بهترین راهکار دولت برای کنترل تورم چیست؟

حسن فروزان فرد، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، در گفتگو با صفحه اقتصاد درباره کنترل تورم و نقدینگی که دولت باید انجام بدهد گفت: متاسفانه دولت و مجموعه حاکمیت در شرایط سختی قرار دارند. یکی از درآمدهای عمده که اقتصاد را سالیان دراز اداره کردیم درآمد حاصل از فروش صادرات نفت بوده که در قالب تبدیل این منابع ارزی به منابع ریالی، قسمت عمده ای از منابع دولت تعیین می شد. این منبع در طول سال های اخیر به خاطر شرایط خاصی که ما پیدا کردیم در عرصه صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی خیلی دشوار شدند همچنین بازگرداندن مبالغ مربوط باعث کسری بودجه وسیعی شد که همین امر در اقتصاد ما تاثیر بسزایی گذاشت.

عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ادامه داد: دولتی که در واقع محل اصلی درآمد ان فعالیت های اقتصادی و مالیات حاصل از آن در داخل کشور نبوده بلکه عمده منابع و مخارج حاصل از تبدیل ارز از صادرات به ریال بوده که این منبع را وقتی از مجموعه دولت گرفتیم نتوانستیم هزینه های دولت را به شکل قابل توجهی متناسب با این درآمد کاهش بدهیم. مجموعه هزینه های دولت جای خودش بوده و حتی با شدت هم رشد کرده اما محل درآمدهای او به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.

او تصریح کرد: آنچه که زمینه این کسری بودجه بزرگ را فراهم می کند در واقع تولید نقدینگی می کند. دولت کسری بودجه را به روش های مختلفی تامین می کند که به صورت مستقیم و غیرمستقیم آثار افزایش حجم نقدینگی دارد. به نظر می آید تنها راه پایدار مقابله با این موضوع تمرکز بر روی کاهش هزینه های اضافی دولت است که نکته کلیدی بشمار می آید. اگر قرار باشد هزینه های دولت در بودجه سال 1400 و بعد هم در 1401 ضریبی باشد از هزینه های سال قبل و با همان منطق گذشته دوباره طراحی بشود و بازنگری اساسی نشود امکان تامین منابع موجود مورد نیاز دولت از داخل فضای کشور آن هم از طریق تعاملات اقتصادی فروش اوراق قرضه یا موضوع چاپ پول به هر روشی که حرکت کند آثار تورمی دارد.

فروزان فر خاطرنشان کرد: به نظر می آید که باید یک بار برای همیشه تمرکز بر هزینه های دولت کرد و هزینه ها را کاهش داد بدون کوچک تر شدن دولت و بدون کاهش هزینه های اضافی که در دولت اتفاق می افتد. به نظر من، مواجهه با جریانی که فعلا درگیر هستیم امکان پذیر نیست. ما نمی دانیم که چند ماه آینده یا چند سال آینده ترتیبات و تعاملات با دنیا به گونه ای بر می گردد که ما باز بتوانیم صادرات نفت را هم به اندازه کافی داشته باشیم و هم بتوانیم به منابع اش دسترسی داشته باشیم. بنابراین، واقع بینی اینجا باید به کمک ما بیاید برای بازبینی هزینه های دولت، اگر هزینه های دولت کنترل شود و کاهش پیدا کند یا روند منطقی به وجود بیاورد ممکن است که در واقع روند تولید نقدینگی بیشتر در جامعه تا اندازه ای کند شود.

حسن فروزان فرد، عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت و عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران اظهار کرد: دولت تلاش کرده یکی از ابزارهایی که داشته باشد و به بانک مرکزی مراجعه نکند بورس است که بتواند از طریق فروش اوراق قرضه تامین بودجه کند. که این روش های بهتری برای تامین اعتبار دولت در مقابل مراجعه مستقیم به بانک مرکزی و قرض گرفتن از بانک مرکزی است. اما این روش ها هم در این اقتصاد یک ظرفیتی دارند. در کوتاه مدت که اگر بیش از ظرفیت آن بخواهیم استفاده کنیم بازارهای مرتبط با آن دچار اختلال می شود.

عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بازار بورس دچار اختلال شده است. یکی از علت های اختلال در بازار بورس فروش بیش از اندازه اوراق قرضه در چند ماه گذشته بود. اگر قرار باشد در اندازه بزرگ این موضوع تکرار شود در واقع زیان هایی متوجه بازار بورس خواهد شد یا بازار بورس به نوعی متوقف می شود یا حتی می تواند باز هم شکست بخورد. نکته مهم این است که تمرکز دولت ها اصولا تا امروز بیشتر بر روی تامین منابع مورد نیاز بوده تا سر و سامان دادن به مکانیزم های هزینه ای و هزینه ها که با یک روندی رو به رشد حرکت می کردند و مجموعه دولت تلاش کرد که برای این هزینه ها منبع بسازد و فراهم کند. اگر قرار باشد که موفقیتی حاصل بشود با توجه به واقعیتی که پیش روی ما هست این موارد محدودیت منابع به نظر می رسد زمانی موفقیت اتفاق می افتد که تمرکز دولت و مجلس از سر و سامان دادن به درآمدها منتقل شود.

گفتگو: زهرا ترابی