گفتگوی صفحه اقتصاد با جمال رازقی جهرمی؛ کارآفرین و بنیانگذار برند غذایی «ب. آ»

تولید ارزان و بهداشتی غذاهای ایرانی و خانگی با ماشین آلات صنعتی

 *در چارچوب شرکت «ب.آ» برخی غذاهای ایرانی با روش صنعتی تولید می شود. آیا از همان ابتدا چنین سیاستی داشتید یا این که بعداً به این نتیجه رسیدید که این نوع مواد

تولید ارزان و بهداشتی غذاهای ایرانی و خانگی با ماشین آلات صنعتی

صفحه اقتصاد - صنعت غذایی شامل حوزه های متعددی از کشت محصولات کشاورزی تا فرآوری غذا و تولید ماشین آلات صنعتی حوزه غذایی می شود. در دهه های اخیر، برخی شرکت های ایرانی تاسیس شده و غذاهای سابقاً تهیه شده در اغذیه فروشی های سطح شهرها یا غذاهای خانگی و ایرانی رایج را با ماشین آلات صنعتی و به طور بهداشتی، تهیه کرده و به بازار عرضه می کنند.

در گفتگوی اختصاصی که « صفحه اقتصاد » با مهندس جمال رازقی جهرمی (رئیس اتاق بازرگانی و صنایع شیراز و بنیانگذار برند ب.آ ) داشته، وضعیت کسب و کار صنعت غذایی و تولید غذاهای خانگی و ایرانی، با ماشین آلات صنعتی و مزایای این روش تولید، مورد بررسی قرار داده است.

*****

*در کشور ما و در حوزه صنایع غذایی، شرکت های مختلفی فعالیت دارند و محصولات غذایی متنوعی را تولید می کنند. با توجه به این که چند دهه هست که جنابعالی در صنعت غذایی فعالیت دارید و الان رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن شیراز هم هستید، به اعتقاد شما صنعت غذایی در تولید ناخالص داخلی کشور ما و اقتصاد ایران چه جایگاهی دارد؟

-وضعیت صنعت غذای کشور، در مقطع زمانی بعد از انقلاب، روند مناسبی را طی کرده است. اگر موضوع تحریم ها نبود، شاید امروز شکوفایی صنعت غذای کشور، بسیار بیش تر از وضع فعلی بود. در حوزه صنعت غذایی می توان گفت که برای مثال، رب گوجه فرنگی یکی از اقلام تولیدی در این صنعت بوده و معمولاً در تولید آن مشکلی نداشته ایم.

در مورد این که ما بخواهیم خودمان را با کشوری مثل ترکیه مقایسه کنیم، می توان گفت که در یک مقطع زمانی خاص و مثلاً حدود 30 سال پیش، در رقابت با ترکیه، تقریباً دوش به دوش هم، جلو می رفتیم، اما امروزه ترکیه چه جایگاهی دارد و ما در کجا هستیم.

این که چرا این اِشکال به وجود آمده، شاید مهم ترین عامل آن تحریم بوده و بعد هم موانعی که بر سر راه تولید در کشور به وجود آمده است. در کشور ما قوانین و مقررات زیادی به تصویب رسیده و وجود دارد و این موانع تولید را ایجاد کرده اند. هر چند که در صنعت لبنیات، خیلی خوب پیشرفت کرده ایم.

برای مثال در یک دوره، یعنی در سال های 1367 و 1368 حجم بزرگی پنیر از بلغارستان وارد می کردیم، اما امروز صادر کننده محصولات لبنی هستیم. در صنعت غذایی، موانع خارجی و موانع داخلی، وجود داشته و باعث شده پیشرفت کامل اتفاق نیفتد. موانع داخلی حوزه تولید هم، به نوعی تحریم بوده و می توان به آن تحریم داخلی گفت.

اگر این موانع داخلی و خارجی نبود، استعدادهای بالاتری در کشور وجود داشت و می شد از آنها استفاده کرد. در صورت استفاده از همه استعدادها می توانستیم ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشیم. همچنین می شد اشتغال وسیعی در حوزه تولید ماده اولیه و در صنعت داشته باشیم.

*استان فارس، یکی از استان های پهناور کشورمان هست و در حوزه محصولات کشاورزی، پیشتاز است. این استان، در صنعت غذایی چه جایگاهی در کل کشور دارد؟

-استان فارس در بخش کشاورزی نقش قابل توجهی دارد. این استان با تولید 12 میلیون تُن محصولات کشاورزی، تقریباً رتبه اول را در اکثر محصولات تولیدی دارد.

*یعنی حدود 10 درصد از کل تولید محصولات کشاورزی در استان فارس تولید می شود؟

-بله. در حد 10 درصد از امنیت غذایی کشور، مدیون استان فارس است. متاسفانه حتی در این زمینه هم، به اندازه کافی در زیرساخت ها سرمایه گذاری نشده. به طور مشخص در حوزه آب، باید بگویم که آب های زیرزمینی را مورد استفاده قرار داده ایم و استان فارس در سال های مختلف، در تولید گندم، رتبه اول را کسب کرده است.

البته از یک زاویه دیگر، نتیجه این وضع در استان فارس، سفره های زیرزمینی خالی از آب در حال حاضر است. از طرف دیگر، در بخش صنایع تبدیلی، عملکرد خوبی نسبت به بعضی استان ها داشته ایم.

هر چند که در صنعت شیرینی و شکلات، اقدام خاصی در استان فارس انجام نشده و اصلاً واحد تولیدی شیرینی و شکلات، در این استان نداریم. همچنین در حوزه کنسانتره و آب میوه، در استان فارس اقدام خاصی انجام نشده. در حالی که در زمینه تولید محصولات گوشتی و در زمینه تولید رب گوجه فرنگی و فرآورده های کنسروی، حرکت هایی که در استان فارس انجام شده، نسبتاً حرکت های خوبی بوده است.

*مدتی قبل، از وضعیت مواد اولیه صنایع غذایی انتقاد کرده و گفته بودید مواد اولیه موجود قابل مقایسه با مواد اولیه کشورهای دیگر نیست. همچنین به موضوع قیمت بالای مواد اولیه در داخل کشور خودمان اشاره کرده بودید.

این تصور وجود دارد که در ایران، محصولات کشاورزی می تواند با قیمت ارزان تر تولید شود. در حالی که این طور نیست و نهایتاً قیمت محصولات غذایی به همین دلیل، در سطح بالایی بوده و شاید قابل مقایسه با کشورهای توسعه یافته که هزینه های بالای دیگری دارند نباشد. به چه علت، چنین وضعی وجود دارد و قیمت مواد اولیه برخلاف انتظارها در سطح بالایی است؟

-در زمینه فرآورده های گوشتی، پیش از این گفته بودم که قیمت گوشت قرمز و مرغ در کشور ما، بالاتر از قیمت های جهانی است. یک بحث کلی در حوزه تولید محصولات کشاورزی داریم و آن، بحث خُرده مالکی است که می بینیم.

در حوزه تولید مرغ، به این موضوع اشاره کنم که در دنیا حداکثر 10 کمپانی بزرگ، حدود 90 درصد مرغ مورد نیاز دنیا را تولید می کنند. برای این کمپانی های بزرگ، توجیه اقتصادی دارد که هر گونه سرمایه گذاری جهت افزایش راندمان تولید، کاهش هزینه های تولید و کاهش قیمت تمام شده انجام بدهند.

وقتی که تعداد زیادی واحد مرغداری در کشور داریم و واحدهای کوچک مرغداری تاسیس می شوند، به طور طبیعی هزینه ها به شدت افزایش پیدا می کند. در این حالت، امکان رقابت در سطح بازارهای دنیا، از تولید کننده داخلی و از کشور گرفته می شود

*از طرفی، جنابعالی اعتقاد دارید که بوروکراسی اداری باعث افزایش قیمت تمام شده می شود و قدرت رقابت را از صنایع می گیرد. آیا ممکن نیست این نوع اِشکالات برطرف شود؟

-در همه زمینه های تولید، این مشکل را می بینیم. اصولاً ما یک مشکل در کشور داریم به نام بحران قیمت تمام شده. یکی از عوامل این بحران قیمت تمام شده، علاوه بر نظام پولی، نظام بانکی و سیاست خارجی، می تواند قانون کار و قانون تامین اجتماعی باشد.

این نوع موارد، می تواند بوروکراسی اداری باشد. بوروکراسی اداری، شدیداً به واحدهای تولیدی فشار می آورد و باعث می شود هزینه های تولید، در این واحدها به شدت افزایش پیدا کند.

*با این حال، استان فارس از نظر پایش فضای کسب و کار جایگاهی مناسبی در کل کشور دارد و در رتبه سوم کشوری قرار دارد. چگونه این فضای مناسب برای کسب و کارها فراهم شده و در استان فارس، مسئولان مختلف به چه صورت عمل می کنند که در این استان، وضعیت بهتری در حوزه سهولت کسب و کارها وجود دارد؟

-البته این رتبه بندی سهولت کسب و کار در کشور نسبی بوده و گرنه رتبه شاخص کسب و کار ایران در جهان، رتبه مناسبی نبوده و ایران رتبه 127 را بین 190 کشور دنیا کسب کرده بود.

واقعیت آنچه که در استان فارس اتفاق افتاده، این است که تعامل بسیار خوبی بین تشکل های بخش خصوصی و ارگان های دولتی این استان به وجود آمده. البته استانداری و خصوصاً استاندار فعلی و همچنین استانداران قبلی، در حمایت از تولید و صادرات، نقش مهمی داشته اند. این وضع هم، حاصل تعامل بخش خصوصی و دستگاه های دولتی است.

مهندس جمال رازقی جهرمی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع شیراز و بنیانگذار برند ب.آ مهندس جمال رازقی جهرمی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع شیراز و بنیانگذار برند ب.آ

*جنابعالی در استان های فارس، برندهای خودتان را راه اندازی کرده اید و در اوایل سال 1384 شروع به احداث کارخانه و نصب ماشین آلات و تجهیزات کارخانه کرده اید. آیا دقیقاً در همان سال ها وضع استان فارس بهتر بود که جذب این استان شده بودید و سرمایه گذاری انجام دادید، یا این که صرفاً به خاطر علاقه داشتن به استان فارس، این کار را انجام دادید؟

-استان فارس، محل تولد من بوده و بنده، خیلی از سال های عمرم را در استان فارس گذرانده ام. بنابراین، طبیعی است که علاقه خاصی به استان فارس و آبادانی این استان و تولید ثروت در این استان داشته باشم.

*جنابعالی قبل از راه اندازی برند «ب.آ» در شرکت های مختلفی مثل یک و یک و کاله، فعالیت داشته اید و بعداً وارد حوزه تاسیس شرکت خودتان شده اید. چرا متفاوت از شرکت ها و برندهای یک و یک و کاله اقدام کرده و در حوزه جدیدی از صنعت غذایی فعال شده اید و آیا نمی شد با آن شرکت ها رقابت کرد؟

-نیّت من این نبود که با آن شرکت ها رقابت کنم و به طور آگاهانه این کار را انجام داده ام. علت این رفتار بنده، این بود که نمی خواستم اطلاعات مربوط به آن شرکت ها را به مالکیت خودم در بیاوریم. بنابراین، یک کار جدید را شروع کردم و نخواستم به آن رشته ای که یک و یک یا کاله در آن فعالیت می کردند، ورود کنم.

من نمی خواستم از اطلاعات تخصصی به دست آمده در آن شرکت ها، در شرکت جدید استفاده کنم. من در آن زمان فکر کردم که اگر قرار است کاری انجام بدهم و موفق شوم، می بایستی از نقطه صفر شروع کنم و این کار را هم انجام داده و موفق شدم.

*شرکتی که تاسیس کرده اید به نام شرکت «ستاره یخی آسیا» بوده است. به چه علت برند «ب.آ» را انتخاب کردید و این شرکت با همین اسم مطرح شده؟

-نام «ب.آ» از حروف اول بهترین آماده گرفته شده. ما 15 برند را ثبت کرده ایم و شاخص ترین آنها « ب.آ » بود. با توجه به نظرسنجی هایی که در همان ابتدا انجام شد، تشخیص این بود که این اسم، بهترین اسم است.

*در چارچوب شرکت «ب.آ» برخی غذاهای ایرانی با روش صنعتی تولید می شود. آیا از همان ابتدا چنین سیاستی داشتید یا این که بعداً به این نتیجه رسیدید که این نوع مواد غذایی را تولید کنید؟

-از همان ابتدای، برنامه ما این بود که غذاهای ایرانی را در قالب غذای آماده ارائه کنیم. ما حتی ثبت اختراع هم انجام داده ایم.

*این روند برای تهیه غذاهای ایرانی ادامه دارد یا این که فکر می کنید این کار در حد معقول و منطقی انجام شده و دیگر نیاز نیست غذاهای ایرانی دیگر را به این شکل تولید کنید؟

-این کار ادامه دارد و قصد نداریم این روند را متوقف کنیم.

*از نظر جذابیت برای بازار، آیا نظرسنجی می کنید که این غذاهای ایرانی که در شرکت خودتان تولید می کنید چقدر برای مشتریان جذابیت داشته و دارد؟

-در ابتدا فروش رفتن این محصولات در بازار کار سختی بود، ولی امروز این غذاها به شدت مورد استقبال مردم قرار گرفته است. چون این غذاها، غذاهای سالم هستند و حتی از غذایی که در خانه تولید می شود سالم تر بوده و از غذایی که در رستوران تولید می شود سالم تر است. همچنین غذایی که ما تولید می کنیم ارزان تر بوده و بیش تر در دسترس است. بنابراین، این محصولات غذایی، مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است.

مهندس جمال رازقی جهرمی زرگانی و صنایع شیراز و بنیانگذار برند ب.آ مهندس جمال رازقی جهرمی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع شیراز و بنیانگذار برند ب.آ

*در چارچوب همین برند، غذاهای خانگی از جمله کوکو سبزی و کوکو سیب زمینی تولید کرده و سبزیجات منجمد هم تهیه می کنید. آیا وضعیت به گونه ای پیش رفته که خانوارهای زیادی همین محصولات آماده این شرکت را بدون صرف وقت زیاد برای تهیه غذای ایرانی و خانگی، خریداری کنند تا چند ساعت از وقت خودشان را صرف تدارک و تهیه کردن غذای خانگی و ایرانی نکنند؟

- بله؛ جدیداً این استقبال اتفاق افتاده است. واقعاً کار سختی بود ولی مورد استقبال واقع شد. به بیان دیگر، زمان بُرد و سخت بود ولی مورد استقبال خانواده ها قرار گرفت.

* کشورهایی مثل آلمان در تولید ماشین آلات غذایی مربوط به غذاهای رایج در دنیا پیشگام هستند. آیا در تهیه ماشین آلات مورد نیاز برای تهیه غذاهای ایرانی و خانگی با مشکلات خاصی مواجه شدید؟

-وقتی ما شروع به کار کردیم تکنولوژی تولید غذاهای ایرانی در قالب غذای آماده، وجود نداشت و دانش فنی آن نه در خارج از کشور بود و نه در داخل کشور. بنابراین زمان برد و همکاران تحقیق و توسعه ما خیلی تلاش کردند تا توانستند این کار را انجام بدهند.

*جنابعالی چشم انداز صنعت غذایی و مخصوصاً تولید غذاهای ایرانی با ماشین الات صنعتی را چگونه پیش بینی می کنید؟

- غذاهای آماده یخچالی اعم از یخ زده و غذاهای آماده که زنجیره سرد یخچالی را طی می کنند، مختص ایران نیست و همه دنیا به سمت استفاده از این نوع غذاها رفته است. چون این غذاها هم سالم و هم ارزان هستند و هم با کیفیت هستند. بنابراین، در همه دنیا این نوع غذاها مورد استقبال واقع شده و در ایران هم، وضعیت به همین شکل است.

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

نظر شما

اخبار مرتبط سایر رسانه‌ها
    اخبار از پلیکان
    اخبار روز سایر رسانه ها
      اخبار از پلیکان