علت گرانی و کمبود دو‌باره مرغ در بازار چیست‌؟ 

صفحه اقتصاد- آسیه کرمی: در این گزارش به توضیحاتی درباره اینکه علت گرانی و کمبود دو‌باره مرغ در بازار چیست‌؟ پرداخته است.

در شرایط کنونی که وضعیت معیشتی مردم با سختی گذرانده می شود و عده ای به نان شبشان نیز محتاجند دوباره گرانی و کمبود مرغ در جامعه نمایان شده است. این اتفاق در حالی رخ داده است که در ماه مبارک رمضان قرار داریم و در این ماه مخصوصا مرغ جز یکی از سبد های ضروری خانوار ها محسوب می شود اما بررسی ها نشان از کمبود این محصول در سطح کشور می باشد. براستی این روزها قیمت مرغ چرا افزایش یافته است؟ علت چیست؟ مرغ چرا گران شد؟ دلیل گرانی مرغ چیست؟ دلیل کمبود عرضه مرغ چیست؟ چرا در بازار مرغ موجود نیست؟

برای رسیدن به پاسخ این سوالات با ما همراه باشید.
پایان اسفند ۱۴۰۱ بود که در رسانه ملی اعلام شد بود که برای حمایت از تولیدکننده، مردم مرغ بیشتری بخرند و در یخچال‌ها نگه داری کنند، اما این روزها علاوه بر اینکه در بازار کمبود مرغ مشاهد می شود، بلکه قیمت آن نیز افزایش زیادی یافته است، از دیدگاه کارشناسان سوء مدیریت‌ها موجب وضعیت کنونی بازار مرغ شده است.
با افزایش قیمت مرغ در بازار عرضه هم در بازار کاهش داشته است و در برخی از فروشگاه‌های محصولات پروتئینی، از مرغ تازه خبری نیست و یا از چندین مغازه در یکی دو مغازه مرغ وجود دارد.
طبق بررسی های میدانی از سطح شهر تهران در حال حاضر قیمت مرغ در مغازه‌های سطح شهر کیلویی از 78 تا 85 هزار تومان متفاوت است و در ویترین برخی مرغ‌فروشی‌ها هم مرغ وجود ندارد.

از سویی اگر در مغازه‌ای هم مرغ کامل موجود باشد، فروشنده‌ها این روزها درج قیمت مقابل مغازه ندارند و قیمت های متغیری از سوی فروشندگان اعلام می‌شود.

طبق بررسی ها، در بازار مرغ منجمد کوچک و بی‌کیفیت، کیلویی 58 هزار تومان عرضه می‌شود، و بیشتر مردم تمایلی به خرید این نوع مرغ ندارند و می گویند که مرغ منجمد با این قیمت برایشان مناسب نیست.

همچنین، در نبود نظارت‌ها، برخی مرغ فروشی‌ها ‌برای گران‌فروشیِ راحت‌تر، مرغ را به صورت قطعه‌ ای بفروش می رسانند ، و مرغ فروشان در جواب به تقاضای مرغ کامل، پاسخشان این است که ‌مرغ کامل ندارند اما ویترین مغازه هایشان از قطعه‌های مرغ پر است که قیمت‌های درج شده بر روی آنها تا 140 هزار تومان برچسب خورده است.

گفتنی است طبق بررسی ها در بازار، فیله مرغ هر کیلو 140 هزار تومان، سینه مرغ 84 هزار تومان، ران مرغ 79 هزار تومان، بال و کتف مرغ 85 هزار تومان و ران مرغ 75 هزار تومان به را بفروش می رسانند، با توجه به این که قطعه مرغ قیمت مصوبی ندارد فروشندگان قطعه مرغ را با نرخ های بسیار گران‌تری به مشتری می‌فروشند.

درحالی این نرخ ها ارائه می شود که بر اساس قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار مرغ کیلویی 63 هزار تومان است و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده اند که فروش بالاتر از این قیمت تخلف محسوب می شود.

در این خصوص مسعود امرالهی، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهادکشاورزی گفته است: که نرخ مصوب مرغ در بازار همان ۶۳ هزار تومان است و هیچ تغییری نکرده است،‌ و در صورت مشاهده هرگونه گرانفروشی، با خاطیان برخورد خواهد شد، در صورتی که شاهد افزایش قیمت نامتعارف در بازار باشیم، بازرسان ما در سراسر کشور آمادگی برخورد جدی با آنها را دارند.

قیمت مرغ امروز

طبق قانون انتزاع، تنظیم بازار محصولات کشاورزی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و باید بتواند با ابزارهای مناسب قیمت را در بازار به خوبی کنترل کند.

کاهش جوجه‌ریزی از دلایل اصلی افزایش قیمت مرغ در بازار است

فعالان تولید مرغ می گویند که کاهش تولید و کاهش جوجه‌ریزی از علت اصلی افزایش قیمت مرغ در بازار می باشد، و بر اساس گزارش ارائه شده تولید کنندگان، در ماه اسفند سال گذشته 95 میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام شد این در حالی بود که نیاز کشور با 125 تا 135 میلیون جوجه ریزی تامین می‌شد.

علت عدم جوجه ریزی مرغداران چه بود؟

در سال ۱۴۰۱ با وجود آنکه قیمت مصوب مرغ کیلویی 63 هزار تومان بود، اما مرغ با قیمت حدود 50 هزار تومان عرضه شد و بر اساس اظهار تولیدکنندگان ‌ضرر و زیان فراوانی به آنها ‌وارد شد؛ در آن زمان رئیس اتحادیه مرغداران در این خصوص گفت:‌ روزانه زیان مرغداران با توجه به انباشت مرغ در بازار، به 150 میلیارد تومان رسیده که فضای نگران کننده ای را برای آینده بازار مرغ ایجاد کرده است.

و آن روزها هشدار دادند که در صورتی که این رویه ادامه پیدا کند، تولید کم می‌شود و دوباره قیمت‌ها‌ بالا خواهد رفت، مرغداران می گفتند که بر اساس اجبار وزارت جهاد کشاورزی جوجه‌ریزی بیشتری انجام دادند و عرضه در بازار بیش از تقاضا شد و نرخ ها را کاهش داد.

بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید و بازار باید به گونه ای برنامه‌ریزی کند ‌که منافع تولید کننده و مصرف کننده هر دو رعایت شود، و وزارتخانه مربوطه به دلیل دور بودن از پیکان انتقادات گرانی بازار، مرغداری ها را مجبور به جوجه‌ریزی بیشتر کرده بودند و با این اقدام تولید را فدا کرد.

همچنین پس از اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و با افزایش قیمت نهاده، ‌هزینه‌های تولید مرغداران افزایش پیدا کرد، زیرا نهاده 70 درصد هزینه تولید مرغ را در بر می گیرد، و از طرفی برای تخصیص ارز و واردات نهاده هم در یک بازه زمانی مشکلاتی ایجاد شد که موجب شد نیاز مرغداران به خوبی تامین نشود بر همین اساس تولیدکنندگان مجبور شدند نهاده را از بازار سیاه و دلالی به قیمت‌های بسیار بالاتر خریداری کنند که برای آنها تولید را از صرفه اقتصادی انداخت.

در اسفند ماه سال گذشته بنابراین مرغداران علاوه بر اینکه تحت فشار کمبود نهاده بودند نگران اینکه اگر جوجه ریزی بیشتر شود دوباره آنها ضرر کنند، جوجه‌ریزی انجام ندادند و یا جوجه‌ ریزی برایشان نامقدور شد. و اکنون پس از گذشت 45 روز(دوره تولید مرغ) عرضه مرغ در بازار کم شده و قیمت‌ها اوج گرفته است.

قیمت مرغ کشتار روز امروز

برای متعادل کردن قیمت مرغ چه باید کرد؟

یکی از کارشناسان صنعت مرغ‌داری در این خصوص در گفتگویی با فارس گفته بود: وابستگی 70 درصدی به نهاده، موجب تزلزل در خودکفایی در تولید مرغ شد و گاهی اوقات قیمت‌ها را در بازار پرنوسان می‌کند، و بارها طی چند سال گذشته این مشکل در بازار تکرار شده است.

به گفته این کارشناس، از طرفی وجود مافیا ‌در بازار نهاده، که هیچوقت اجازه ثبات را به بازار نمی‌دهند و طبق منافع خود تنظیم نرخ می‌کنند، و گردانندگان بازار هستند و در این بازار گردن‌ کلفت کرده اند، نهاده را به انبارهای شخصی خود هدایت کرده و موجی از عطش را در بازار درست می‌کنند و به قیمت‌های گران‌تر به مرغدار بفروش می رسانند که هزینه‌های تولید را بیشتر می‌کند، بنابراین در اولین قدم باید شرایط وابستگی به نهاده را کاهش داد.

این کارشناس صنعت مرغداری تاکید کرده است: وزارت جهاد کشاورزی باید برنامه گسترده تولید نهاده دامی ذرت، جو و کنجاله و غیره را کلید بزند، و هر اندازه ای که در این راه موفق شود چندین برابر آن در کنترل بازار موفق خواهد شد.

در زمان مازاد تولید، شرکت پشتیبانی امور دام را خریداری کند و در زمان نیاز عرضه کند، این شرکت در زمان مازاد به دلیل کمبود نقدینگی که داشت، مرغ بازار را جمع آوری نکرد.

از طرفی موارد دیگری مانند حمایت‌های تامین مالی، ایجاد فرصت‌های صادراتی و تامین به موقع نهاده‌ها می تواند بازار مرغ را به ثبات برساند.

طبق بررسی ها ایران در تولید مرغ در جهان در رتبه هفتم قرار دارد، کشور ما ظرفیت تولید 2 میلیون و 700 هزار تن مرغ ‌ را دارد و همچنین در برخی سال‌ها صادر‌کننده مرغ نیز بوده ایم، بنابراین این وضعیت کمبود مرغ در بازار و با قیمت‌های نامتعارف قطعا شایسته نیست و ضرورت دارد مسئولین مربوطه در این خصوص تصمیم مناسب و صحیحی اتخاذ کنند.

امیدواریم دولت برای وضعیت بازار مرغ چاره ای بی اندیشد!