همه چیز درباره پهپاد بمب افکن کرار | تاریخچه و ویژگی‌های منحصر به فرد

صفحه اقتصاد - در این خبر به توضیحاتی درباره پهپاد بمب افکن کرار و تاریخچه و ویژگی‌های منحصر به فرد این پهپاد پرداخته شده است.
نحولات جهان اسلام نوشت: پهپاد کرار یک پهپاد چند منظوره ایرانی با موتور توربوجت است که در خدمت بسیاری از یگان‌ها و رده‌های نظامی ارتش و سپاه از جمله نیروی هوایی، نیروی دریایی، نیروی پدافند هوایی و نیروی هوافضای سپاه قرار دارد. کرار اولین تجربه ایران در ساخت پهپاد با پیشرانه جت و همچنین اولین پهپاد رزمی ایران با قابلیت حمل طیف وسیعی از انواع تسلیحات است.

پهپاد چند منظوره کرار؛ اولین پهپادی است که با استفاده از یک پلتفرم می‌تواند طیف وسیعی از انواع تسلیحات از جمله تسلیحات هوا به هوا و هوا به سطح را حمل و استفاده کند. این پهپاد توسط شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) که زیر مجموعه وزارت دفاع می‌باشد، تولید می‌شود و تا به امروز توسط بخش‌های مختلف نیروهای مسلح ایران به خدمت گرفته شده است.

تاریخچه پهپاد بمب افکن کرار

ماکت پهپاد کرار برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ در یک نمایشگاه تجهیزات نظامی دیده شد و بعدها در سال ۱۳۸۹ طی مراسمی با حضور رئیس جمهور وقت ایران با نام "پهپاد بمب افکن کرار" رونمایی شد. تاریخ دقیق شروع تولید و به‌کارگیری پهپاد کرار مشخص نیست و به‌صورت رسمی اعلام نشده است اما سال ۱۳۸۹ را می‎توان به‌عنوان سال ورود به خدمت آن در نظر گرفت.

از همان ابتدای رونمایی، پهپاد کرار حامل یک عدد بمب غیرقابل هدایت مارک ۸۲ به وزن ۵۰۰ پوند (۲۲۶.۷۹ کیلوگرم) بود و عنوان می‌شد که این پهپاد توان حمل موشک کروز را نیز دارد. در سال ۱۳۹۲ خبری مبنی بر به‌کارگیری موشک کروز دریایی کوثر بر روی پهپاد کرار منتشر شد که با توجه به وزن ۱۰۰ کیلوگرمی و برد ۲۵ کیلومتری کوثر، توانایی‌های کرار را افزایش می‌داد.

در سال ۱۳۹۳ نیز خبر تست سامانه پدافندی مرصاد با استفاده از پهپاد کرار منتشر شد. در این تست، کرار در نقش پهپاد هدف برای تست پدافند و آموزش خدمه مورد استفاده قرار گرفت.

معرفی متفاوت پهپاد کرار در سال ۱۳۹۷ با نام "کرار-۴ رهگیر" که حامل موشک شهاب ثاقب بود نشان داد که این پهپاد دارای نسل‌بندی می‌باشد و هر یک از این نسخه‌ها بر اساس نوع ماموریت تعریف می‌شوند؛ اما این نسل بندی هرگز بصورت شفاف عنوان نشد.

امیر حاتمی وزیر دفاع وقت در مراسم رونمایی از بمب‌های یاسین، بالابان و قائم ۱، ۵ و ۹ در سال ۱۳۹۸، اعلام کرد که بمب هواسرش یاسین را می‌توان از پهپاد کرار رها کرد. البته بعدا تصاویری از به‌کارگیری بمب هواسرش بالابان توسط کرار منتشر شد. بمب هواسرش یاسین، حاصل افزودن کیت هدایت و بال به بمب مارک ۸۲ می باشد که قبلا توسط پهپاد کرار استفاده شده است.

مراسم رونمایی از پهپاد کرار در سال ۸۹ با نام جت بمب افکن کرار ونصب یک بمب مارک ۸۲ در زیر بدنه

نمایش ماکت کرار در سال ۱۳۸۳با حضور دریابان شمخانی

طراحی:

پهپاد چند منظوره کرار بر اساس پهپاد MQM-۱۰۷A آمریکایی ساخته شده است. پهپاد MQM-۱۰۷A قبل از انقلاب برای استفاده به عنوان پهپاد هدف در تمرینات پدافندی و شلیک موشک هوا به هوا خریداری شده بود. در واقع از نظر ظاهری پهپاد کرار شباهت بیشتری به پهپاد Skua ساخت آفریقای جنوبی دارد. اما بطور کلی این پهپاد با دو پهپاد Skua و MQM-۱۰۷ تفاوت زیادی دارد.

با توجه به اینکه کرار در زمان رونمایی با نام پهپاد "بمب افکن" کرار رونمایی شد، به‌نظر می‌رسد که بنا به جایگزینی کرار با نمونه آمریکایی نبوده و یک تولید مستقل اتفاق افتاده است و بعدها با پایان ذخیره پهپادهای MQM-۱۰۷ آمریکایی، نقش هدف پدافند را نیز به عهده گرفته است. البته نمونه‌ای پهپاد به نام "ناصح" نیز تولید شده که کاملا شبیه نمونه آمریکایی بوده و در نقش پهپاد هدف در تمرینات پدافند هوایی و تمرینات هوا به هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای تولید پهپاد کرار ابتدا نیاز به باز طراحی موتور مورد استفاده در پهپاد آمریکایی بود. پهپاد MQM-۱۰۷A تحویلی به ایران از موتور Teledyne CAE J۴۰۲ استفاده می‌کرد که یک موتور قدیمی محسوب می‌شد و در آمریکا دیگر کاربرد نداشت. در مدلی دیگر از این پهپاد که با پسوند B شناخته می‌شود، یعنی مدل MQM-۱۰۷B، از موتور میکروجت فرانسوی TRI ۶۰-۲ ۰۷۴ استفاده است. ایران، موتور میکروجت طلوع ۴ را بر اساس همین موتور فرانسوی TRI ۶۰ که در نسخه‌های جدید پهپاد MQM-۱۰۷ استفاده می‌شد طراحی و تولید کرد. موتور فرانسوی TRI ۶۰ دارای انواع مختلفی است اما موتور TRI ۶۰-۲ ۰۷۴ بیشترین شباهت را به موتور طلوع ۴ دارد.

موتور TRI ۶۰-۲ ۰۷۴ یک میکروجت سه محوره با سه کمپرسور محوری، یک محفظه احتراق و یک مرحله توربین است که دارای قطر ۳۳ سانتیمتر، طول ۱۲۴ سانتیمتر و وزن ۶۱ کیلوگرم بوده و حداکثر ۳.۴ کیلونیوتون (KN) نیرو تولید میکند. موتور طلوع ۴ که نمونه ایرانی همین موتور است نیز یک میکروجت سه محوره با سه کمپرسور محوری، یک محفظه احتراق و یک مرحله توربین می باشد و دارای قطر ۳۳ سانتیمتر ، طول ۱۳۰ سانتیمتر و وزن ۵۵ کیلوگرم بوده و حداکثر توان ۳۴۵۰ نیوتون (N) نیرو تولید میکند. موتور طلوع ۴ نسبت به همتای فرانسوی خود دارای کمی طول بیشتر و وزن کمتر است. موتور میکروجت طلوع ۴ در موشک کروز نور و موشک کروز یاعلی(ع) نیز به‌کار گرفته شده است.

موتور TRI ۶۰-۲ ۰۷۴ ساخت فرانسه

موتور طلوع ۴ ساخت ایران

با توجه به مقایسه مکرر پهپاد کرار با پهپاد آمریکایی MQM-۱۰۷ به تفاوتهای ظاهری این طرح با نمونه آمریکایی آن می‌پردازیم. اولین تفاوت ظاهری این پهپاد در باله‌های دم کرار است که شبیه به طرح پهپاد Skua ساخت آفریقای جنوبی بوده و به نمونه آمریکایی شبیه نیست. پهپاد BQM-۱۲۶A پهپاد دیگری است که در قسمت باله‌های دم شبیه به کرار است اما وینگ لت‌ها (بالچه) نوک باله‌های دم در BQM-۱۲۶A و کرار کاملا متفاوت بوده و از این نظر بیشتر شبیه به نمونه آفریقای جنوبی است.

دومین تفاوت در محل قرارگیری بال اصلی پهپاد است در نمونه ایرانی بال اصلی در زیر بنده و بصورت بال شکمی متصل شده است. در نمونه آفریقایی بال‌ها روی بدنه قرار دارند و در نمونه‌های آمریکایی بال‌ها در زیر بدنه قرار گرفته‌اند.

سومین تفاوت در محل قرارگیری موتور پهپاد است که شبیه به هیچ کدام از پهپادهای ذکر شده نیست. در نمونه آمریکایی و آفریقایی موتور پهپاد در زیر بدنه آن قرارگرفته است اما در پهپاد ایرانی این موتور در طول بدنه و انتهای آن قرار گرفته است، دلیل طراحی خاص نمونه ایرانی استفاده از آویزگاه شکمی برای حمل ۲۵۰ کیلوگرم سلاح بوده است.

اینکه کرار با الگوبرداری از پهپادی دیگر ساخته شده را نمی‌توان رد نمود اما طراحی ساده پهپاد هدف آمریکایی و پهپاد ایرانی کرار هر دو منشعب از تفکر ساده‌سازی ساخت سلاح و کم هزینه کردن آن است که امکان تولید انبوه و ارزان آن را فراهم می‌کند.

پهپاد هدف آمریکایی MQM-۱۰۷E

پهپاد Skua ساخت آفریقای جنوبی

پهپاد چند منظوره کرار

انواع:

با توجه به نحوه معرفی پهپاد چند منظوره کرار به‌نظر می‌رسد این پهپاد دارای چهار نسل باشد که بر اساس نوع رونمایی‌ها مربوط به افزودن سلاح به این پلتفرم است. بسیاری از منابع اظهار داشته‌اند که تغییراتی در ابعاد نیز اتفاق افتاده است، اما با توجه به اعلام نشدن تمام خصوصیات در هر نسل و نبود مدارک کافی، این موضوع را نمی‌توان رد یا تایید نمود.

نسل اول: پهپاد بمب افکن کرار

پهپاد کرار در زمان رونمایی خود در سال ۱۳۸۹ عنوان بمب افکن را یدک می‌کشید، دلیل این نامگذاری استفاده از کرار به عنوان پهپادی بود که بمبهای هوا به زمین غیر قابل هدایت را حمل و استفاده می‌کرد. به همین دلیل بمب مارک-۸۲ با ۵۰۰ پوند وزن را در آویزگاه شکمی خود حمل می‌کرد. تصاویر منتشر شده از بکارگیری پهپاد کرار نشان‌دهنده دقت بالای این پهپاد در زمان استفاده از بمب سقوط آزاد است.

نسل دوم:

از نسل دوم پهپاد کرار هیچ مطلب ارزشمند و قابل اتکایی منتشر نشده است اما به نظر میرسد که این نمونه در یک ماموریت کاملا متفاوت عرضه شده که نسل بندی را در زمان رونمایی به حاشیه برده است. حدس ما این است که پهپاد انتحاری کرار نسل دوم، مراسم رونمایی نداشته زیرا از همان ابتدا بدون ذکر انتحاری بودن در دسترس بوده است. برای این نمونه از کرار برد ۱۰۰۰ کیلومتر و حداکثر سرعت ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت با امکان حمل ۲۲۶ کیلوگرم مواد منفجره عنوان شده است

نسل سوم:

در مورد این نسل از پهپاد کرار اطلاعات بیشتری منتشر شده است. این پهپاد دارای طول ۳/۷۵، دهانه بال ۳/۱ و ارتفاع ۱/۵ متر و بیشینه وزن برخاست ۷۵۰کیلوگرم با قابلیت حمل محموله ۲۵۰ کیلوگرمی است. از دیگر ویژگی‌های پهپاد کرار-۳ می‌توان به سقف پرواز ۳۵۰۰۰ پا معادل ۱۰۶۷۰ متر، سرعت نهایی ۷۰۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت پیمایشی ۶۵۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه اشاره کرد. در این نمونه از موتور جت طلوع ۴ با سوخت JP-۴ استفاده شده و جنس بدنه نیز عمدتاً از آلومینیوم است.

نسل چهارم: پهپاد رهگیر کرار

این نسل از پهپاد اولین بار با حمل یک موشک شهاب ثاقب در سال ۹۷ دیده شد که بعدها نام کرار ۴ رهگیر را به خود گرفت. این نمونه دومین دلیل وجود نسل بندی بعد از کرار بمب افکن می‌باشد. این پهپاد به عنوان یکی از اجزای مکمل در پدافند بکار گرفته می‌شود که با توجه به امکان شلیک آن از پشت تریلر می‌توان آنرا از نزدیکی مرزها به سمت هواپیمای متخاصم فرستاد تا با آن درگیر شود.

گونه رهگیر پهپاد کرار پای ثابت بسیاری از رزمایش‌ها بوده و توانسته است در سال ۱۴۰۱ و در جریان رزمایش ذوالفقار ارتش با رهگیری یک هواپیمای جاسوسی P-۸ متعلق به نیروهای فرامنطقه‌ای که قصد جمع آوری اطلاعات از رزمایش را داشت، هواپیمای جاسوسی P-۸ را از منطقه رزمایش فراری دهد.

لازم به ذکر است برای همه نمونه‌های کرار قابلیت پرواز تا ارتفاع ۴۰۰۰۰ پا معادل ۱۲/۲ کیلومتر و سرعت نهایی ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت ذکر شده است. پهپادهای کرار در صورت پرواز با ارتباط مستقیم با ایستگاه مبدأ تا برد ۲۰۰ کیلومتر (کرار-۳) و در صورت پرواز برنامه ریزی شده خودکار بدون نیاز به ارتباط دائم با ایستگاه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر برد دارد.