گفتگوی اختصاصی با عضو هیأت مدیره شرکت بیمه میهن

سهم «بیمه های زندگی» از صنعت بیمه، در ایران ۱۵ درصد و در دنیا ۶۰ درصد!

در گفتگوی اختصاصی «صفحه اقتصاد» با علیرضا بنی اسدی (کارشناس صنعت بیمه و عضو هیأت مدیره شرکت بیمه میهن)، بیمه های زندگی

سهم «بیمه های زندگی» از صنعت بیمه، در ایران 15 درصد و در دنیا 60 درصد!

صفحه اقتصاد- بیمه، یک قرارداد خدماتی بین بیمه گذار و شرکت بیمه ای است. فرد بیمه گذار با پرداخت حق بیمه مشخصی، می خواهد حمایت شرکت بیمه ای و بیمه گر را در زمان وقوع حادثه داشته باشد و در مجموع، ریسک خودش را کاهش بدهد.
خدمات بیمه ای، یک پدیده کاملا مدرن و مربوط به دنیای صنعتی امروزی نبوده و سابقه بیمه به دوران تمدن های باستانی یعنی تمدن های چینی، فنیقی و بابلی برمی گردد. شکل امروزی بیمه به قرن 17 و آتش سوزی بزرگ شهر لندن در سال 1666 میلادی برمی گردد.
در چارچوب یک تقسیم بندی کلی، بیمه شامل دو نوع کلی بیمه های زندگی و بیمه های غیر زندگی بوده و بخش جذاب و درآمدزای بیمه، همان بیمه های زندگی یا عمر است. بیمه های زندگی، در ایران ناشناخته مانده و مورد بی توجهی قرار گرفته ولی در کشورهای توسعه یافته، این نوع بیمه رونق زیادی دارد و مردم آن کشورها از مزایای بیمه های زندگی برخوردار هستند.
در گفتگوی اختصاصی «صفحه اقتصاد» با علیرضا بنی اسدی (کارشناس صنعت بیمه و عضو هیأت مدیره شرکت بیمه میهن ) ، دلایل عدم تحقق هدفگذاری 7 درصدی ضریب نفوذ بیمه ایران و به طور خاص، ناشناخته بودن بیمه های زندگی یا عمر در ایران، بررسی شده است.

*****

*در قانون برنامه پنجساله ششم توسعه که در سال های 1396 تا 1400 اجرا شد و برای سال 1401، یک سال دیگر اجرای آن تمدید شده، تصویب شده بود که ضریب نفوذ بیمه در کشور به 7 درصد برسد و سهم بیمه های زندگی از کل بیمه ها به 50 درصد برسد.
آیا در سال 1395 که برنامه ششم توسعه تهیه شد و برای ضریب نفوذ بیمه، این هدف 7 درصدی در نظر گرفته شد، این هدفگذاری واقع بینانه بود؟

-به نظر می رسد زحمات زیادی کشیده شده و اقدامات خوبی هم انجام شده، ولی متناسب با برنامه پیش بینی شده، ما شاهد تحقق هدف مورد نظر نبوده ایم. این وضع، نشان می دهد با وجود کارهایی که انجام شده، نیاز هست که برنامه ریزی ها و اقدامات متفاوت و موثرتری داشته باشیم.
این برنامه ریزی ها و اقدامات متفاوت و موثر، باید در حوزه های نیروی انسانی، فرهنگ سازی، آموزش های جمعی و استفاده از بسترهای فناوری اطلاعات و اینشور تک ها (فناوری های بیمه) باشد تا بتوانیم به نتایج مطلوب برسیم. قطعاً نتایجی که الان حاصل شده، با هدف برنامه ششم توسعه، فاصله زیادی دارد.

بیمه های زندگی

بیمه های زندگی

*به طور کلی اعداد مختلفی در مورد میانگین جهانی ضریب نفوذ بیمه مطرح می شود. رقم های متفاوتی از قبیل 6 درصد، 7 درصد و 7.5 درصد برای متوسط جهانی ضریب نفوذ بیمه مطرح شده.
بر این مبنا حق بیمه ها به طور میانگین در حد 6 تا 7.5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای مختلف است. آیا به طور مشخص رقم دقیقی در مورد میانگین ضریب نفوذ بیمه در سطح جهان وجود دارد؟

-متوسط جهانی ضریب نفوذ بیمه 7.5 درصد است. از طرفی، در حال حاضر و بر اساس آخرین آماری که استخراج شده، در کشور ما ضریب نفوذ بیمه حدود 2.8 درصد است که خیلی با هدف تعیین شده فاصله داریم.
در بخش بیمه های زندگی، سهم ما در مقایسه با متوسط جهانی کم هست و این وضعیت بیانگر این است که برنامه ریزی ها و اقداماتی که در این مدت انجام شده، به صورت تخصصی نبوده است. در این زمینه، دلایل متعددی می تواند وجود داشته باشد و شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، یکی از عوامل تاثیرگذار بوده است.
تحریم های اقتصادی علیه کشور ما، بر فضای اقتصادی کشور تاثیر گذاشته است. این شرایط تحریمی، می تواند بر بخش بیمه تاثیرگذار باشد و البته تاثیرگذار هم بوده است. همه این عوامل، در عقب ماندگی صنعت بیمه در مقایسه با سایر صنایع، نقش داشته اند.
چیزی که مسلم است، این است که ما حداقل در دوره بعد از انقلاب، شاهد تحول قابل ملاحظه ای در صنعت بیمه بوده ایم و دستاوردهای خوبی داشته ایم، اما این دستاوردها به طور قطعی و با توجه به آمار و مستندات، در خور شأن جامعه اسلامی ما و در خور شأن هموطنان عزیزمان نبوده و نیست.
حتماً نیاز است که با برنامه ریزی های حرفه ای تر و متناسب تر و با طراحی بیمه نامه های جدید و در عین حال با اضافه کردن امتیازات و پوشش های متناسب با شرایط روز، بتوانیم جذابیت های بیمه نامه ها را بیش تر کنیم.
در حوزه فرهنگ سازی، جای کار زیادی وجود دارد. در کشور ما بیمه، یک دُرّ ناشناخته بوده و اکثر مردم وقتی اسم بیمه مطرح می شود، همچنان به یاد بیمه تامین اجتماعی و بیمه شخص ثالث می افتند. در صورتی که صنعت بیمه، پوشش های مختلف و متنوعی را برای برطرف کردن دغدغه های افراد جامعه و در حوزه های مختلف، طراحی و پیش بینی کرده است.
در حال حاضر، تعداد قابل توجهی از هموطنان ما با پوشش ها، خدمات و طرح های بیمه ای آشنا نیستند و بیمه را نمی شناسند. ما به تغییراتی که در دولت رخ داده و رئیس کل بیمه مرکزی تغییر کرده، امیدوار هستیم.
با تغییراتی که در سطوح عالی مدیریتی در صنعت بیمه ایجاد شده، امیدوار هستیم فضایی فراهم شود که افراد باتجربه، متخصص و مسئولیت پذیر، با استفاده از خرد جمعی، برنامه ریزی های جامع تر، تخصصی تر و شایسته تری برای افزایش ضریب نفوذ بیمه و توسعه و رشد بیمه در کشور داشته باشند و ما شاهد این مهم باشیم.

*در کشورهای توسعه یافته، ضریب نفوذ بیمه چقدر است و آیا بین کشورهای توسعه یافته، در خصوص میزان ضریب نفوذ بیمه تفاوت وجود دارد؟

-به طور طبیعی در کشورهای توسعه یافته، ضریب نفوذ بیمه در هر کشور با کشور دیگر متفاوت است. وقتی که گفته می شود متوسط ضریب نفوذ بیمه، یعنی این که اعداد مختلفی در زمینه ضریب نفوذ بیمه در دنیا وجود دارد.
به طور عمومی، ضریب نفود بیمه در کشورهای توسعه یافته، بالای 5 درصد است. ایالات متحده آمریکا، جزو کشورهایی است که همیشه ضریب نفوذ بیمه ای بالایی داشته و کشور بریتانیا نیز ضریب نفوذ بیمه بالایی دارد.
با توجه به متوسط جهانی ضریب نفوذ بیمه و زیرساخت هایی که در کشور ما وجود دارد و بضاعتی هم که در کشور ما وجود دارد، ما امیدوار بودیم که ضریب نفوذ بیمه افزایش پیدا کند. این امکان هم وجود داشت که ضریب نفوذ بیمه افزایش پیدا کند.

اگر برنامه ریزی های تخصصی تر و نظارت حرفه ای تر وجود داشت و از ظرفیت های جمعی صنعت بیمه استفاده شایسته تری می شد، به راحتی می توانستیم الان شاهد ضریب نفوذ 5 درصد در کشور باشیم و نه 2.82 درصد.
ما فاصله ای که با متوسط جهانی ضریب نفوذ بیمه داریم فاصله قابل ملاحظه ای است. در مدت 20 سال اخیر هم، ضریب نفوذ بیمه در کشور ما حول و حوش 2 درصد در نوسان بوده است.

*اعلام شده که میانگین جهانی بیمه های زندگی 52 درصد از کل صنعت بیمه است. آیا چنین چیزی درست بوده و سهم بیمه های زندگی در کشورهای دیگر تا این حد در سطح بالایی است؟

-معمولاً در کشورهای توسعه یافته و بر اساس آمارهایی که ارائه می شود بیش از 60 درصد حق بیمه تولیدی شان به بیمه های زندگی تعلق دارد. در کشورهایی که فرهنگ بیمه ایی بالایی دارند هر شهروند به طور متوسط 4 بیمه نامه عمر دارد.
در این نوع کشورها، در حوزه فرهنگ سازی بیمه، اقدامات زیادی انجام داده اند و مردم، به پرداخت حق بیمه به عنوان هزینه نگاه نمی کنند. مردم آن کشورها، به خرید بیمه به عنوان یک پس انداز و سرمایه گذاری نگاه می کنند.
موقعی که این نوع دیدگاه و رویکرد در جامعه، نهادینه شود، قطعاً از پوشش ها و خدمات مختلف بیمه ای، استقبال زیادی می شود. در این نوع کشورها، یک رفاه اجتماعی مناسب ایجاد شده و امید به زندگی در این کشورها افزایش پیدا کرده است.
بر اساس تحقیقی که حدود 40 سال قبل در آمریکا انجام شده بود، مشخص شد کسانی که بیمه نامه عمر دارند، امید به زندگی شان 40 درصد از افرادی که بیمه نامه عمر ندارند، بیش تر است. این وضع، نشان می دهد نقش بیمه چقدر می تواند در همه حوزه ها از جمله امید به زندگی، رفاه اجتماعی، افزیش تولید و توسعه اقتصادی، پُررنگ باشد.

*در مورد بیمه های زندگی و بیمه های غیر زندگی، در کشور ما این طور است که سهم بیمه های غیر زندگی بیش تر بوده و سهم بیمه های زندگی کمتر و ناچیز است. به طور کلی طبق برنامه ششم توسعه، قرار بوده که ضریب نفوذ بیمه در سال 1400 به 7 درصد برسد.
همچنین در این قانون برنامه، مقرر شده بود سهم بیمه های زندگی از 11 درصد از کل بیمه ها در سال 1395، به حد 50 درصد در سال 1400 برسد. الان که در سال 1401 هستیم سهم بیمه های زندگی از آن 11 درصد چند سال قبل، احتمالاً به چه رقمی افزایش پیدا کرده است؟

-الان سهم بیمه های زندگی در ایران حدود 15.5 درصد است از کل حق بیمه تولیدی کشور.

*بیمه های زندگی علاوه بر نقش حفاظت از فرد بیمه شده، یک نوع سرمایه گذاری هستند. در کشورهای دیگر، وضعیت این بیمه های زندگی از نظر سرمایه گذاری چگونه است؟

-مدرن ترین بیمه های عمر یا بیمه های زندگی، از دو بخش تشکیل شده اند که یک بخش مربوط به بخش بیمه ای است و بیمه شده را تحت پوشش انواع خطرات قرار می دهد. بخش دوم، بخش سرمایه گذاری است.
در حوزه سرمایه گذاری بیمه های زندگی، حتی شرکت های بیمه ای در کشور ما هم متناسب با پتانسیل ها و ظرفیت های سرمایه گذاری خودشان، پوشش های نسبتاً متفاوتی را به بیمه شدگان ارائه می دهند. بخش پُررنگ و جذاب بیمه های زندگی، باید همان بخش سرمایه گذاری باشد.

*الان در ایران بخش سرمایه گذاری بیمه های عمر یا زندگی، برای مردم و بیمه گذاران جذاب بوده و مورد توجه هست یا نه؟

-اگر بخواهیم منصفانه بگوییم به دلایل مختلف، خیلی جذابیت ندارد. یکی از مهم ترین دلایل آن، نرخ تورم بسیار بالا در کشور است. این نرخ تورم بالا در کشور ما، باعث شده بخشی از جذابیت بیمه نامه های عمر را کم کند.
بیمه نامه های عمر عموماً بلند مدت بوده و بیمه نامه های عمر و سرمایه گذاری یا عمر و پس انداز 5 ساله تا 30 ساله هستند. در بیمه نامه پیش بینی می شود که شرکت بیمه 20 سال یا 25 سال آینده، چقدر پرداخت کند. در حال حاضر، خیلی از مردم به این موضوع فکر می کنند که با این نرخ تورم موجود در کشور، سرمایه ای که 20 سال یا 25 سال بعد توسط شرکت بیمه پرداخت می شود، همین ارزش فعلی را دارد یا نه.

بیمه های زندگی

بیمه های زندگی

این موضوع، خیلی از افراد را در مورد داشتن چنین بیمه ای نگران می کند. برای مثال، الان رقم 10 میلیارد تومان، قابل توجه است و قدرت خرید دارد ولی سوال این است که آیا 25 سال بعد، با وجود تورمی که در کشور وجود دارد همین 10 میلیارد تومان ارزشی دارد یا نه. این موضوع، یکی از دغدغه های مردم است.

*اگر از زاویه شرکت های بیمه ای به موضوع بیمه های زندگی نگاه کنیم چرا شرکت های بیمه ای به این نوع بیمه توجه نمی کنند و در این زمینه شرکت های بیمه ای چه دغدغه ای دارند؟

-شرکت های بیمه ای به این نوع بیمه ها توجه داشته اند ولی قطعاً در حدی که می بایست توجه کنند، توجه نکرده اند. یکی از دغدغه هایی که شرکت های بیمه هم دارند، مربوط به تحقق ریسک است.
بیمه های عمر و سرمایه گذاری، از جمله رشته های بیمه ای است که ریسک آنها برای شرکت های بیمه، حتمی الوقوع است. ریسک تمام رشته های بیمه ای و خدمات بیمه ای که در کشور ارائه می شود، ممکن الوقوع است چون یک خطر بیمه می شود با این فرض که اگر احتمالاً آن خطر تحقق پیدا کند، شرکت بیمه ایفای تعهد کند.
در حالی که ریسک بیمه های عمر و سرمایه گذاری برای شرکت بیمه، حتمی الوقوع است، یعنی تنها رشته بیمه ای است که شرکت بیمه باید در نهایت بیش از حق بیمه ای که گرفته، پرداخت کند.

*در این حالت، شرکت بیمه با دیدگاه کوتاه مدت به قضیه نگاه می کند و تمایل ندارد این نوع بیمه ها را عرضه کند؟

-من چنین منظوری نداشتم و بحث من این بود که ریسک برای شرکت های بیمه ای حتمی الوقوع است. در صورت فوت فرد بیمه شده، شرکت بیمه باید چندین برابر حق بیمه ای که گرفته، پرداخت کند.
در صورتی که مهلت بیمه نامه تمام شود و فرد بیمه شده در قید حیات باشد، باز هم باید شرکت بیمه چند برابر حق بیمه و به طور متوسط 3 برابر حق بیمه ای که گرفته، پرداخت کند.
در چنین حالتی، شرکت بیمه باید سرمایه گذاری کند تا بتواند به تعهدات خودش عمل کند. در کشور ما، شرکت های بیمه ای در سرمایه گذاری ضعف دارند. یک بخش از این مشکل، به خاطر مشکلات آئین نامه ای است و آئین نامه سرمایه گذاری، باید اصلاح شود. یک بخش هم مربوط به ظرفیت، استعداد و توانایی شرکت های بیمه در سرمایه گذاری حق بیمه های تولید شده از محل فروش بیمه های عمر است.
برخی شرکت های بیمه ای ایران، توفیق بیش تری در ایجاد ارزش افزوده و سود از محل حق بیمه تولید شده از بیمه نامه های عمر داشته اند. به همین دلیل، این شرکت ها توانسته اند سود بیش تری هم به بیمه شده پرداخت کنند و نهایتاً سرمایه بالاتری را برای بیمه شده ایجاد کرده اند.

بیمه های زندگی

بیمه های زندگی

در مقابل هم، شرکت هایی که پتانسیل و ظرفیت سرمایه گذاری کمتری از محل این حق بیمه ها داشته اند، نتوانسته اند رضایتمندی لازم را ایجاد کنند. در مجموع، اگر سرمایه گذاری خوب و درستی در این بخش انجام شود، قطعاً شرکت های بیمه، می توانند از این فرصت طلایی استفاده حداکثری داشته باشند تا هم خودشان منتفع شوند و هم بیمه شده، از منافع حاصل از سرمایه گذاری خوب، منتفع شود.
با توجه به این که مدت رسوب حق بیمه این بیمه های عمر در شرکت های بیمه، طولانی مدت هست، برای شرکت های بیمه، اتفاقاً جذاب هستند. بنابراین، این نوع بیمه ها جذابیت بالایی دارند ولی شرکت های بیمه نیز، باید به صورت تخصصی به این رشته بیمه ای توجه کنند. ما با دید عمومی نگاه کردن به بیمه های عمر و زندگی و با سطحی نگری، قطعاً نمی توانیم شاهد رشد و توسعه بیمه های عمر در کشور باشیم.

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

نظر شما

اخبار مرتبط سایر رسانه‌ها
    اخبار از پلیکان
    اخبار روز سایر رسانه ها
      اخبار از پلیکان