این عوامل شرکت‌ های بورسی را از افزایش سرمایه دور می‌کند

تمامی شرکت‌های بورسی و غیربورسی، برای ایجاد، ادامه و گسترش فعالیت‌های تجاری خود به منابع مالی نیاز دارند. حال این منابع می‌تواند به صورت سرمایه از سمت سهامداران یا به صورت وام تامین شود. 

افزایش سرمایه یکی از راه‌های تامین منابع مالی شرکت‌هاست. فرایند افزایش سرمایه، از تصمیم هیات مدیره شرکت آغاز و در نهایت با ثبت افزایش سرمایه در مرجع ثبت شرکت‌ها به اتمام می‌رسد. با این حال، مسیر افزایش سرمایه شرکت‌ها مسیر پرچالشی است.

شرکت‌ها در راستای افزایش سرمایه با چالش‌ها و موانع متعددی مواجه هستند؛ نکته مهم در این بین، قائل شدن تمایز  میان این چالش‌ها در دو سطح چالش‌های عمومی مرتبط با افزایش سرمایه و چالش‌های اختصاصی مربوط به هر یک از روش‌های افزایش سرمایه است.

اما چالش‌های عمومی مرتبط با افزایش سرمایه که شرکت‌ها در سال‌های گذشته با آن مواجه بوده‌اند شامل چه مواردی‌ است؟

دلالت‌های حکمرانی شرکت‌ ناشی از افزایش سرمایه

دلالت‌های حکمرانی شرکت‌ ناشی از افزایش سرمایه، اولین مانع بر سر راه افزایش سرمایه شرکت‌هاست. افزایش سرمایه شرکت با روش‌های صرف سهام و آورده نقدی سهامداران زمینه ورود سهامداران جدید به شرکت را فراهم می‌کند.

سهامدارانی که به‌تازگی وارد شرکت می‌شوند، ممکن است از رقبای شرکت یا از تصاحب‌گران آن باشند، که در این صورت می‌توانند به اطلاعات تجاری شرکت دست یابند. همچنین سهامداران دارای حق رأی در مجامع و حق انتخاب مدیر هستند که می‌توانند اقدام به تعیین و تغییر سیاست‌ها و رویه‌های شرکت کنند. 

این چالش، به‌ویژه در شرکت‌هایی که میزان سهامداری، سهامداران عمده، برابر یا نزدیک به یکدیگر است، موضوعیت بیشتری پیدا می‌کند؛ چراکه با رقیق شدن مالکیت یک طرف، قدرت تصمیم‌گیری سهامدار دیگر افزایش می‌یابد. 

این موضوع ممکن است باعث شود سهامداری که اکثریت اعضای هیات مدیره شرکت را انتخاب می‌کند، به دلیل ورود سهامداران جدید و بروز چالش‌های حکمرانی برای شرکت، تمایلی به استفاده از این روش‌های افزایش سرمایه نداشته باشند. 

زمان‌بر بودن فرایند افزایش سرمایه

چنان‌که مرکز پژوهش‌های مجلس هم بررسی کرده، یکی از چالش‌های مهم در افزایش سرمایه که پیش روی شرکت‌ها قرار دارد وجود تشریفات زیاد و زمان‌بر بودن این فرایند است.

اگرچه ضروری است تشریفات قانونی مربوط به افزایش سرمایه طی شود و عمده این تشریفات به‌ منظور جلوگیری از آسیب‌های احتمالی طراحی شده است، با این حال می‌توان انجام این فرایند را تسریع کرد. همچنین ساختار بوروکراسی و کند بودن فرایندهای اداری در دستگاه‌های اجرایی مختلف نیز سبب شده است افزایش سرمایه شرکت‌ها در مرحله اجرا زمان‌بر باشد.

در دسترس نبودن منابع تامین‌شده از طریق افزایش سرمایه تا پیش از ثبت آن

بر اساس ماده 184 قانون لایحه اصلاح قانون تجارت مصوب سال 1347، وجوهی که به حساب افزایش سرمایه تادیه می‌شود باید در حساب سپرده مخصوصی تا پس از به ثبت رسیدن افزایش سرمایه شرکت، نگهداری شود.

این قانون با توجه به شرایط کلان اقتصاد ایران که به طور عمده با تورم و تورم انتظاری مواجه است، زمینه‌ساز کاهش ارزش منابع مالی شرکت خواهد شد.

ارزش‌گذاری دارایی‌های موضوع افزایش سرمایه شرکت

در خصوص ارزش‌گذاری دارایی‌های موضوع افزایش سرمایه شرکت، ابعاد مختلفی را می‌توان بررسی کرد. در وهله اول می‌توان به زمان‌بر بودن تقویم بعضی دارایی‌ها اشاره کرد. دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات، ماشین‌آلات و تجهیزات فرایند ارزش‌گذاری دشوارتری نسبت به دارایی‌هایی مانند وجه پولی، ارز و طلا، دارند. 

در بعد دیگر، نوسانات قیمت در ارزش‌گذاری دارایی‌ها دیده می‌شود. درصورتی‌که دارایی‌های موضوع افزایش سرمایه، از لحاظ مقداری زیاد یا ارزش‌گذاری آن امری زمان‌بر باشد، نوسان قیمتی موجود ممکن است ارزش‌گذاری دارایی‌ها را دچار انحراف سازد. از این رو، نمی‌توان برآورد دقیقی از ارزش دارایی‌های شرکت به دست داد.