تحلیل بازار سکه و طلا، از جنگ اوکراین و نرخ بهره آمریکا تا نرخ دلار

صفحه اقتصاد - بازار طلا و سکه، یکی از بازارهایی است که خرید و فروش در آن جریان دارد و بر حسب افزایش و کاهش قیمت جهانی طلا و افزایش و کاهش نرخ ارز و دلار، قیمت این اقلام، دچار نوسان شده و بخشی از سرمایه ها معمولاً به سمت این بازار روانه شده و می شود.

در سال های 2021 و 2022 میلادی، قیمت جهانی اونس طلا برای دومین و سومین بار در تاریخ بشر، به محدوده فراتر از 2 هزار دلار رفت. در حال حاضر، قیمت اونس طلا از محدوده 2052 دلار در سال 2022 میلادی (اسفند 1400) پایین آمده و در روزهای اخیر و با یک سقوط نسبتاً قابل توجه از محدوده بالای 1800 دلار تا حد 1722 دلار پایین آمده است.

از طرف دیگر، نرخ دلار و ارز در بازار ایران، یک عامل اثرگذار دیگر در این بازار بوده که عمدتاً روند صعودی داشته و بر قیمت طلا و سکه تاثیر می گذارد.

در گفتگوی اختصاصی « صفحه اقتصاد » با محمد کشتی آرای (نایب رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران)، تحولات بازارهای جهانی و داخلی طلا و سکه و نوسانات قیمتی آنها مورد کند و کاو قرار گرفته است.

*****

*قیمت طلای جهانی در روزهای اخیر، کاهش چشمگیری داشته و اونس طلا از محدوده بالاتر از 1800 دلار به محدوده 1730 دلار فعلی رسیده است. البته قیمت اونس حتی تا حدود 1722 دلار هم پایین رفته بود. در حالی که در هفته های گذشته، قیمت طلا مقاومت زیادی کرد و در محدوده بالای 1800 دلار باقی مانده بود.

آیا جنابعالی تصور می کردید با وجود مقاومتی که طلا در هفته های گذشته نشان داد، تا این حد سقوط کند؟

-اگر واقعیت را بخواهید و با توجه به تحلیل هایی که راجع به قیمت جهانی طلا داشتم، خیر و تصور نمی کردم تا این حد قیمت طلا کاهش پیدا کند. یکی از عواملی که این روزها، از نظر اقتصادی تاثیر مستقیمی بر قیمت اونس جهانی دارد، قیمت جهانی نفت است. در مواقعی که در سال های گذشته، قیمت نفت افزایش پیدا می کرد، دلیل این افزایش قیمت جهانی نفت، کاهش ارزش دلار بود.

وقتی هم ارزش دلار پایین می آمد، قیمت طلا افزایش پیدا می کرد. ما در همین چند هفته و چند ماه اخیر، شاهد افزایش قیمت نفت هستیم و پیش بینی می شد قیمت اونس طلا به بالای 2 هزار دلار افزایش پیدا کند ولی چنین اتفاقی رخ نداد.

بنابراین، انتظار این مقدار کاهش قیمت جهانی طلا را نداشتیم ولی در حال حاضر، فعل و انفعالات اقتصادی زیادی، بر قیمت اونس جهانی تاثیر داشته که یک موضوع، کاهش قیمت رمز ارزها هست و این عامل هم تاثیر داشته است.

بحث دوم، بحث تورم جهانی و افزایش نرخ بهره در آمریکا هست که تاثیر مستقیمی در کاهش قیمت اونس جهانی دارد. به نظر می آید در روزهای آینده، قیمت اونس طلا در همین محدوده ها باقی بماند.

این کاهش اونس جهانی اتفاق افتاد و نرخ ارز هم نوسانات معمول انتظاری خودش را در خصوص مذاکرات هسته ای داشته است. کاهش قیمت جهانی طلا، باعث شد روند صعودی قیمت طلا و سکه در داخل کشور، به روند نزولی تبدیل شود.

به نوعی می توانیم بگوییم در روزهای قبل از ماه محرم، فعلاً یک ثبات نسبی در بازار طلا و سکه ایجاد شده که در این مقطع زمانی اهمیت دارد. من فکر می کنم در آینده و حداقل در یکی، دو هفته آینده قیمت جهانی طلا را با تغییرات زیادی نبینیم و در همین محدوده ها، نوسان خودش را داشته باشد.

تحلیل بازار سکه و طلا

*قیمت نفت بیش از 20 دلار نسبت به روزهای قبل کاهش پیدا کرده و از طرف دیگر شاخص دلار به مقدار 108 واحد رسیده است. طی 20 سال اخیر این مقدار شاخص دلار بی سابقه است. به نظر شما، آیا احتمالاً افزایش شاخص دلار، تداوم دارد؟

-این موضوع بستگی به شاخص های اقتصادی دارد که در روزهای آینده اعلام می شود و مسائل زیادی در این زمینه مطرح است. الان اتفاق دیگری که رخ داده، در حوزه نرخ برابری ارزهای مختلف است. یورو که دومین ارز معتبر دنیا بعد از دلار بود، با اُفت ارزش شدید مواجه شده.

این کاهش ارزش یورو، باعث شده که ارزش دلار بالا برود. وقتی ارزش دلار بالا برود، کاهش قیمت طلا را به همراه دارد و الان، همین اتفاق هم رخ داده است. اگر قیمت نفت افزایش پیدا کند، طبیعتاً قیمت طلا هم افزایش پیدا می کند چون ارزش دلار پایین می آید.

الان اتفاقی که افتاده، این است که قیمت جهانی نفت افزایش داشته ولی از طرفی، ارزش دلار هم بالا رفته است. بالا رفتن ارزش دلار، باعث شده قیمت اونس جهانی با کاهش همراه باشد.

*در بازارهای جهانی، دیدگاه افراد نسبت به طلا چگونه است و آیا واقعاً امکان دارد سرمایه ها از بازار طلا خارج شود و به سمت بازارهای رقیب برود؟

-در اواسط تابستان و به طور خاص ماه میلادی آینده یعنی ماه آگوست، دوره تعطیلات اکثر واحدهای تولیدی، اقتصادی و بورس های جهان است. تعطیلات کشورهای اروپایی و آمریکا و به طور کلی در غرب، ماه اگوست، عمدتاً ماه تعطیلی است.

پیش بینی این که بعد از ماه آگوست چه خواهد شد فعلاً امکانپذیر نیست و نمی شود تحولات آن زمان را پیش بینی کرد. چرا که تحولات آن زمان، بستگی به شرایط اقتصادی دارد و بحث مسائل سیاسی هم مطرح است.

سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه، می تواند تاثیر زیادی بر مسائل سیاسی و اقتصادی منطقه داشته باشد و حتی تاثیر آن را بر قیمت نفت و برابری ارزها نیز خواهیم دید. در مجموع، بستگی به روزهای آینده دارد و اتفاقاتی که پیش رو داریم.

*در ماه های اخیر، چند بار فدرال رزرو آمریکا، افزایش نرخ بهره را تصویب کرد. باز این احتمال وجود دارد که مقدار نرخ بهره را افزایش بدهد و افزایش نرخ بهره به ضرر قیمت طلا خواهد شد.

جنابعالی فکر می کنید برای کنترل تورم، بانک مرکزی آمریکا تصمیم بگیرد که باز نرخ بهره را افزایش بدهد؟

-معمولاً این نوع مسائل، یک مقدار پیچیده تر از آن است که به راحتی بشود در مورد آن صحبت کرد. شرایط فعلی نشان می دهد که نرخ بهره افزایش پیدا می کند.

تحلیل بازار سکه و طلا

*به هر حال، اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند، سیاست های انقباضی، بیش تر در دستور کار خواهد بود. آیا ممکن است آمریکا نرخ بهره را عملاً افزایش بدهد و رکود را در بازارها برقرار کند؟

-خیلی از کشورها این سابقه را دارند که حتی ممکن است یک تورم مصنوعی به وجود بیاورند برای به جریان افتادن چرخه تولید و اقتصاد. در روزهای آینده، سیاستگذاران اقتصادی کشورهای غربی در این خصوص، به طور مسلم اقداماتی را انجام خواهند داد چون گاهی اوقات، تورم باعث رونق می شود.

گاهی اوقات هم باید جلوی تورم گرفته شود و یا تثبیت و کنترل شود. در حال حاضر و با شرایط موجود، تعطیلی ماه آگوست را خواهیم داشت و بنابراین باید صبر کنیم بعد از ماه اگوست، چه اتفاقاتی در دنیا رخ می دهد.

*در همه سال های گذشته، ارزش یورو بیش از دلار بود و در بازار ایران هم، نرخ یورو بیش تر از نرخ دلار بود. الان که ارزش یورو و دلار به هم نزدیک شده و با آن برابر شده، آیا این وضع نشان می دهد که پول اتحادیه اروپا واقعاً تضعیف شده یا این که این طور نیست و این کاهش ارزش یورو، موقتی است؟

-موضوع تضعیف یورو، به بحث ها و شرایط بعدی بستگی دارد. در حال حاضر، جنگ اوکراین در قسمتی از اروپا اتفاق افتاده و اروپا درگیر جنگ اوکراین است. اساساً کشورهایی که درگیر جنگ می شوند، هم نرخ تورم شان بالا می رود و هم ارزش پول شان کاهش پیدا می کند. الان یکی از علت های کاهش ارز یورو در مقابل دلار، می تواند همین موضوع باشد.

*اونس طلا در ماه های اخیر به اوج قیمتی خودش رسید و در اسفند 1400 قیمت هر اونس به دو هزار و 52 دلار رسید. در حال حاضر، قیمت اونس به کمتر از 1730 دلار رسیده و نسبت به زمان اوج قیمت بیش از 300 دلار کاهش پیدا کرده است.

پیش از این گفته می شد که قیمت تمام شده طلا در حد 1500 دلار و 1600 دلار است. آیا الان قیمت تمام شده باز در همین محدوده است؟

-الان و با توجه به قیمت انرژی، قیمت تمام شده هر اونس طلا در محدوده بالای 1650 دلار است.

*آیا احتمالش هست که بعد از این سقوط اخیر، باز قیمت اونس طلا به کمتر از 1600 دلار سقوط کند؟

-اگر فرض کنیم قیمت تمام شده 1650 دلار باشد، اونس طلا نمی تواند زیر قیمت تمام شده به فروش برسد. بنابراین، به طور طبیعی، قیمت طلا نمی تواند کمتر از 1650 دلار شود.

*در حوزه قیمت در بازار داخلی، دو مولفه نرخ دلار و قیمت جهانی طلا تاثیر دارند. آیا بعد از کاهش شدید قیمت جهانی طلا، در عمل قیمت طلا و سکه هنوز متاثر از این کاهش قیمت جهانی نشده؟

-تا حدی قیمت داخلی متاثر شده. نرخ طلا در کشور، تقریباً بدون حباب بوده ولی الان حباب پیدا کرده و الان هم طلا و هم سکه دارای حباب است. سکه با قیمت داخلی، حدود یک میلیون و 500 هزار تومان، حباب دارد.

به نظر من، یک مقدار عدم تعادل عرضه و تقاضا را داریم و من فکر می کنم در دو هفته آینده، این موضوع برطرف شود. این حباب از بین خواهد رفت چون به تجربه ثابت شده که در یک مقطع حباب ایجاد می شود ولی بازار، یک حالت خودکنترلی در خودش دارد. به همین دلیل این اتفاق رخ خواهد داد.

تحلیل بازار سکه و طلا

*با این که قیمت جهانی طلا کاهش شدید داشته ولی قیمت سکه در روزهای تغییر خاصی نداشته و تقریباً در همان محدوده قیمتی است.

-حبابی که اتفاق افتاده، به همین علت است. یعنی حباب سکه کاهش پیدا نکرده و سکه دارای حباب است. قیمت جهانی طلا پایین آمده ولی قیمت سکه پایین نیامده. به دلیل تقاضایی که برای خرید سکه وجود دارد و عرضه ای هم وجود ندارد، قیمت سکه پایین نیامده و حباب سکه افزایش پیدا کرده است.

*دارندگان سکه به نوعی مطمئن هستند که کاهش قیمت در مورد سکه اتفاق نمی افتد؟

-من در این زمینه نمی توانم پیش بینی کنم و به دارندگان سکه هم نمی توانم توصیه ای داشته باشم یا در این زمینه صحبت کنم.

*در وضعیت فعلی و در ارتباط با قیمت های سکه و طلا، آیا نرخ دلار مثل گذشته تاثیر بیش تری بر قیمت های داخلی دارد یا این که قیمت طلای جهانی تا حد زیادی تاثیرگذار است؟

-هر دو عامل بر قیمت های داخلی تاثیرگذار است و بحث تا حدی مطرح نیست. در همین چند روز اخیر، حدود 70 دلار قیمت اونس جهانی کاهش پیدا کرده و ما شاهد کاهش قیمت طلا و سکه هم بودیم.

به همان میزان که نرخ ارز تاثیر دارد، قیمت جهانی طلا هم تاثیر دارد. بنابراین نمی توانیم بگوییم قیمت جهانی طلا تا حدودی بر قیمت های داخلی تاثیر دارد. نکته ای که هست، این است که در بعضی مواقع، وقتی عرضه و تقاضا تناسب نداشته باشد، ممکن است به همان میزان که قیمت جهانی طلا کاهش پیدا کرده باشد، در قیمت داخلی کاهش اتفاق نیفتد.

برعکس این حالت هم وجود دارد. به غیر از دو عامل اصلی قیمت جهانی و نرخ ارز، در بعضی مواقع مثل الان، عامل عرضه و تقاضا تاثیر عمده ای دارد. در این مقطع زمانی، بحث تقاضا و عرضه یکی از عواملی شده که تعیین کننده قیمت است. اگر تاثیر قیمت جهانی و نرخ دلار را مساوی فرض بگیریم، قسمتی از این تاثیرات، به عرضه و تقاضا برمی گردد.

*معمولاً نرخ دلار اثر بیش تری بر قیمت های داخلی می گذاشت. در وضعیت فعلی، احتمالاً کدام عامل تاثیر بیش تری دارد؟

-هر دو عامل تاثیرگذار هستند. بهترین مثال آن هم، همین الان است چرا که کاهش قیمت جهانی طلا، باعث شده قیمت طلا و سکه در داخل کشور کاهش پیدا کند و حتی از افزایش قیمت آنها جلوگیری کند.

تحلیل بازار سکه و طلا

*همزمان با این که آقای جوزپ بورل (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) در اوایل تیر 1401 به ایران آمد و مذاکرات هسته ای به مدت 2 روز در دوحه قطر برگزار شد، امیدواری هایی نسبت به احیای برجام و اجرای دوباره ان ایجاد شد. در این حال و هوا، نرخ ارز و قیمت طلا و سکه یک مقدار کاهش پیدا کرد.

در وضعیت فعلی و با توجه به شناخت و تسلطی که به بازارهای طلا و سکه دارید، چه خریداران و مردم عادی و چه فعالان این صنعت، چه دیدگاهی دارند و فکر می کنند نرخ دلار و به دنبال آن قیمت طلا و سکه چطور می شود؟

-فعالان اقتصادی به هیچ عنوان، نه در حوزه سیاست وارد می شوند و نه اطلاعاتی دارند. اگر آقای جوزپ بورل به ایران آمده، تاثیر آن بر قیمت ارز خواهد بود. در مورد مسائل سیاسی می توانم بگویم که حداقل من اطلاعاتی ندارم.

مبنای محاسبه ما، نرخ بانک مرکزی و نرخ ارز در بازار است. بنابراین تاثیرات سفر ایشان یا هر نوع مذاکره ای را نمی دانیم. چون ما سیاسی نیستیم که بدانیم تاثیرات آن چقدر است.

*وقتی که چشم انداز مشخص نیست و نرخ دلار تثبیت نشده، در زمان تعیین قیمت سکه و طلا، قیمت خرید با قیمت فروش فاصله زیادی دارد.

-حوزه صنفی من طلا، سکه و جواهر بوده و ارز نیست. بنابراین، من نمی توانم در مورد تاثیرات آن بر نرخ ارز اظهار نظر کنم. ما فعالین صنفی طلا، جواهر و سکه هستیم و اتحادیه ما هم مشخص بوده و اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران است.

من در حوزه ارز، اطلاعاتی ندارم. نرخی که اعلام می شود مبنای محاسبه و قیمت های ما قرار می گیرد. بنابراین، ما اطلاعی از تاثیرات سفر ایشان یا هر اتفاق دیگر، روی قیمت ارز نداریم و فقط نرخ ارز را مبنای محاسبه قرار می دهیم.

من اگر صبح بخواهم قیمت یک سکه را حساب کنم، قیمت ارز را حساب می کنم به اضافه این که قیمت جهانی چقدر است. ما کاری به این نداریم که چه کسی آمده، چه کسی رفته و چه کسی مذاکره کرده است.

*نرخ ارز نیمایی را مبنا قرار می دهید یا نرخ ارز آزاد؟

-مبنای محاسبه قیمت طلا و سکه، ارز آزاد است. چون اگر هر نرخ دیگری مبنا قرار بگیرد و کمتر از نرخ ارز بازار آزاد باشد، بحث خروج طلا از کشور اتفاق می افتد.

*وقتی نرخ ارز آزاد مبنا باشد، تحولات مختلف بر قیمت طلا و سکه تاثیر می گذارد. آیا این تحولات را نباید رصد کرد؟

-ما کاری به این نداریم که تاثیر این تحولات سیاسی چقدر است. کسانی که سیاسی هستند و کسانی که در کار ارز هستند، تاثیر این تحولات را می دانند . من چون در حوزه ارز نیستم، اطلاعی ندارم.

*در سال های قبل، وقتی که قیمت سکه بالا می رفت، مقامات دولتی عرضه سکه را شروع می کردند. برای مثال، آقای بهمنی رئیس بانک مرکزی می گفت لازم باشد در سوپر مارکت ها سکه می فروشیم.

در وضعیت فعلی آیا دولت تلاش نمی کند که قیمت سکه را مثلاً از محدوده 15 میلیون تومان پایین بیاورد؟

-مسائل دولتی و دولت و ارز را با من مطرح نکنید چون من اطلاعی ندارم.

*در مورد این که دولت عرضه را زیاد کند تا قیمت سکه پایین بیاید، اطلاعی دارید؟

-این موضوع بستگی به دولت دارد که چه تصمیمی بگیرد. بنابراین، این موضوع به مدیریت بانک مرکزی مربوط است که چه تصمیمی بگیرد.

محمد کشتی آرای نایب رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران

*در وضعیت فعلی فکر می کنید که مردم احتمالاً سکه های خودشان را عرضه کنند یا عرضه نکنند؟

-مساله این است که هر چه وارد بازار شود می تواند تاثیر بگذارد چه توسط مردم باشد و چه توسط دولت. وقتی که عرضه وجود داشته باشد، فرق نمی کند از طرف هر کسی باشد. این عرضه هم می تواند توسط مردم است و هم توسط دولت.

*بر اساس برخی اظهار نظرها حباب سکه در روزهای گذشته به 2 میلیون و 300 هزار تومان هم رسیده بود.

-به هیچ عنوان حباب سکه اینقدر نشده بود. حباب سکه از یک میلیون و 600 هزار تومان فراتر نرفته است.

*برخی فعالان بازار می گویند وقتی حباب سکه به بیش از یک میلیون تومان می رسد، خرید سکه ریسک دارد. آیا جنابعالی هم، چنین اعتقادی دارید؟

-ما معمولاً توصیه می کنیم مواقعی که قیمت ها هیجانی است مردم وارد این بازار نشوند. اگر کسی می خواهد سرمایه گذاری کند یا داد و ستدی انجام بدهد، باید در مواقعی که آرامش در بازار برقرار است و قیمت ها تثبیت شده، وارد بازار شود.

*الان که حباب سکه بالای یک میلیون تومان است، هیجانی است؟

-حالت فعلی، حالت عدم عدم تعادل عرضه و تقاضا هست و به نظر من، ماه آینده که ماه محرم است، تقاضا کاهش پیدا خواهد کرد.