متاسفانه واحدهای تولیدی نمی توانند نیازهای اولیه خود را تامین کنند

تحلیلگر اقتصادی در خصوص رشد اقتصادی براین باور است: رشدهای زیگزاگی که در طول سه دهه بعد از جنگ داشتیم عمدتاً به دلیل دوپینگ نفت بوده است. یعنی با افزایش قیمت نفت یا درآمدهای نفتی رشد اقتصادی افزایش پیدا می کرد و همین بی تدبیری ها و نگرش های غیراقتصادی ضدتوسعه ای و ضدتولیدی باعث شد ما وابسته به فروش نفت بمانیم .

مرتضی افقه کارشناس اقتصادی در گفتگو با صفحه اقتصاد، در پاسخ به این سوال، دولت سیزدهم برای بهبود رشد اقتصادی باید چکار کند؟ گفت: برای رشد اقتصادی یکسری عوامل اقتصادی داریم که شامل سرمایه برای سرمایه گذاری، نیروی انسانی و عوامل تولید با فکر و اندیشه و تخصص تبدیل به کالا و خدمات می کند.

وی ادامه داد: آن چیزی که معمولاً در کشور ما مورد غفلت قرار می گیرد تاثیر عوامل غیراقتصادی بر رشد اقتصادی است. کشورهای پیشرفته اگر بر عوامل اقتصادی تاکید نمی کنند، بخاطر نگرش ها به زندگی مادی، نگرش به انسان و جایگاه آن و به طور کلی می توان گفت نگرش های فلسفی، فرهنگی، مذهبی نسبت به معیشت مردم در تحولات پس از قرون وسطی در جهت پیشرفت و رفاه مردم شکل گرفته ولی در حال حاضر روی ترکیب عوامل تولید که نیروی انسانی و سرمایه و منابع طبیعی است کار می کنند که رشد آنها بیشتر شود.

افقه تصریح کرد: در کشور ما و بسیاری از کشورهای در حال توسعه مشکل همان عوامل غیراقتصادی است یعنی نگرش های ضدتولیدی و ضدتوسعه ای حاکم بر تصمیمات یا غیرتولیدی و غیرتوسعه ای که مانع از این می شود از عوامل اقتصادی مثل سرمایه های عظیمی که به دلیل برخورداری از نفت خوب استفاده نشده همچنین نیروهای عظیم و متخصص و پرانگیزه خوبی که داشتیم ولی متاسفانه خوب از آنها استفاده نشد در نتیجه در طول سه دهه گذشته به رغم داشتن این عوامل مثل نیروی انسانی، منابع طبیعی و غیره متاسفانه به رشد مطلوب نرسیدیم.

او گفت: رشدهای زیگزاگی که در طول سه دهه بعد از جنگ داشتیم عمدتاً به دلیل دوپینگ نفت بوده است. یعنی با افزایش قیمت نفت یا درآمدهای نفتی رشد اقتصادی افزایش پیدا می کرد و همین بی تدبیری ها و نگرش های غیراقتصادی ضدتوسعه ای و ضدتولیدی باعث شد ما وابسته به فروش نفت بمانیم و نتیجه این شد که در مقابل تحریم هایی که از سال 97 به بعد شدت گرفت آسیب پذیر بمانیم. برای اینکه به رشد اقتصادی برسیم در وهله اول موانع نگرش فکری باید عوض شود که این کار سنگینی بشمار می آید و ابتدا باید خود به این نتیجه برسند که هنوز در آن فضا نیستند ولی حداقل این است که موانع کسب و کاری که ناشی از تفکر ضدتولیدی و ضدتوسعه ای همچنین موانع کسب و کار که بین اقتصاددان ها شناخته شده که متاسفانه در چندین دهه گذشته مرتب تکرار می شود که این موانع را بردارند.

مرتضی افقه کارشناس اقتصادی تاکید کرد: باید تلاش کنند تا موانع سرمایه گذاری را بردارند. همواره بیان شده موانع تولید باید برداشته شود ولی اقدام جدی برداشته نمی شود یا بلد نیستند و یا اعتقادی ندارند. در شرایط فعلی به دلیل تاثیر روابط تجاری ما با خارج بر تولید داخل و به دلیل اینکه تحریم ها باعث شده روابط ما کامل قطع شود، فکری باید برای این شود. در شرایط فعلی هم بخش تولید و هم بخش مصرف نیازهای جدی و اساسی به کالاهای واسطه ای و سرمایه ای از خارج دارند و هم در بخش مصرف کالاهای نهایی نیاز است. بنابراین، در کوتاه مدت آن را نمی توان از بین برد یعنی واحدهای تولیدی ما در کوتاه مدت نمی توانند نیازهای خود به کالاهای سرمایه ای و واسطه ای از خارج را در داخل تولید کنند. مادامی که تجارت خارجی از طریق حل تحریم ها حل نشود، بعید می دانم تصمیمات صرفاً داخلی بتواند رشد اقتصادی ایجاد کند ضمن اینکه در داخل هم اقدامی جدی برای رفع یا کاهش موانع تولید که همه تکرار می کنند ولی هیچ اقدامی صورت نگرفته، برداشته نشده است.

گفتگو: زهرا ترابی