گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد درباره مالیات سالانه خودرو:
مالیات سالانه خودروهای سواری لوکس چه تأثیری بر بازار خودرو خواهد گذاشت؟
مالیات سالانه خودروهای سواری چیست؟ طرح مالیات بر عایدی چه تأثیری بر بازار خودرو خواهد گذاشت؟ مالیات خودرو های گران قیمت چه قدر است؟
مالیات سالانه خودرو ، مالیاتی است که از سال 1399 در قانون بودجه کل کشور برای انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین موجود در کشور دارای شماره انتظامی شخصی به ارزش 700 میلیون تومان و بیشتر مصوب شد و بعد از آن هم در قوانین بودجه سنواتی با افزایش این مبلغ به یک میلیارد تومان برای سال 1401 در حال تکرار است.
خودروهای در سال تملک، خودروهای متعلق به اشخاص موضوع ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم با اصلاحات و الحاقات بعدی (یعنی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی، دستگاههایی که بودجه آنها بهوسیله دولت تأمین میشود، شهرداریها و بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری)، خودروهای تولیدشده و مونتاژ داخل پیش از فروش توسط کارخانجات سازنده و مونتاژکننده و خودروهای واردشده پیش از فروش توسط نمایندگان رسمی، از پرداخت مالیات بر دارایی سالیانه معاف هستند.
مالیات بر دارایی مالیاتی است، که در آن پایه و منبع مالیاتی را دارایی دارنده خودرو یا ملک، تشکیل میدهد. این نوع مالیات عموماً به عنوان مکانیزمی برای تعدیل ثروت به کار گرفته میشود و بیشتر در جوامعی کاربرد دارد، که اختلاف فاحشی در دارایی و ثروت افراد آن جامعه وجود داشته باشد، یا فقط در مواردی خاص که به وسیله نوع دیگری از مالیات مالیات بر درآمد نتوان از آن منابع مالیات گرفت، اعمال می گردد.
در بیشتر کشورها، مالیات بر دارایی تحت عنوان استفاده از دارایی، مالکیت دارایی و انتقالات دارایی مطرح شده است. در این زمینه مالیاتهای مختلف با اهداف متفاوتی وضع میشوند. بر طبق طبقهبندی مالیاتی بینالمللی، مالیات بر دارایی شامل مالیات مکرر بر دارایی غیرمنقول، (که به صورت ناخالص بدهی بر مالک یا مستأجر وضع میشود)، مالیات مکرر بر خالص ثروت، مالیات بر املاک، ارث و هدایا، مالیات بر معاملات مالی و سرمایهای؛ شامل انتقال چک و اوراق بهادار، یا فروش دارایی غیرمنقول و سایر مالیاتهای مکرر یا نامکرر بر دارایی خواهد بود.
مالیات سالانه خودروهای سواری
مالیات خودرو های گرانقیمت چقدر است؟
مالیات سالانه بر خودروهای سواری لوکس بر اساس ارزش روز خودرو با نرخ دو دهم درصد محاسبه میشود. همه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند مالیات سالیانه خودروهای مشمول تحت تملک خود و افراد تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال پرداخت کنند. تعویض پلاک خودروها و ثبت نقل و انتقال املاکی که بهموجب این بند برای آنها مالیات وضع شده، پیش از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال شامل مالیات بر دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره ممنوع است.
مالیات از خودروهای با ارزش بیش از یک میلیارد تومان یکی از پایههای مالیاتی جدید در قانون بودجه سال 1400 و امسال است که بررسی عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور در دو ماهه اول سال 1401، نشان می دهد که معادل ۵ میلیارد و ۵۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان درآمد از انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین دارای شماره انتظامی شخصی گران قیمت حاصل شده است.
با مقایسه اعداد و ارقام مربوط به میانگین درآمد در کشورمان و سایر کشورهای دیگر جهان و تناسب بستن میان قیمت خودروها در ایران و جهان به راحتی می توان دریافت که خودرو در ایران کالایی گران قیمت و دور از دسترس است و سالانه ایرانیان بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف خرید خودرو میکنند. بنابراین به شکل کلی میتوان گفت که نه تنها خودروهای لوکس وارداتی، بلکه حتی ماشینهای قدیمی ساخت داخل نیز در ایران بسیار گرانقیمت هستند و به همین دلیل نیز بر خلاف بسیاری از کشورهای جهان، خودرو در ایران کالایی سرمایه ای محسوب میشود.
نحوی پرداخت مالیات خودروهای لوکس به چه صورت است؟
اگر شما مالک یک خودرو لوکس هستید به شما توصیه میشود که منتظر پیامک سازمان مالیاتی کشور بوده و پس از دریافت آن با مراجعه به تارنمای مالیاتی، نسبت به ثبتنام و افزودن اطلاعات خود اقدام کنید. در این مرحله شما میتوانید با کامل کردن اطلاعات خود نسبت به پرداخت مالیات خودرو موردنظرتان اقدام کنید. لازم به ذکر است که اگر از این روش استفاده نکنید هنگام نقل و انتقال خودرو باید مفاصا حساب مالیاتی را پرداخت کرده تا بتوانید خودرویتان را منتقل کنید.
این سامانه هماکنون به نشانی my.tax.gov.ir در دسترس بوده و مراجعهکنندگان به آن میتوانند از طریق پرداخت الکترونیکی مالیات سالانه خودروی لوکس خود و مالیات نقل و انتقال خودرو خود را پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک پرداخت کنند.
دولت در اجرای حکم مقرر در بند (ف) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور مبنی بر پرداخت مالیات سالانه خودروهای سواری و وانت دوکابین، آییننامه اجرایی آن را در ماه جاری تصویب کرد.
به موجب آییننامه فوق، انواع خودرو سواری و وانت دو اتاق (کابین) دارای شماره انتظامی شخصی در تملک اشخاص مشمول که در ابتدای ۱۴۰۱ ارزش هر یک از آنها بیش از ۱۰ میلیارد ریال باشد، مشمولین این آییننامه هستند.
نرخ مالیات سالانه انواع خودروی سواری و وانت دو کابین موضوع این آییننامه، به شرح زیر است:
➖خودروهای تا سقف ارزش ۱۰ میلیارد ریال معادل یک میلیارد تومان (با نرخ مالیات سالانه صفر درصد)
➖خودروهای از مبلغ ۱۰ میلیارد و یک ریال تا ۱۵ میلیارد ریال معادل یک میلیارد و پانصد میلیون تومان (با نرخ مالیات سالانه یک درصد)
➖خودروهای از مبلغ ۱۵ میلیارد و یک ریال تا ۳۰ میلیارد ریال معادل 3 میلیارد تومان (با نرخ مالیات سالانه ۲ درصد)
➖خوروهای از مبلغ ۱۰ میلیارد و یک ریال تا ۴۵ میلیارد ریال معادل 4 میلیارد و پانصد میلیون تومان (با نرخ مالیات سالانه ۳ درصد)
➖خودروهای نسبت به مازاد ۴۵ میلیارد ریال معادل 4 میلیارد و پانصد میلیون تومان (با نرخ مالیات سالانه ۴ درصد)
لازم به ذکر است، در محاسبه مالیات موضوع این آییننامه، هر یک از خودروهای مشمول، جداگانه مشمول مالیات میباشد.
همچنین سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است، ارزش روز انواع خودرو سواری و وانت دو اتاق (کابین) را با توجه به سال ساخت یا واردات آنها و متناسب با جداول ارزش خودرو که در پایان سال ۱۴۰۰ اعلام شده است، تعیین نماید. مبنای تشخیص مشخصات خودرو و مالک آن، اطلاعات مندرج در شناسنامه خودرو صادر شده توسط نیروی انتظامی (برگ سبز) میباشد.
کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی نیز مکلفند مالیات سالانه خودروهای مشمول خود و فرزندان کمتر از ۱۸ سال و محجور تحت تکفل را مطابق نرخهای مندرج در این آییننامه، حداکثر تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۱ پرداخت نمایند.
چنانچه اشخاص مشمول، تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به پرداخت مالیات متعلقه اقدام ننمایند، سازمان میتواند با مطالبه سیستمی و از طریق عملیات اجرایی موضوع فصل نهم باب چهارم قانون، مالیات متعلق را وصول نماید.
مالیات سالانه خودروهای سواری
تسهیل فرار مالیاتی در نقل و انتقال خودرو با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده
قانون دائمی و جدید مالیات بر ارزش افزوده از روز 13 دی ماه 1400 اجرایی شد. یکی از مراکزی که در اخذ حقوق دولتی و مالیات مسئولیت حاکمیتی دارد، دفاتر ثبت اسناد رسمی هستند که مالیات را ذیل هزینههای انتقال سند از متعاملین اخذ میکنند.
تبصره یک ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده درباره اخذ مالیات بر نقل و انتقال خودرو است که اعلام میدارد؛ وصول مالیات بر ارزش افزوده توسط دفاتر اسناد رسمی یا مراکز تعویض پلاک صورت میگیرد.
حال برخی سران دفاتر با طرح این ادعا که تعویض پلاک در روند نقل و انتقال خودرو بر مرحله تنظیم سند قطعی، تقدم زمانی دارد بنابراین میتوان پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو را در مراکز تعویض پلاک مسلم تلقی کرد و پس از آن مالک خودرو برای تنظیم سند قطعی راهی دفاتر اسناد میشود و سردفتر هیچ مسئولیتی در قبال مالیات بر نقل و انتقال ندارد!
این ادعا در حالی مطرح میشود که قانون سازوکاری برای احراز مالیات پرداخت شده پیشبینی نکرده و به این ترتیب امکان فرار مالیاتی که طبق قانون جرم محسوب میشود، فراهم شده است.
از اولین نقل و انتقال خودرو به خریدار مالیات دریافت میشود؟
براساس اعلام معاون سازمان امور مالیاتی کشور از سیزدهم دیماه سال 1400 هنگام اولین نقل و انتقال خودرو مالیات دریافت شده و این قانون تمام خودروهای داخلی، وارداتی و مونتاژی در کشور را شامل میشود.
بر اساس تبصره (۲) ماده (۳۰) قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، نخستین انتقال خودرو از کارخانههای سازنده و یا وصل کننده قطعات پیش ساخته (مونتاژ کننده) داخلی و یا واردکنندگان (نمایندگیهای رسمی شرکتهای خارجی) به خریداران و همچنین هرگونه انتقال به صورت صلح و هبه به نفع دولت مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال موضوع این ماده میشود.
گفته میشود واردکنندگان و کارخانههای سازنده و مونتاژ کننده انواع خودرو، ضرورت دارد از تاریخ اجرای قانون یاد شده نسبت به پرداخت مالیات نقل و انتقال موضوع این ماده بر اساس ماخذ مذکور در تبصره (۱) ماده (۲۸) قانون موصوف، به نرخ یک درصد (۱%) برای انواع خودروهای تولید داخل و دو درصد (۲%) برای انواع خودروهای وارداتی اقدام کنند.
نگاهی به چالش اخذ مالیات از خودروهای لوکس در بودجه سال 1401
تجربه سال گذشته نشان داده عملا مالیات نمیتواند بر قیمت خودروهای لوکس در بازار تاثیر بگذارد. دارندگان خودروهای لوکس که خودرویی را در بازار ایران چند برابر قیمت جهانی خریداری میکنند برایشان فرقی ندارد که در سال بین 10 تا 100 میلیون تومان مالیات بدهند. این مالیات برای افرادی مهم است که خودروهای معمولی سوار میشدند و در سالهای اخیر با خرید خودروهای کرهای یا ارتقای آنها مجبور به پرداخت چنین مالیاتی هستند.
ماجرای اخذ مالیات از خودروهای لوکس از اساس با مشکلات زیادی مواجه است به خصوص که بسیاری از خودروهای بالای یک میلیارد تومان نیز در بدو ورود به کشور به عنوان خودرو لوکس قلمداد نمیشدند و حتی شماری از آن ها نظیر سوزوکی ویتارا یا مزدا ۳ در زمره خودروهای مونتاژی نسبتا اقتصادی قرار میگیرند که توسط قشر متوسط جامعه خریداری میشدند اما طی سالهای اخیر نوسانات سنگین قیمت ارز باعث شده تا قیمت چنین خودروهایی نیز میلیاردی شود.
مالیات بر عایدی سرمایه به خودرو دوم تعلق میگیرد
به گفته مهدی طغیانی نماینده مجلس با بیان اینکه معاملات مصرفی مردم از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف است. به طور مثال اگر هر کدام از اعضای یک خانواده (پدر، مادر و فرزندان بالای ۱۸ سال) یک هزار بار نیز خودروی خود را خرید و فروش کنند، مالیات بر عایدی سرمایه نمیپردازند، زیرا این خودرو مصرفی است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره برخی انتقادات به طرح مالیات بر عایدی سرمایه مبنی بر اینکه تورم در این مالیات در نظر گرفته نشده است، تصریح کرد: کارشناسان درباره تعدیل تورمی در طرح مالیات بر عایدی سرمایه اختلاف نظر جدی با یکدیگر دارند در واقع پاسخها به این پرسش که آیا برای دریافت مالیات بر عایدی سرمایه، ابتدا باید تورم را از سرمایه گذاری های انجام گرفته در حوزههایی مانند مسکن، زمین، طلا و… کم کرد یا خیر؟؛ متفاوت است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی معتقد است: تورم را باید از سرمایه گذاری کم کرده و از مابقی سرمایه، مالیات بر عایدی سرمایه اخذ شود، برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که نباید تورم را از سرمایهگذاریهای انجام گرفته، کم کرد، زیرا با این اقدام تورم را که در حال حاضر حدود ۴۰ درصد است برای سرمایهگذاران گارانتی میکنیم و این امر موجب افزایش قیمت زمین، طلا و… بیش از نرخ تورم میشود. تورم به نوعی میانگین افزایش قیمت کالاها است بنابراین دریافت مالیات بر عایدی سرمایه بدون حذف تورم از سرمایه گذاریهای انجام گرفته در حوزه طلا، زمین و … تنبیهی مضاعف است تا سرمایه مردم به سمت حوزههایی مانند طلا، ارز و خودرو و … نرود.
خودروهای لوکس برای اخذ مالیات چگونه تعیین قیمت میشود؟
طبق قانون اگر مجموع ارزش خودروهای یک خانوار و یا یک شخص حقیقی و حقوقی بیش از یک میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات بر خودروهای لوکس میشود.
مکانیسم ارزیابی ارزش هر دستگاه خودرو داخلی و خارجی معمولا برمبنای سال ساخت خودرو با اعمال ضریبی روی ارزش تعیین شده خودرو به استناد ماده ۴۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده ارزشگذاری صورت میگیرد.
با توجه به اینکه ۹۰ تا ۹۵ درصد قیمت واقعی خودرو مبنای ارزشگذاری قرار میگیرد، اگر در این موضوع به هر دلیلی ارزش تعیین شده برای خودروهای موردنظر بیشتر از ارزش واقعی آنها باشد، همانطور که در آییننامه اجرایی این بند از تبصره ۶ و ۷ بودجه مشخص شده است، مشمولان میتوانند با مراجعه، ارائه مدارک و مستندات مستدل به اداره امور مالیاتی محل سکونتشان نسبت به رقم ارزش گذاری شده برای خودروی مشخص متعرض شوند.
بنابراین مبنای ارزشگذاری خوروهای لوکس چه تصادفی و چه غیرتصادفی طبق نوع خودرو، سال ساخت، برند سازنده خودرو محاسبه میشود و از آنجا که محاسبات سازمان امور مالیاتی کشور به سمت قیمت پایینتر حرکت میکند و بین ۹۰ تا ۹۵ درصد ارزش روز خودرو است، اگر افراد نسبت به این ۵ تا ۱۰ درصدی که کمتر محاسبه میشود اعتراض دارند و معتقدند که ارزش واقعی خودروی موردنظر کمتر از این است، باید دلایل و مدارک متقن مبنی بر تصادفی بودن، مورد آتشسوزی قرار گرفتن خودرو و سایر حوادث که از ارزش خودرو کم کردهاند، ارائه دهند تا در هیات های حل اختلاف مالیاتی مورد بررسی قرار گیرد.
مالیات سالانه خودروهای سواری
اطلاعات کامل خودروهای لوکس در اختیار سازمان مالیاتی
در حال حاضر اطلاعات کامل خودروهای لوکس بر اساس قانون بودجه 1401 برای دریافت مالیات در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو معتقد است: امروز مردم به علت ناکارآمدی سیستم مدیریت اقتصادی کشور مجبور به پرداخت مالیاتی میشوند که در آن هیچ نقشی ندارند طرحی که موجب تشدید رکود در بازار خودرو و بی اعتمادی سرمایه گذاری در کشور خواهد شد.
در حالی یک عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس به رفع ایرادات و ابلاغ قانون مالیات بر عایدی سرمایه تا دو ماه آینده تاکید کرد: اوایل خرداد ماه کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شد. طرحی که نگرانیهایی جدی را در بازارهایی از جمله بازار خودرو به دنبال داشت.
بیشترین تاثیری که این طرح بر بازار خودرو گذاشت، شیوع رکود عمیق در این بازار بود که تقریبا سایه سنگینی را بر تمامی معاملات انداخت. اما این طرح آیا صرفا آثار رکودی به دنبال دارد یا تبعات دیگری را در بازار و قیمت خودرو خواهد گذاشت؟
یک مقام صنفی در انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به این که مالیات بر عایدی سرمایه در حقیقت مالیات بر ناکارآمدی دولت است، معتقد است: مردم به علت ناکارآمدی سیستم مدیریت اقتصادی کشور مجبور به پرداخت مالیاتی شدهاند که در آن هیچ نقشی ندارند.
حال در شرایطی قرار است ظرف دو ماه آینده طرح مالیات بر عایدی اجرایی شود که بسیاری از نمایندگان مخالف این طرح و کارشناسان اقتصادی مطرح میکنند این گونه طرحها در کشورهایی که اقتصاد با ثباتی دارند تاثیر خوبی دارد اما در کشوری که با تحریم و تورم درگیر است اثرات منفی به بار میآورد و اجرای آن ضمن این که منجر به افزایش قیمت خودرو، مسکن و ارز و طلا خواهد شد بلکه با فشار بر سرمایه گذاران داخلی، موجب میشود تا سرمایه داران سرمایههای خود را به کشورهایی مانند ترکیه و ترکمنستان ببرند که از آنها هیچ گونه مالیاتی دریافت نمیشود.
با توجه به تأثیر اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه بر بازار خودرو، مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، اظهار کرد: «در صورتی که ثبات اقتصادی در کشور وجود داشت این طرح با هدف کاهش فاصله فقیر و غنی اقدام قابل قبول و منطقی بود اما متاسفانه امروز مردم به علت ناکارآمدی سیستم مدیریت اقتصادی کشور مجبور به پرداخت مالیاتی میشوند که در آن هیچ نقشی ندارند و طبعا تبعات منفی در بازار خودرو به همراه خواهد داشت.
مالیات سالانه خودروهای سواری
وی با اشاره به تاثیر این طرح بر رکود بازار خودرو تصریح کرد: دولت با سیاستهای غلط اقتصادی خود موجب جهش قیمت خودروهایی شده که در دنیا با چنین ارقامی خرید و فروش نمیشود و امروز خود دولت که عامل افزایش قیمت آنها در داخل شده است میخواهد از دارندگان این خودروها مالیات بر عایدی سرمایه بگیرد.
دادفر گفت: آیا سیاستهای اقتصادی کشور را من مصرف کننده اجرا میکنم که یک خودرو را وقتی ۳۰۰ میلیون خریداری کردم، یک باره افزایش میلیاردی مییابد و حالا دولت خواستار دریافت مالیات از خودروهای میلیاردی است که صرفا به واسطه بازیهای اقتصادی دولت و انواع هزینههایی چون مالیات بر درآمد و ارزش افزوده و تعرفه و … به حدود دو میلیارد در داخل کشور رسیده است؟
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو تاکید کرد: چرا باید هزینه خودرو چینی که در دنیا بالای ۵۰۰ میلیون نیست و امروز در ایران میلیاردی شده است را دارندگان این خودروها پرداخت کنند آیا مصرف کنندگان این خودروها با سیاستهای اشتباه اقتصادی موجب افزایش قیمت این خودروها در کشور شدهاند که ملزم به پرداخت این مالیات میشوند؟
نظر شما