از فرمول محاسبه حباب قیمتی سکه طلا تا سکه های تقلبی

صفحه اقتصاد - بازار طلا و سکه به عنوان یکی از بازارهای مالی و اقتصادی به نوعی رقیب بازارهای دیگر بوده و می تواند سرمایه های موجود را به سمت خود بکشاند. اگر در بازار سرمایه یا بورس، دامنه نوسان وجود دارد و قیمت سهام طی یک روز نمی توانند نوساناتی شدیدی را تجربه کنند، اما در بازار سکه و طلا چنین محدودیت هایی وجود ندارد، عوامل موثر بر قیمت، چند عامل مشخص هستند و کاهش یا افزایش قیمت تحت شرایطی خاصی رخ می دهد.

با توجه به شرایط حاکم بر بازار طلا و سکه ایران، « صفحه اقتصاد » در گفتگوی اختصاصی با ابراهیم محمدولی (رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران )، دلایل کاهش پیدا نکردن قیمت سکه و طلا در بازار داخلی با وجود کاهش شدید قیمت جهانی طلا و موضوع سکه های تقلبی را به بحث گذاشته است.

*****

*اتفاق مهمی که در روزهای اخیر رخ داده، این است که قیمت جهانی طلا به شدت کاهش پیدا کرده ولی در عین حال، قیمت طلا و سکه در داخل کشور ما پایین نیامده است. جنابعالی به عنوان رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران، وضعیت کلی بازارهای جهانی و داخل کشور را چگونه تحلیل می کنید؟

-در روزهای اخیر، نوسانات اونس جهانی کاهشی بوده و قیمت اونس طلا به حداقل خودش تا به اینجای کار رسیده، اما این که چرا در داخل کشور، آنچنان که شایسته و بایسته است قیمت طلا و سکه کاهشی نشده، یک دلیل عمده آن برمی گردد به بازار ارز. با مدیریتی که در بازار ارز ایران وجود دارد، تا حدودی اجازه داده نشد التهابات زیادی در این بازار ایجاد شود.

اگر همین روند مدیریت بازار ارز ادامه پیدا کند، آرام آرام آن روند کاهشی ایجاد می شود. به هر حال، بحث قیمت بازار ارز مطرح است که قیمت طلا و سکه در بازار داخلی، همانند اونس جهانی کاهش پیدا نکرده است.

به دلیل نوساناتی که در بازار وجود دارد، داد و ستد مناسبی انجام نشده و یک دلیل به همان نوسانات قیمتی برمی گردد. ما امیدواریم در این مسیر، بازار ارز ثبات لازم را پیدا کند. اگر بازار، ثبات لازم را پیدا کند، می توانیم انتظار داد و ستد بیش تری در صنعت طلا و سکه داشته باشیم. در مجموع، همه این عوامل در بازار و اقتصاد، به نوعی مکمل همدیگر هستند.

بازار طلا و سکه

*در سطح جهانی و در همین روزهای اخیر قیمت اونس طلا تا 1700 دلار پایین آمد که بیش از 300 دلار کاهش نسبت به اسفند 1400 است. به طور کلی، در مورد چشم انداز قیمت طلا، دیدگاه های مختلفی وجود دارد. از نظر شما، وضعیت بعدی قیمت اونس قیمت طلا چطور خواهد شد و آیا قیمت جهانی طلا به کاهش خودش ادامه خواهد داد؟

-بحث اونس جهانی بستگی به رفتار کشورهای مختلف دارد. در جنگ روسیه و اوکراین اتفاقاتی افتاد ولی وقایع خاصی در این مدت رخ نداد. چرا که در اوایل جنگ روسیه و اوکراین، همه انتظار داشتند اتفاقات بزرگی رخ بدهد و قیمت طلا افزایش پیدا کند.

در آن مقطع زمانی، کشورها نیاز به خرید طلا نداشتند. برخی کشورها برای این که خزانه ها و پشتوانه های خودشان را پر کنند و مقدار مصرف شده را جایگزین کنند، اقدام به خرید طلا کرده و در نتیجه، قیمت طلا افزایش پیدا می کند. با این حال، در زمانی که در بازار جهانی، آرامش برقرار باشد قیمت اونس آرامش خواهد داشت.

در حال حاضر، قیمت جهانی اونس طلا نوسان زیادی ندارد و ممکن است در صورت تداوم وضع فعلی، قیمت اونس یک مقدار کاهش پیدا کند ولی نمی توانیم انتظارات بیش تری در مورد ریزش قیمت اونس طلا داشته باشیم مگر این که اتفاقات خاصی رخ بدهد و یک دفعه حوادث غیر مترقبه و غیر قابل پیش بینی رخ بدهد تا قیمت اونس طلا دچار نوسانات کاهشی بیش تری شود.

*قیمت اونس طلا بعد از حمله روسیه به اوکراین افزایش پیدا کرد و با جهش چند صد دلاری به بالای 2 هزار دلار رسید. آیا جنابعالی اعتقاد دارید که چون جنگ روسیه و اوکراین شدت پیدا نکرد و محدود به همان اوکراین ماند، دقیقاً قیمت های جهانی کاهش پیدا کرد؟

-بعد از شروع جنگ اوکراین، قیمت اونس طلا به حدود 2 هزار دلار رسید ولی به دلیل این که جنگ اوکراین گسترش پیدا نکرد، رشد قیمت طلا ادامه پیدا نکرد. البته من نمی خواهم وارد بحث های سیاسی شوم و در این زمینه هم تخصص ندارم.

به طور کلی، شاید در آن مقطع زمانی این انتظار به وجود آمد که بعضی از کشورهای اروپایی و آمریکا، بخواهند در جنگ روسیه و اوکراین مداخله کنند و اقداماتی انجام بدهند یا بخواهند برنامه هایی برای مقابله با روسیه داشته باشند ولی آن اتفاقات، به آن شکل خاص رخ نداد.

در چنین وضعیتی، آرام آرام قیمت جهانی طلا به آرامش دست یافت و التهابات چندانی در بازار جهانی اتفاق نیفتاد. بر همین اساس بود که قیمت اونس طلا کاهش پیدا کرد.

*در روزهای اخیر شاخص دلار بالا رفته و ارزش یورو در برابر دلار، کاهش پیدا کرده و ارزش یورو با دلار برابر شده. جنابعالی تصور می کنید تقویت ارزش دلار ادامه پیدا کند که در ادامه قیمت طلا هم کاهش پیدا کند؟

-اگر نرخ بهره آمریکا کاهش پیدا کند مردم اقدام به خرید طلا می کنند و در این حالت، قیمت طلا می تواند افزایش پیدا کند. در صورتی که آمریکا نرخ بهره را افزایش بدهد، مردم پول خودشان را به سمت بانک ها می برند و چندان برای خرید طلا ورود نمی کنند. بنابراین، این موضوع بستگی به تصمیم بانک مرکزی آمریکا برای افزایش دادن نرخ بهره بستگی دارد.

*با توجه به شناخت دقیقی که جنابعالی از بازار داخلی دارید، آیا در حوزه بازار داخلی، انتظار افزایش قیمت و انتظارات تورمی وجود دارد که قیمت ها حباب زیادی پیدا کرده اند؟

-انتظارات داخلی بستگی به بازار ارز ما دارد. در چند وقت اخیر نرخ دلار در محدوده 31 هزار تومان تا 31 هزار و 400 تومان بود و اگر قرار باشد نرخ ارز در این محدوده باقی بماند، نمی توانیم انتظار کاهش قیمت طلا و سکه را داشته باشیم چون بازار ارز به سمت افزایش حرکت می کند مگر این که یک مقدار دیگر، قیمت ارز را کاهش بدهند و در آن محدوده نگه دارند.

تمام ثبات بازار برمی گردد به این که قیمت رو به آرامش باشد و ثبات لازم را پیدا کند. اگر قیمت ارز ثابت باشد، نگاه مردم به دنبال این نخواهد بود که قیمت طلا چقدر افزایش پیدا می کند. ما به عنوان فعالان صنعت طلا نیز، انتظار داریم که قیمت ارز ثابت باشد تا داد و ستد، در این بازار به صورت بهتری انجام شود.

امروزه مردم به سمت و سوی خرید طلا آمده اند و اگر قیمت ارز ثبات پیدا کند، نگران این موضوع نیستند که فردا قیمت ها افزایش پیدا می کند یا کاهش پیدا می کند. ثبات نرخ ارز می تواند وضعیت بهتری را برای بازار رقم بزند و به همین دلیل، داد و ستد بیش تری صورت بگیرد. در صورت ثبات قیمت ارز، خرید و فروش نیز در این بازار به صورت راحت و بهتر انجام خواهد شد.

بازار طلا و سکه

*واقعاً از نظر شما در دراز مدت، به نفع فعالان بازار طلا و سکه است که در این بازار ثبات وجود داشته باشد و نوسان وجود نداشته باشد؟

-بله؛ همین طور است و اگر در بازار طلا و سکه ثبات وجود داشته باشد، بازار و اقتصاد می توانند بهتر فعالیت کنند و داد و ستد بیش تری در این بازار انجام شود. البته الان نسبت به نوسانات قیمتی یک ماه پیش، اوضاع بازار طلا و سکه بهتر شده ولی اگر نوسانات به طور مداوم ادامه پیدا کند، نمی توانیم انتظار داد و ستد بهتری در بازار داشته باشیم.

* وقتی در قیمت ها نوسان ایجاد می شود فعالان و فروشندگان بازار طلا و سکه، در عمل ضرر نمی کنند. این فعالان بازار، با احتیاط قیمت های فروش خودشان را بالاتر از قیمت خرید توسط مشتریان تعیین می کنند و ریسک نمی کنند. درست است؟

-در زمان نوسانات شدید قیمت، چه فروشنده و چه خریدار دچار مشکل می شوند. ممکن است در یک مقطع کوتاه و در زمانی که قیمت ها رو به افزایش است، فعالان بازار احساس کنند که سود می کنند، اما زمانی که نوسانات شدیدی اتفاق بیفتد، هم فروشنده و هم خریدار، نمی توانند تصمیم لازم را بگیرند.

شاید نگاه برخی افراد، این طور است که وقتی قیمت طلا افزایش پیدا می کند، این افزایش به نفع فعالان صنعت طلا است. در حالی که این طور نیست و افزایش قیمت، نمی تواند به نفع صنعت طلا باشد.

اگر ثبات قیمت وجود داشته باشد به نفع ما می شود. چون انجام داد و ستدهای روزانه، به نفع مجموعه صنعت طلا هست و اگر به طور دائمی نوسان وجود داشته باشد، هیچ صنعت طلایی نمی تواند به این موضوع دل خوش کند که طلا و سکه می خرد و فردا آن را با یک مقدار سود می فروشد. این وضع، به نفع ما و به نفع صنعت طلا نیست و فقط زمانی به نفع ما هست که آرامش برقرار باشد و معاملات به طور عادی انجام شود.

*در روز شنبه 25 تیر ماه جاری نسبت به روز چهارشنبه 22 تیر ماه، قیمت اونس حدود 40 دلار کاهش دیگر یافت ولی در همین روز شنبه نرخ دلار به 32 هزار و 300 تومان رسید و قیمت سکه یک مقدار افزایش پیدا کرد.

این افزایش ناگهانی نرخ دلار در همین روزها به چه علت بوده که آن کاهش قیمت جهانی طلا در ایران را خنثی کرده و قیمت سکه هم بالا رفته است؟

-اگر قیمت دلار یک مقدار نوسان پیدا می کند و عمدتاً افزایشی و گاهی کاهشی است، به خاطر عرضه و تقاضا است. بازار ما یک نیاز مشخص دارد و مسئولان اقتصادی ما باید این نیاز به ارز را برطرف کنند.

اگر مسئولان مربوطه بخواهند در این زمینه به اصطلاح شل و سفت کنند یعنی یک روز نیاز بازار را تامین کنند و یک روز کمتر نیاز بازار را تامین کنند، به طور طبیعی نوسان به وجود می آید.

*به هر حال، فرمول های مختلفی در مورد محاسبه حباب سکه مطرح می شود. با هر کدام از این فرمول، مقدار حباب قیمتی سکه، یک رقم متفاوت می شود و گاهی چند صد هزار تومان تفاوت ایجاد می شود. از نظر شما، فرمولی که سندیت دارد کدام است که با آن بشود مقدار حباب سکه را اندازه گیری کرد؟

-مهمترین موضوع اثرگذار در این زمینه، بحث عرضه و تقاضا در بازار ارز و همین طور سکه است. عرضه سکه در ید بانک مرکزی بوده و در ید اشخاص نیست یعنی تامین بازار از نظر سکه، در ید بانک مرکزی است. بانک مرکزی باید عرضه و تقاضا را به شکلی برنامه ریزی کند که بتواند سکه مورد نیاز بازار تامین شود تا حباب چندانی به وجود نیاید.

اگر عرضه سکه انجام شود، حباب سکه می تواند کاهش پیدا کند. اصولاً در زمانی حباب ایجاد می شود و این جباب بزرگتر می شود که مردم خواستار خرید سکه باشند ولی عرضه وجود نداشته باشد. این اتفاق باعث می شود حباب به وجود بیاید و حباب هم افزایش پیدا کند.

محاسبه حباب سکه یک فوت کوزه گری دارد. وزن سکه طلا، از نظر طلایی دو مثقال و 250 سوت است. الان قیمت مثقال طلا 6 میلیون و 40 هزار تومان است. این 6 میلیون و 40 هزار تومان را باید ضربدر 2.25 کرده و منهای مبلغ و قیمت سکه کنیم که فعلا 15 میلیون و 100 هزار تومان است.

این فاصله قیمتی یک میلیون و 510 هزار تومان، مقدار حباب سکه است. به هر حال، در صورتی که آرامش در بازار برقرار باشد و عرضه و تقاضا همدیگر را تامین کنند، این فاصله باید بین 40 تا 50 هزار تومان باشد.

*در وضعیت فعلی کسانی که سکه دارند سکه های خودشان را عرضه نمی کنند و به طور مشخص انتظار دارند قیمت سکه بالاتر برود؟

-به طور طبیعی، فردی که پولی دارد و سکه خریده است، انتظار دارد در قیمت بالایی، بتواند آن سکه را بفروشد تا سودی هم کسب کند. فردی که خرید می کند این انتظار را دارد ولی اگر بازار ما آرامش خودش را پیدا کند، حباب های های بزرگ از بین می رود.

*سکه های طلای تقلبی هم تولید شده و خرید و فروش می شود. آیا اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران با صرافی ها و طلا فروشی هایی که سکه های تقلبی را می فروشند برخورد جدی انجام می دهد؟

-در خصوص هر رفتاری که خلاف جهت روند صنعت طلا باشد از جمله این که سکه تقلبی عرضه شود یا طلا با عیار پست فروخته شود، اتحادیه طلا و جواهر وظیفه دارد که با فرد متخلف برخورد کند.

اگر افرادی گرفتار چنین مشکلاتی شده باشند، می توانند به اتحادیه طلا و جواهر مراجعه کنند. اتحادیه طلا و جواهر، به صورت رسمی یک کمیسیون کارشناسی در این زمینه دارد و اگر ایراد و اِشکالی وجود داشته باشد اتحادیه تلاش می کند فرد شاکی، حق خودش را بگیرد و دچار ضرر و زیان نشود.

البته این نوع موارد به صورت پراکنده وجود دارد و این طور نیست که سکه تقلبی به صورت رسمی تولید شود. به هر حال، در همه جای دنیا و نه تنها ایران، آدم هایی هستند که همیشه خلاف جهت آب، شنا می کنند و همیشه چند قدم از آدم هایی که به طور سالم کار می کنند با انجام این نوع تخلفات، جلوتر هستند.

از این نوع آدم ها در همه جای دنیا وجود دارد و در ایران ما و در صنعت طلا نیز ممکن است وجود داشته باشد. با این حال، تعداد این افراد متخلف در حد تعداد انگشتان دست است، اما اگر همین افراد انگشت شمار، مرتکب خلاف شوند، خلاف و خطای آنها به چشم می آید و اقدامات اصلاحی و برخوردهای قانونی که با این متخلفان صورت می گیرد چندان به چشم نمی آید.