تحلیل نوسانات قیمتی طلا، نقره و سکه و چشم انداز آینده

صفحه اقتصاد - در دوره شش ماه اخیر، قیمت اونس طلا از محدوده 2052 دلار تا 1696 دلار کاهش پیدا کرده و هم اکنون قیمت طلا در محدوده بالای 1700 دلار قرار دارد. از نظر تحلیلگران بازارهای مالی محدوده قیمتی 1680 دلار، یک محدوده حمایتی مهم بوده و در صورت پایین رفتن قیمت طلا از این محدوده، کاهش بیش تری در قیمت جهانی طل ا اتفاق می افتد.

در بازار داخلی، قیمت ارز، طلا و سکه، با توجه به تحولات مربوط به توافق هسته ای برجام، دچار کاهش و افزایش می شود. در گفتگوی اختصاصی « صفحه اقتصاد » با محمد کشتی آرای (کارشناس رسمی طلا و سکه)، تحولات قیمتی بازارهای جهانی و داخلی طلا و سکه، مورد کند و کاو قرار گرفته است.

*****

*در حال حاضر در بازار داخلی، تحولات مختلفی در حوزه طلا و سکه در جریان است. البته در بازار جهانی، نوسانات قیمتی شدیدی وجود ندارد و فقط در ماه های قبل، نوسانات زیادی در قیمت طلا اتفاق افتاد.

به هر حال بعد از افزایش های مکرر قیمت طلا در ماه های قبل، قیمت هر اونس طلا در هفته های اخیر تا حد 1698 دلار هم پایین رفت. جنابعالی این کاهش های ادامه دار قیمت اونس طلا را چگونه تحلیل می کنید؟

-طلای جهانی در آستانه جنگ اوکراین، به شدت با افزایش همراه بود و با شروع جنگ روسیه و اوکراین، قیمت طلا به بالای 2 هزار دلار رفت. در زمان جنگ، خیلی از معادلات سیاسی به هم می ریزد و در آغاز این جنگ نیز، معادلات سیاسی به هم ریخت. در ادامه جنگ اوکراین و با توجه به فرسایشی شدن این جنگ، روند افزایشی قیمت جهانی طلا متوقف شد.

معمولاً در هر جنگی، ممکن است اتفاقات خاصی رقم بخورد و چیزهای غیر عادی پیش بیاید. جنگ روسیه و اوکراین، در ابتدا این نوع اتفاقات را رقم زد ولی با توجه به فرسایشی شدن جنگ، اوضاع تغییر کرد. به هر حالت، امروزه اتفاقات جنگ اوکراین و روسیه، درصدر اخبار قرار ندارد. این وضع به این دلیل به وجود آمده که شدت جنگ کاهش پیدا کرده و به نوعی می توانیم بگوییم جنگ در همان سطح چند ماه قبل، متوقف شده و شدت ندارد.

به طور طبیعی، یکی از عواملی که باعث بالا رفتن قیمت طلا می شود همین فعل و انفعالات سیاسی جهان هست که باعث می شود قیمت طلا افزایش پیدا کند. با کاهش تنش ها، قیمت جهانی طلا نیز کاهش پیدا می کند.

نکته بعدی، در مورد رایج شدن رمز ارزها در دنیا بوده و این اتفاقی است که در چند سال اخیر، رخ داده است. تاکنون خیلی از شرکت ها و افراد، قسمتی از سرمایه خودشان را صرف خرید طلا می کردند، اما با رایج شدن رمز ارزها، بسیاری از سرمایه ها به سمت بازار رمز ارزها رفته و تقاضا برای خرید طلا در جهان کاهش پیدا کرده است.

بنابراین، خرید رمز ارزهای مختلف توسط سرمایه گذاران، یک عامل دیگر در کاهش قیمت طلا بوده است. این وضع باعث شده که قیمت اونس طلا سیر نزولی پیدا کند و به کانال 1800 دلار بیاید و در حال حاضر هم در محدوده 1700 دلار است.

تقریباً 3 هفته ای هست که قیمت جهانی طلا، سیر نزولی پیدا کرده و فعلاً قیمت اونس طلا 1720 دلار است. در روزهای اخیر، قیمت طلا نوساناتی در حد نیم درصد یا چند دلاری داشته است. بنابراین، فعلاً به نظر نمی رسد قیمت جهانی طلا با توجه به ثبات سیاسی که در دنیا وجود دارد، تغییری داشته باشد مگر این که اتفاق خاصی پیش بیاید که بتواند قیمت جهانی را با تغییر همراه کند.

*در روزهای اخیر، ارتش اوکراین حملات شدیدی را علیه روسیه انجام داده و حدود 2 هزار کیلومتر مربع از مناطق اشغال شده توسط روسیه را آزاد کرد. روسیه هم به طور رسمی اعلام کرده که از برخی از مناطق اوکراین عقب نشینی کرده است.

آیا این اتفاقات روزهای اخیر جنگ روسیه و اوکراین، چندان جدی نیست و تاثیری بر قیمت طلا برای افزایشی شدن آن نخواهد داشت؟

-به نظر من، این اتفاقات اخیر، تاثیر چندانی بر قیمت طلا ندارد. چرا که جنگ همیشه دو حالت دارد و یک حالت آن، این است که یک طرف جنگ حمله کرده و به سرعت جلو برود. یک حالت دیگر این است که یک طرف عقب نشینی قابل توجهی داشته باشد ولی این جنگ، فعلاً حالت فرسایشی پیدا کرده است.

اگر تحولات جنگ روسیه و اوکراین را نگاه کنیم، می بینیم که ممکن است در یک منطقه، اوکراین پیشروی کند و در یک منطقه دیگر، روسیه پیشروی کند. در حالی که جنگ، فقط یک منطقه نبرد ندارد و مناطق مختلف جنگی دارد، یعنی مناطق مختلف، درگیر جنگ می شوند. آنچه که مسلم است، این است که جنگ روسیه و اوکراین، فعلاً در جا می زند.

*بعد از سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، تنش زیادی ایجاد شد و نگرانی های زیادی در مورد وقوع جنگ فراگیر در سطح بین المللی ایجاد شد. آیا آن اتفاق، مقطعی بود و دیگر هیچ تاثیری بر قیمت طلا و افزایش قیمت طلا نخواهد داشت؟

-هر اتفاقی که می خواست بیفتد، افتاد و آنچه مسلم بود سفر مقامات آمریکایی به تایوان، خط و نشان کشیدن چین برای آمریکا و بگو مگوهای سیاسی معمول بود. به همین دلیل، این اتفاق، تاثیری بر قیمت طلا نداشت و نخواهد داشت.

بنابراین، این نوع اتفاقات، اتفاقات معمولی بوده و البته هر روز این اتفاقات رخ می دهد. به طور کلی، امکان دارد یک کشور، کشور دیگر را تهدید کند و برای کشوری دیگر خط و نشان بکشد، اما تا زمانی که اتفاق خاص و چشمگیری رخ ندهد، این نوع موارد، تاثیری بر قیمت طلا ندارد.

*ارزش دلار به شدت بالا رفته و در همین اواخر شاخص دلار به بالای 109 واحد رسید که در دو دهه گذشته، این مقدار بالا رفتن ارزش دلار بی سابقه بوده است. به هر حال، بالا رفتن ارزش یک پول، تبعات مختلفی دارد. آیا اینقدر بالا رفتن ارزش دلار، باعث نمی شود مقامات آمریکایی احساس کنند که اقتصادشان لطمه بخورد و بخواهند در این زمینه تجدید نظر کنند که یک کاهش ارز دلار اتفاق بیفتد و این کار هم عملاً به نفع طلا تمام شود و قیمت جهانی طلا افزایش پیدا کند؟

-آنچه مسلم است، این است که آمریکا یکی از کشورهایی است که عملاً تورم را به کشورهای دیگر منتقل می کند. در حال حاضر 2 اتفاق خاص رخ داده و این 2 اتفاق باعث بالا رفتن ارزش دلار شده اند. یک اتفاق این است که جنگ روسیه و اوکراین، رخ داده و وقوع این جنگ، باعث تضعیف، یورو به عنوان واحد پولی اتحادیه اروپا شده.

دومین عامل، مرگ ملکه انگلیس است که باعث کاهش ارزش پوند شده. بنابراین، این دو ارز عمده جهانی، با کاهش ارزش در برابر دلار مواجه شده اند. بر این اساس، فعلاً ارزش دلار بنا به این دلایل بالا رفته و این 2 ارز مهم جهانی با کاهش ارزش رو به رو شده اند.

کاهش ارزش یورو، به دلیل جنگ اوکراین بوده و اقتصاد اروپا، تحت تاثیر جنگ قرار گرفته است. تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد کشورهای اروپایی و مخصوصاً آلمان، در کاهش ارزش یورو نقش دارد.

در حال حاضر، این اتفاقات رخ داده و به این راحتی نیست که آمریکا بخواهد به برابری پول خودش با پول کشورهای دیگر دست بزند. بنابراین، فعلاً باید منتظر بمانیم که اتفاقات بعدی در حوزه اقتصادی این کشورها چه خواهد بود و عکس العمل این کشورها چه خواهد شد.

*هنوز تورم ایالات متحده آمریکا در حد بالا و 8 درصد بوده و این تورم در چند دهه اخیر تاریخ این کشور بی سابقه است. آیا فکر می کنید که فدرال رزرو احتمالاً نرخ بهره را باز با هدف کنترل نرخ تورم، افزایش بدهد یعنی باز ارزش دلار بالا برود و در ادامه، این وضع به ضرر طلا تمام شود؟

-نرخ بهره آمریکا، یک وسیله متعادل کننده ارزش دلار و تبعات آن است. مطرح کردن افزایش نرخ بهره و کاهش اوقات کاهش نرخ بهره، یک نوع وسیله بوده و مدت زیادی است که این صحبت ها مطرح می شود ولی در روزهای اخیر هیچ اقدامی برای افزایش نرخ بهره انجام نشده.

بنابراین برای مقامات اقتصادی آمریکایی، اسم نرخ بهره و نرخ بهره، یک وسیله شده و می خواهند با این وسیله، تعادل ارزش دلار و نرخ تورم را تحت کنترل قرار بدهند و به نوعی از نظر اقتصادی و تبلیغاتی، از آن استفاده کنند. در مجموع و در حال حاضر، نرخ بهره یک وسیله تبلیغاتی برای اقتصاد آمریکا و فدرال رزرو شده.

*قیمت جهانی نقره به طور بی سابقه ای پایین آمده و برخی از تحلیلگران ایرانی با اشاره به قیمت 18 دلاری هر اونس نقره، بر کاهش قیمت نقره تاکید می کنند. آیا در سال های گذشته، این طور سابقه داشته که قیمت نقره حداقل نسبت به طلا، کاهش پیدا کرده باشد؟

-میزان درصد کاهش قیمت نقره نسبت به قیمت طلا، بیش تر بوده ولی بد نیست که به یک نکته اشاره کنم و شما هم بدانید. در دهه های گذشته، یکی از عمده مصارف نقره، در صنعت عکاسی بود، یعنی در دوره پیش از 20 سال قبل و تولید موبایل های هوشمند، بیش ترین حجم مصرف نقره در صنعت عکاسی بود.

در حالی که در سال های اخیر، به شدت مصرف نقره کاهش پیدا کرده است چون تلفن های هوشمند، جایگزین تجهیزات عکاسی شده. نکته بعدی این است که در بسیاری از صنایع و در حوزه های غیر صنعتی، نقره مصرف داشت. به طور طبیعی، نقره یک فلز قیمتی است و به دلیل همین بالا بودن قیمت، دانشمندان را وادار می کند که جایگزینی برای نقره پیدا کنند.

در حال حاضر، فلزات دیگری، جایگزین نقره در صنعت شده اند و این وضع، مصرف نقره را پایین آورده است. در نتیجه، در بازارهای جهانی کاهش تقاضا برای خرید نقره اتفاق افتاده است. پس کاهش تقاضا برای خرید نقره، موجب کاهش نقره می شود و الان هم قیمت نقره پایین آمده است.

*قیمت طلا در صورت وقوع جنگ و نا امنی در هر دوره، افزایش پیدا می کند. با توجه به جایگزین هایی که برای نقره پیدا شده، به همان صورت که قیمت طلا امکان افزایش دارد، دیگر احتمال قیمت نقره وجود نخواهد داشت؟

-این نکته را در نظر بگیرید که فقط چند فلز در دنیا، گران بهاء هستند و این فلزات گران بهاء جایگزینی ندارند. فلزات طلا، پلاتین، پالادیوم و نقره، فلزات گران بهاء هستند و البته چند فلز دیگر وجود دارد که ارزش کمتری دارند.

در قیمت فلزات گران بهاء، عوامل مختلفی تاثیر دارد و کاهش مصرف نقره، دلیل قطعی برای افزایش پیدا نکردن آن نیست. به همین خاطر، امکان دارد در آینده، تقاضا برای نقره افزایش پیدا کند. برای مثال، ممکن است یک کشور قصد کند ذخایر فلزات گران بهاء داشته باشد و وقتی خرید نقره به صرفه باشد، نقره می خرد و با بالا رفتن تقاضا برای نقره، قیمت آن افزایش پیدا کند.

*در روز یکشنبه 20 شهریور ماه 1401، قیمت سکه به 14 میلیون و 300 هزار تومان رسید و قیمت هر گرم طلای 18 عیار هم به یک میلیون و 513 هزار تومان رسید. الان سکه کامل تقریباً چقدر حباب دارد؟

-در بالاترین نرخی که روز یکشنبه هفته جاری داشتیم قیمت سکه 14 میلیون و 50 هزار تومان بود. آخرین قیمت دلار هم 30 هزار و 520 تومان بود. روز یکشنبه، بازارهای جهانی تعطیل بود و قیمت جهانی طلا، تغییری نداشت. آنچه که تغییر کرد، قیمت ارز و دلار بود، یعنی در روز یکشنبه شاهد افزایش قیمت ارز بودیم.

به همین دلیل، یعنی به دلیل افزایش قیمت ارز، هم قیمت طلا و هم قیمت سکه در بازار داخلی افزایش پیدا کرد. این در حالی بود که قیمت اونس جهانی در قیمت 1717 دلار ثابت مانده بود. از طرفی، در روز یکشنبه، تقاضایی در بازار نداشتیم که حباب سکه بخواهد افزایش پیدا کند.

بنابراین، اگر قیمت طلا و سکه افزایش پیدا کرد به دلیل افزایش قیمت ارز بود. در قیمت 14 میلیون و 50 هزار تومان، حدود یک میلیون و 250 هزار آن حباب سکه بوده است.

*در ماه های قبل، حباب سکه کامل به بالای 10 درصد رسید و مقدار حباب فعلی با آن حباب بالای 10 درصد فاصله قابل توجهی دارد.

-بله و علت آن هم، این است که تقاضا برای خرید سکه پیدا کرده است. یکی از عوامل بالا برنده حباب قیمتی، تقاضا است.

*قیمت سکه در روزهای اخیر تا 12 میلیون و 550 هزار تومان کاهش پیدا کرد و الان به سمت بالا برگشته است…

-در روزهای اخیر، قیمت به کانال 12 میلیون نرفت. کف قیمت سکه حدود 13 میلیون تومان بود.

*در روز 29 مرداد قیمت سکه به 12 میلیون و 550 هزار تومان کاهش پیدا کرد.

-من الان اطلاعات آن روز را ندارم یعنی دفترم دم دستم نیست.

*به هر حال نسبت به همان قیمت 13 میلیون تومان که شما می گویید یک میلیون تومان افزایش قیمت رخ داده است.

-اگر هم قیمت سکه کاهش بیش تری داشته، فرضاً این کاهش برای یک روز اتفاق افتاده و ادامه دار نبوده است.

*اگر دوره زمانی بزرگ تری در حد چند هفته را در نظر بگیریم مقدار افزایش قیمت بیش تر بوده است. این افزایشی که در قیمت سکه اتفاق افتاده، عمدتاً ناشی از نرخ دلار بوده و تقاضا هم وجود نداشته است؟

-بله. حدود یک ماه پیش که بحث توافق مطرح شد قیمت دلار به کانال 28 هزار تومان رفت و در یک روز قیمت دلار تا آن محدوده کاهش پیدا کرد. به طور طبیعی، آن مقدار کاهش قیمت ارز، تاثیر خودش را بر قیمت طلا و سکه به طور محدود می گذارد.

*بعضی تحلیلگران می گفتند نرخ دلار 28 هزار تومانی کف قیمت بوده و تاکید می کردند کاهش بیش تر اتفاق نمی افتد. آیا در بازار این استنباط وجود داشت که به کف قیمتی رسیده ایم و افزایش قیمت اتفاق می افتد؟

-این بحث، بحث تخصصی و حرفه ای بوده ولی وقتی چیزی در جامعه شایعه می شود، ما به شایعات جامعه کاری نداریم. شایعات جامعه این بود که فکر می کرد اگر توافق انجام شود قیمت دلار به فلان رقم می رسد یا قیمت سکه فلان عدد می شود. این برداشت ها، برداشت عوام است و هیچوقت یک آدم اقتصادی فکر نمی کند که اگر توافق شود، قیمت دلار نصف می شود یا قیمت سکه نصف می شود.

یک آدم اقتصادی می نشیند و محاسبه می کند، یعنی مسائل اقتصادی، بحث های ریاضیات و آمار و بحث های خاص خودش را دارد. بنابراین با توجه به این که کسانی که غیر اقتصادی بودند فکرهایی کردند و شایعاتی درست کردند، آنها بر اساس تفکرات خودشان عمل کردند ولی هیچ آدم اقتصادی فکر نمی کند قیمت ها یک دفعه بالا و پایین می شود.

محمد کشتی آرای ، کارشناس رسمی طلا و سکه

*با توجه به این که توافق برجام سریعاً به نتیجه نرسید یک مقدار تردید به وجود آمد و این موضوع بر بالا رفتن نرخ دلار و بعداً قیمت سکه و طلا تاثیر گذاشت. آیا این موضوع را قبول دارید؟

-آنچه مسلم بوده و اتفاق افتاده این است که سایه مذاکرات، روی قیمت ارز وجود دارد. هر وقت بحث به نتیجه رسیدن مذاکرات مطرح است، یک مقدار قیمت ارز کاهش پیدا می کند و وقتی یک کم تاخیر اتفاق می افتد و جنبه منفی تقویت می شود قیمت ارز افزایش پیدا می کند. این افزایش و کاهش به خاطر جو روانی بازار بوده و موج سواری روانی یک عده برای قیمت ارز است.

*حدس خودتان در مورد قیمت ها چگونه هست و آیا بر حسب اطلاعاتی که وجود دارد قیمت ها افزایش پیدا می کنند یا کاهش؟

-بر حسب شرایط و اگر همین شرایط موجود ادامه پیدا می کند، قیمت تغییر نمی کند.

*در وضعیت فعلی، تکلیف اجرای دوباره توافق برجام مشخص نیست و در نتیجه یک مقدار قیمت دلار و سکه و طلا افزایش پیدا کرده است.

-همه این موارد، بازی بوده و در چند روز ممکن است افزایش قیمت اتفاق بیفتد ولی در شرایط فعلی، قیمت ها در همین سطح فعلی باقی می ماند.