره نویسی یک مرحله قبل از عرضه اولیه سهام است که با هدف تأمین سرمایه اولیه برای شرکتی که هنوز شروع به کار نکرده است انجام می شود.
سوالات متداول:
چگونه از عرضه اولیه سود کنیم؟
همانطور که در ابتدای مطلب عنوان شد، اغلب موارد خرید عرضه اولیه سوددهی خوبی دارد. جالب است بدانید که معمولا بیش از 90 درصد عرضه های اولیه حداقل بین 20 تا 30 درصد سود را برای خریداران به همراه دارند. گاها این سود به 100 درصد هم رسیده است. این نکات باعث شده که در زمان عرضه اولیه جدید یک دید مثبت به وجود بیاید. این نگاه مثبت، دلیل اصلی بالا رفتن تقاضای خرید سهم‌هایی است که برای بار نخست عرضه می‌شوند.
افزایش تقاضا به همراه محدودیت‌های خریدی که در هنگام عرضه اولیه وجود دارند، سبب می‌شود که تقاضاها جهت سهم عرضه شده در مقایسه با تعداد سهامی که در بازار عرضه خواهد شد، بالاتر باشد. از این رو اگر شما سهام ارائه‌شده در هنگام عرضه‌های اولیه یک شرکت را تهیه کنید، به دلایل گفته شده در این مطلب، به احتمال بسیار فراوان چندین روز شاهد صف خرید در سهم خودتان خواهید بود.
آیا می‌توان از طریق چند کارگزاری به صورت همزمان، عرضه اولیه خرید؟
با توجه به محدودیت سقف خرید در عرضه‌های اولیه، برخی از افراد جهت تهیه سهام بیشتر، تصمیم می‌گیرند، از چندین کارگزاری مختلف کد بورسی بگیرند و از این طریق به طور همزمان از چند کارگزاری گوناگون، فرآیند خرید خود را انجام دهند..
اما دقت داشته باشید که عرضه اولیه، بر اساس کد ملی شما است و هر فرد تنها می‌تواند از یک کارگزاری برای خرید عرضه‌های اولیه اقدام کند. در صورتی که فرد در چند کارگزاری، سفارش عرضه اولیه خود را ثبت کند، درخواست او فقط برای یک کارگزاری مورد قبول واقع شده و سایر درخواستهای او لغو می گردد. بنابراین تعدد کدهای معاملاتی از کارگزاری های مختلف در خرید عرضه اولیه تاثیرگذار نیست.
خرید عرضه اولیه با خرید و فروش سهام چه تفاوتی دارد؟
همانطور که بیان شد هنگامی که سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس عرضه شود، به روز اول عرضه سهام، اصطلاحاً روز عرضه گفته می‌شود؛ بنابراین انتشار سهام شرکتها برای اولین بار به‌عنوان عرضه اولیه شناخته شده است.
در IPO عمومی، نام شرکت و نماد سهم، تاریخ روز عرضه، تعداد سهام قابل عرضه، سهمیه خریدار حقیقی و حقوقی، دامنه قیمتی (کف و سقف قیمت) و مدیر عرضه مشخص است؛ اما برای خرید سهام، محدودیتی در نظر گرفته نشده است و تا زمانی که عرضه برای خرید سهام وجود داشته باشد، شخص می‌تواند آن را با قیمت قابل معامله در بازار بخرد.
سهام شرکتها در IPO، ارزان‌تر از ارزش واقعی آن است و در بیشتر مواقع عرضه‌های اولیه که در بورس انجام می‌شود، سودآور بوده‌اند. پس طبیعی است که تقاضا برای خرید عرضه های اولیه زیاد باشد و همه فعالین بازار بورس اوراق بهادار تمایل به خرید سهام عرضه اولیه‌ای داشته باشند. پس از روز عرضه، سهام وارد بازار می‌شود و معاملات عادی خود را آغاز می‌کند. سرمایه‌گذاران باید پس از تبدیل‌شدن عرضه اولیه به سهام و به نوعی متعادل شدن قیمت آن، برای خرید این سهام به بررسی همه‌جانبه عوامل متعدد اثرگذار در سهم بپردازند و با احتیاط و بررسی تحلیلی، اقدام به ثبت سفارش کنند..
چرا شرکتها وارد بورس می شوند؟
اصولاً شرکتها در مسیر توسعه، پیشرفت و به منظور رسیدن به اهداف کوتاه و بلند مدت خود، به منابع مالی جدیدی نیاز پیدا می‌کنند. معمولاً منابع مالی مورد نیاز شرکتها از دو روش بدهی و یا مشارکت تأمین می‌شود. منظور از روش بدهی، استقراض از سایر افراد یا وام گرفتن از بانک‌ها است. اما در روش مشارکت همانطور که از نامش پیداست، بخشی از مالیکت شرکت با ورود و عرضه سهام در بازار بورس به افراد دیگر واگذار شده و این افراد در سود و زیان شرکت شریک می‌شوند.
عرضه سهام شرکتها در بازار بورس علاوه بر تأمین مالی مزایای دیگری نیز دارد و اغلب شرکتها ترجیح می‌دهند از این طریق بودجه مورد نیاز خود را جمع‌آوری کنند. مزایای ورود به بورس برای شرکتها عبارت‌اند از:
به روزرسانی ارزش واقعی شرکت - سهولت استفاده از تسهیلات بانکی - افزایش اعتبار عمومی- معافیت مالیاتی
دلیل سوددهی عرضه های اولیه:
زمانی که یک شرکت قسمتی از سهام خود را در بورس عرضه می کند، باید برای آن سهام خریدار وجود داشته باشد. تجربه نشان داده است کسانی که در بازار بورس، سهامدار هستند تمایل زیادی به خرید عرضه های اولیه دارند و از آنها استقبال می کنند.
بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟
خرید و فروش عرضه اولیه هم برای شرکت موردنظر و هم افراد سرمایه گذار یک معامله برد - برد است. واقعیت این است که زمان مشخص و دقیقی را نمی‌توان برای فروش عرضه اولیه سهام در نظر گرفت.
با توجه به اینکه عرضه‌های اولیه هیچ اطلاعات مفیدی برای تحلیل رفتار سهم‌ها در اختیار فعالان قرار نمی‌دهند، ارزش ذاتی سهم می‌تواند به یک ملاک خوب برای زمان مناسب فروش سهام عرضه اولیه تبدیل شود. در این ترفند، شما باید سهام را تا زمانی که قیمت سهام به بالای ارزش ذاتی می‌رسد نگه دارید.
این مرحله ممکن است بیشترین قیمت و بهترین زمان برای فروش سهام باشد. بااین‌حال، بعد از این مرحله تصمیم با شما خواهد بود و میتوانید فروش را آغاز کنید یا در صورت مشاهده پتانسیل سودآوری در شرکت، همچنان سهام را حفظ کنید.
چگونه می توان عرضه اولیه سهام ها را خریداری کرد؟
خرید این نوع سهام ها به دو روش ثبت سفارش و بوک بیلدینگ صورت می گیرد که در این مقاله به شرح کامل این روش ها و تفاوت آنها با یکدیگر پرداخته شده است.
چگونه می‌توانیم، اولین نفر از اعلام عرضه اولیه با خبر شویم؟
با عضویت در کانال تلگرامی صفحه اقتصاد، به محض اعلام عرضه اولیه، اولین نفر از آن با خبر شوید و از فرصت طلایی کسب سود از عرضه اولیه استفاده کنید.
روش های عرضه سهام عرضه اولیه چیست؟
روش‌های زیادی برای عرضه اولیه وجود دارد اما در حال حاضر به دو روش ثبت سفارش (حراج) و بوک بیلدینگ متقاضیان می‌توانند عرضه‌های اولیه را خریداری کنند.
روش اول: حراج یا مزایده
در این روش ابتدا میزان قیمت مبنا و تعداد سهم‌هایی که هر کاربر می‌تواند خرید کند، اعلام شده و سپس بر اساس اطلاعات موجود، ثبت سفارش توسط معامله‌گران شروع می‌شود. در این روش هر معامله‌گری که قیمت بالاتری را پیشنهاد دهد در اولویت قرار می‌گیرد.
روش دوم: بوک بیلدینگ
خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ بدین صورت است که تعداد مشخصی از سهام شرکت در بازه قیمتی معینی عرضه می‌شود و متقاضی قیمت مدنظر خود را در بازه قیمتی تعیین شده، وارد می‌کند. در نهایت سهام عرضه شده میان متقاضیان تقسیم می‌شود.
نتیجه گیری:
عرضه اولیه یکی از بهترین روش های تامین مالی برای شرکت ها است که با وجود بهره مند کردن سهامداران از درصد سود قابل قبول، مزایایی مانند شفافیت، معافیت های مالیاتی و ... را برای شرکت در بر دارد. در مطالب قبل اخبار مربوط به عرضه های اولیه از جمله عرضه اولیه نماد فن افزار ، عرضه اولیه نماد بمولد و دیگر نماد های بورسی را بررسی کردیم. شما میتوانید با پیگیری صفحه بورس پایگاه خبری صفحه اقتصاد و همچنین شبکه های اجتماعی ما، از آخرین اخبار بورسی و عرضه اولیه نمادها مطلع شود.
نظر شما