عطا بهرامی تحلیلگر اقتصاد سیاسی در گفتگو با صفحه اقتصاد:

دولت حاضر نیست برای اقتصاد کاری کند / سفارتخانه ها بیشتر کار تشریفاتی می کنند

اقتصاد دیپلماسی بحثی که چند سالی است تحلیلگران درباره این موضوع بحث و تحلیل می کنند. برخی براین باورهستند که دیپلماسی

دولت حاضر نیست برای اقتصاد کاری کند / سفارتخانه ها بیشتر کار تشریفاتی می کنند

اقتصاد دیپلماسی بحثی که چند سالی است تحلیلگران درباره این موضوع بحث و تحلیل می کنند. برخی براین باورهستند که دیپلماسی و اقتصاد کاملا گره خورده بهم است و باید بتوانیم همزمان هم کار دیپلماسی و هم اقتصادی را پیش ببریم که این امر نیز احتیاج به افرادی دارد که اقتصاد بلد باشند و بتواند از فرصتی که در اختیارش است نهایت استفاده را برای ایران ببرد. ولی متاسفانه تا به امروز چنین اتفاقی نه در اقتصاد و نه در دیپلماسی نیفتاده است. در همین رابطه خبرنگار صفحه اقتصاد با عطا بهرامی تحلیلگر اقتصاد سیاسی به گفتگو پرداخته است. که در زیر از نظرتان می گذرد.

* هشت آذر 1400 زمان مذاکرات برای رفع تحریم ها علیه ایران است سوالی که اینجا بوجود می آید؛ اگر مذاکرات به نتیجه ای برسد و با توجه به وضعیت اقتصادی که داریم آیا در اقتصاد تاثیرگذار است یا خیر؟

اگر بخواهیم مشکلات اقتصادی را بررسی کنیم می توانیم به جواب این موضوع هم برسیم. کدام یک از مشکلات اقتصادی ما منشا خارجی دارد که حالا بخواهد با این روش حل شود. در کشورمان با 80 میلیارد دلار مراوده ای که داشتیم در سال گذشته عملا تحریم اقتصادی نبودیم و هر چه خواستیم خریدیم و هر چه هم خواستیم فروختیم. فقط تحریم پولی هستیم که آن هم به صورت انتقال پول شده و تقریبا با شبکه صرافی ها و تهاتر حل شده است. از این جهت ما تجارت خارجی را حل کردیم. با هزینه نیم درصد دلار هزینه نقل و انتقال پول حل شد. در حال حاضر با روسیه قرارداد اقتصادی بستیم با چین با ترکیه گرچه تا به امروز عملیاتی نشده است ولی در دست اجرا است و می توان به عنوان یک پناسیل مثبت به آن نگاه کرد. همچنین پیمان شانگهای را داریم که همین پیمان در بعُد اقتصادی می تواند اتفاقات خوبی بیفتد. از این جهت ما مشکلاتمان منشا خارجی ندارد. بانک ها روزانه 3 هزار میلیارد خلق پول دارند ولی این چه کمکی می خواهد بکند اصلا منشا این مشکل خارجی نیست.

دولت نقش نمایشی برای خودش قائل است و قائل نیست که برای اقتصاد کاری انجام دهد حتی حاضر نیست قانون اساسی را اجرا کند. متاسفانه دولت مشکل مردم را حل نکرده که همین امر منشا داخلی دارد. اینکه 40 سال انحصار مطلق حاکم کردیم و مردم را گروگان گرفتیم دیگر به برجام و تحریم مربوط نیست. همین بحث واردات خودرو چندسالی هست بی نتیجه مانده است که اگر اصولی به این موضوع نگاه شود می توان حل کرد. این ها همه منشا داخلی دارند از این جهت کمکی به ما نخواهد کرد. از نظر روانی شاید چند هفته اثر بگذارد و امیدواری بین مردم در شبکه های اجتماعی بچرخد که این هم خیلی کوتاه مدت است به ماه هم نمی رسد و اثر خودش را از دست می دهد از این جهت ما مشکلاتمان داخلی است و راهکار داخلی هم دارد.

*دولت سیزدهم برای احیای اقتصاد بین المللی و تبادلات تجاری چه راهکاری می تواند داشته باشد؟

متاسفانه انتخاب نمایندگان اقتصادی در دنیا اشتباه است. در حال حاضر تقریبا 40 دفتر، سفارتخانه و کنسولگری در اروپا داریم. دفاتر بسیار گرانی هستند در جاهای لوکس اروپا نیز خریداری شدند کسانی که احضار می کنیم ماهی چند هزار یورو می دهیم. ده ها نفر دارند در هر سفارتخانه کار می کنند. صدها میلیون دلار هزینه برای دفاتر اروپایی کشور می شود. مگر ما با اروپا چقدر مراوده اقتصادی داریم؟ گاهی به یک میلیارد دلار هم نمی رسد. ما در همسایه ها چقدر نیرو داریم؟ در عراق گاهی می بینیم که چند نفر بیشتر مستقر نیستند یک رایزن ایرانی در عراق داشتیم. در آسیای مرکزی چقدر متمرکز شدیم؟ در شبه قاره چقدر متمرکز شدیم؟ در دنیای عرب چقدر کار اقتصادی کردیم؟ در آفریقا چقدر کار کردیم؟ متاسفانه فقط به کلاس کار نگاه می کنند و خیلی به منافع کشور نگاه نمی کنند. اگر این 40 کشور در واقع بشود دو یا سه کشور ما اصلا به اروپا کاری نداریم فقط کار کنسولی و دفتری است که می توانیم با دو تا سه کشور انجام بدهیم. حالا ما با این وضعیت تمام تمرکز خود را بر روی کشورهای اروپایی گذاشتیم. عملا سفارتخانه برای اروپا شده محل چرخیدن و کلاس گذاشتن برای وزارت خارجه که شاهد هستیم تا به امروز هیچ خروجی در بر نداشته است.

در حال حاضر 10 میلیارد دلار به عراق صادرات داریم که مردم انجام می دهند و دولت کمکی به آن ها نمی کند حتی وزارت امور خارجه در خدمت منافع اقتصادی کشور تا به امروز قدمی برنداشته است. بیس همه کشورهای دنیا این است که سفارتخانه های خود را روی اقتصاد متمرکز کنند. در بعضی کشورها کارهای سیاسی و امنیتی می کنند. ولی سفارتخانه های ما شده کار اداری و تشریفاتی حتی کار سیاسی هم بلد نیستند انجام دهند. مسلم هست با این سیاستی که در پیش گرفته شده عملا به نتیجه نمی رسیم و دولت نمی تواند صادرات را ضمانت می کند.

* دولت سیزدهم در این زمینه چه برنامه ای را باید پیاده کند که بتواند فرصت هایی که سوخته را هم دوباره احیا کند؟

راهکار فوری این است که تمرکز خود را جایی بگذاریم که منافع ملی در آنجا باشد. ما در فرانسه، دانمارک، سوئد، انگلیس، آلمان منافع اقتصادی چندانی نداریم. به نظر من، باید این سفارتخانه ها را جمع کنیم و یک کنسولگری ساده ایرانی در هر کشور بزنیم. این گام اول را باید در منطقه شناسایی کنیم که فشار کجاها است در آنجا متمرکز شوند. همچنین وزارت خارجه در استخدام ها و آموزش نیروها متمرکز شود. در حال حاضر سفرای ما کار اقتصادی بلد نیستند.

*دولت قبل یک بهانه ای که همیشه می آورد برای اینکه دیپلماسی اقتصادی اش را بیشتر سامان بدهد به FATF ربط می داد. این را چطور تحلیل می کنید؟ دیپلماسی اقتصادی ما چقدر با FATF گره خورده است؟

FATF برای کشوری که تحت تحریم است اصلا بحث آن بلاوجه است. اگر ما تحریم نبودیم FATF مهم بود ولی الان که تحریم هستیم عضو FATF هم نیستیم کار را سخت تر می کند. در ضمن کمکی به ما نمی کند اینکه هرچیزی را به چیزی ربط دهیم باید فرموله کنید همینجوری کلی گویی که کمکی به ما نمی کند.

*نبودن دیپلماسی اقتصادی چقدر به بدنه اقتصاد داخلی ما لطمه می زند؟

در مقطع فعلی خیلی زیاد ضربه می زند. با این دلار فعلی می توانیم صادرکننده باشیم. در حال حاضر دلار گران آثار منفی هم دارد از جمله اینکه واردات به صرفه نیست و نمی توان خیلی کالا وارد کرد. ما سال ها است که وارد کننده بودیم و صادر نکردیم. تاجرهای ما دیگر بلد نیستند بازاریابی کنند اصلا بازارها را نمی شناسند یادشان رفته است آن نسل دیگر فراموش شد و از بین رفت. این نسلی که آمده در این چند سال اخیر وارد شده رفته چین کالا خریده و آورده است. اصلا مارکتینگ بلد نیست و تجارت خارجی را نمی شناسند. این طبقه باید این فرصت را داشته باشد و یاد بگیرد.

گفتگو: زهرا ترابی

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

نظر شما

اخبار مرتبط سایر رسانه‌ها
    اخبار از پلیکان
    اخبار روز سایر رسانه ها
      اخبار از پلیکان