مدیریت بازار ارز باید چگونه باشد؟

تحلیلگر اقتصادی براین باور است: هرچه زمان گذشته است فاصله بین ارز 4200 تومانی با قیمت واقعی ارز در بازار بیشتر و بیشتر شده و به همان اندازه که این فاصله بزرگتر شده حذف این ارز 4200 تومانی می تواند آثار بیشتری بر قیمت ها و روال طبیعی فعالیت اقتصادی در حوزه این کالاها داشته باشد.

علی قنبری کارشناس اقتصادی در گفتگو با صفحه اقتصاد ، درباره حذف ارز 4200 تومانی از سوی دولت گفت: نکته ای که در مورد ارز 4200 تومانی وجود دارد این است که در اتاق بازرگانی و بین فعالان اقتصادی اتاق از همان ابتدا مسئله ارز 4200 تومانی به عنوان یک اشتباه سیاست گذاری تلقی شد و از همان اول یادآوری شد که بروکراسی و دیوان سالاری دولت امکان توزیع مناسب، عادلانه و بدون خطا و فساد چنین رانت بزرگی را نخواهد داشت و به دفعات مختلف این موضوع به چالش کشیده شد و یادآوری شد که این عدد و رانت بزرگ حتما منافع مصرف کننده نهایی را نمی تواند در بلند مدت تامین کند.

وی ادامه داد: واقعیتی هم که بعد از آن تاریخ تا به الان اتفاق افتاد این بود که علیرغم اینکه این عدد پرداخت شد اما نتوانست از افزایش قیمت ها در کالاهای اساسی به صورت مطلق جلوگیری کند و به هر حال باز هم کالاهای اساسی افزایش قیمت پیدا کرد به اضافه اینکه انواع و اقسام رانت های فساد آلود هم ناخودآگاه در نحوه توزیع و استفاده از ارز 4200 تومانی به وجود آمد که برخی از آن شناسایی و با آن برخورد شد و بقیه اش هم باز ماند.

او تصریح کرد: نکته ای که وجود دارد، متاسفانه هرچه زمان گذشته است فاصله بین ارز 4200 تومانی با قیمت واقعی ارز در بازار بیشتر و بیشتر شده و به همان اندازه که این فاصله بزرگتر شده حذف این ارز 4200 تومانی می تواند آثار بیشتری بر قیمت ها و روال طبیعی فعالیت اقتصادی در حوزه این کالاها داشته باشد. نکته مهمی که من در این روزها بارها تذکر دادم این است که غیر از آن اثری که حذف این ارز بر روی افزایش پایه قیمت مواد اولیه و در نهایت قیمت محصول نهایی دارد چه در موضوعاتی مثل دانه های روغن و محصولات دامی، همینطور دانه های روغنی و چیزهای دیگر هستند.

قنبری اضافه کرد: اتفاق خیلی مهم دیگر که کمتر به آن توجه می شود، آثاری است که بر سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی به جا می گذارد. یعنی وقتی قیمت ارز 4200 تومانی به قیمت ارز آزاد یا هر عدد دیگر تبدیل شود، بار شرکت های تولیدی در رده اول و به ترتیب در رده های بعدی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم متقاضی یا درخواست و دریافت کننده کالاهای یارانه ای ارز 4200 تومانی بودند با یک عدد خیلی بزرگ مواجه می شوند و تغییرات 400-500 درصدی با توجه به تغییرات قیمت ها برای تامین مواد اولیه و اداره امورشان است.

این تحلیلگر در پاسخ به این پرسش، با توجه به اینکه دولت حذف ارز دولتی را ابلاغ کرد شاهد بی ثباتی در بازار ارز بودیم چطور تحلیل می کنید گفت: موضوع توجه به بازار و استفاده از مکانیزم بازار یک مفهوم عمومی است که همیشه کسانی که به اقتصاد بازار و اقتصاد آزاد اعتقاد دارند می گویند مبنای اولیه باید اعتماد به بازار باشد مگر اینکه بازار به دلایل مختلف هیجانی یا محیطی شکست بخورد و لازم است که دولت در آن دخالت های کوتاه مدتی داشته باشد. ما اساسا از ابتدا حرف را اینگونه گفتیم، آن موقع که این صحبت اتفاق افتاد فاصله بین ارز بازار و ارز دولتی هزار تومان یا هزار و 200 تومان بود نه 20 هزار تومان. آن موقع شاید بازار می توانست تنظیماتی انجام دهد ولی الان با این قیمت بالا مدیریت را نیز سخت کرده است.

او اظهار کرد: بر اساس واقعیت های اقتصاد و تقاضایی که در بازار است به یک تعادل جدید می تواند برسد و باید ببینیم دولت می تواند از مسیر ارائه یارانه های مستقیم به دهک های کم برخوردار تقاضای آنها را در بازار حفظ کند یا خیر؟ اگر بتواند تقاضای آنها را در بازار بخاطر پرداخت یارانه های مستقیم حفظ کند قیمت ها و میزان تولید در یک اندازه ای به تعادل خواهند رسید اما اگر دولت در پرداخت و بازپرداخت این یارانه ها به صورت مستقیم به طبقات کم برخودار ناتوان باشد و آنها بخاطر افزایش قیمت یکباره تقاضایشان کاهش پیدا کند یا اندازه مصرفشان به شدت کاهش پیدا کند، آنوقت شکل رسیدن به تعادل در این بازار باهم متفاوت است اما اصولا توجه به قیمت ها و یادآوری قیمت های واقعی بازار زمینه را همواره می تواند برای خطاکاری و رانت های فساد آلود کمتر کند و این یک اصل است که می تواند نتیجه داشته باشد.

گفتگو: زهرا ترابی