گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد:
ربیعی: اقتصاد دیجیتال میتواند موتور تازه عدالت و فقرزدایی در ایران باشد
در دومین روز همایش «رمزآتی»، علی ربیعی، مشاور و دستیار اجتماعی رئیسجمهور، اقتصاد دیجیتال را «فرصتی تاریخی برای بازتعریف عدالت اجتماعی و توسعه فراگیر» در ایران توصیف کرد و گفت که این حوزه در صورت سیاستگذاری درست میتواند به اصلیترین موتور فقرزدایی و کاهش نابرابری در کشور تبدیل شود.
ربیعی حضور پررنگ جوانان، متخصصان و علاقهمندان در این رویداد را نشانهای امیدبخش دانست و اظهار کرد: «در حالی که بخشهایی از جامعه درگیر فشارهای ذهنی و سیاسی هستند، این جمع نشان میدهد هنوز افرادی در کشور برای یافتن مسیر درست و خلق راهحلهای نو تلاش میکنند.»
فناوری، شتابدهنده تحول سیاست و اجتماع
او با تشبیه سرعت تحولات جهانی به «تبدیل ۲۴ ساعت به یک دقیقه»، تأکید کرد که اقتصاد دیجیتال در جهان امروز نهتنها اقتصاد، بلکه سیاست، فرهنگ و امنیت را نیز دگرگون کرده است. ربیعی گفت: «در ایران نیز این حوزه در آینده ساختار قدرت، سبک حکمرانی و نگرشهای اجتماعی را زیر تأثیر خود خواهد برد.»
نگاه امنیتی بزرگترین مانع توسعه اقتصاد دیجیتال
ربیعی با صراحت مهمترین مانع رشد این صنعت در ایران را «غلبه نگاه امنیتی و تهدیدمحور» دانست و گفت: «از مالکیت پلتفرمها تا ارتباطات خارجی و رشد بخش خصوصی، رویکرد امنیتی عملاً راه را بر نوآوری و توسعه بسته است. شرط نخست پیشرفت، عبور از این نگاه و جایگزینی آن با رویکرد ظرفیتمحور است.»
نابرابری؛ خطری دوگانه اما قابل مدیریت
به گفته او، اقتصاد دیجیتال در کشورهای مشابه ایران میتواند همزمان نابرابری داخلی و نابرابری با جهان را کاهش یا تشدید کند. ربیعی تأکید کرد: «اگر زیربناها اصلاح شود و عدالت در طراحی ساختارها رعایت گردد، این حوزه میتواند یکی از مؤثرترین ابزارها برای توزیع برابر فرصتها باشد.»
اقتصاد دیجیتال؛ پیشران فقرزدایی پایدار
ربیعی با اشاره به تحولات دهه اخیر اظهار کرد: «کسبوکارهای خرد دیجیتال با کمترین سرمایه و بیشترین مقیاسپذیری، توان ایجاد اشتغال گسترده برای زنان، جوانان، روستاییان و مشاغل غیررسمی را دارند.» او گفت تجربه کرونا ثابت کرد که مشاغل دیجیتال مقاومترین بخش اقتصاد در برابر بحرانها هستند.
نیروی کار جدید؛ خواهان مشاغل مستقل و منعطف
او تغییرات ذهنی، ارزشی و مهارتی نسل جدید را یکی از دلایل ضرورت توسعه مشاغل دیجیتال دانست و گفت: «جوانان امروز به دنبال کارهای انعطافپذیر، مستقل و منزلتمحورند؛ ویژگیهایی که در اقتصاد سنتی بهسختی یافت میشود.»
نیاز به اصلاح عمیق در آموزش و مهارتآموزی
ربیعی با انتقاد از رویکرد سنتی نظام آموزشی کشور، خواستار بازطراحی آموزشهای فنیوحرفهای و دانشگاهی برای تطبیق با نیازهای واقعی اقتصاد دیجیتال شد. او افزود: «اقتصاد دیجیتال میتواند هزینه فقرزدایی را کاهش دهد و سیاستهای اجتماعی را هوشمندانهتر و هدفمندتر کند.»
اشاره به تجربه کشورهای موفق
مشاور اجتماعی رئیسجمهور از الگوهای موفق جهانی نیز نام برد؛ از هند با هویت دیجیتال و زیرساخت پرداخت یکپارچه گرفته تا اندونزی و فیلیپین با میلیونها کسبوکار خرد دیجیتال، کنیا با سیستم پرداخت موبایلی و کرهجنوبی با برنامه توانمندسازی زنان. ربیعی گفت این نمونهها نشان میدهد دیجیتالیسازی اقتصاد میتواند در کمهزینهترین شکل ممکن، فرصتهای برابر ایجاد کند.
تحریمها، رکود و یک فرصت تاریخی
او با اشاره به شرایط سخت اقتصادی کشور گفت: «در دوران تحریم و رکود، مدلهای ارزانقیمت و مقیاسپذیر اقتصاد دیجیتال میتوانند مهمترین پیشران فقرزدایی باشند و زنان سرپرست خانوار، جوانان و مناطق محروم را به درآمد پایدار برسانند.»
ضرورت اصلاح زیرساختها و سیاستهای حمایتی
ربیعی در پایان بر ضرورت توسعه زیرساخت ارزان و پایدار اینترنت، سادگی نظام مالیاتی، پوشش بیمهای کسبوکارهای دیجیتال، تقویت مراکز نوآوری محلی و ارتقای مهارتهای دیجیتال تأکید کرد. او همچنین هشدار داد که اقتصاد دیجیتال بدون ملاحظات اجتماعی میتواند آسیبهایی چون استعمار داده، وابستگی دیجیتال و نابرابری جدید ایجاد کند.
ربیعی سخنان خود را با این جمعبندی به پایان رساند: «اقتصاد دیجیتال فقط یک فناوری نیست؛ فرصتی است برای گسترش عدالت اقتصادی و اجتماعی. اگر بتوانیم از نگاه محدود امنیتی عبور کرده و DNA اجتماعی را وارد ساختارهای آن کنیم، این حوزه میتواند ایران را در مسیر توسعه پایدار و عادلانه قرار دهد.»
نظر شما